‘Overnames vervoersbedrijven door NS is valse concurrentie’

Het is valse concurrentie als de NS zich inkoopt in regionale en lokale openbaar vervoerbedrijven. Dat vindt de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN). Voorzitter Anne Hettinga van FMN: “Het is toch raar dat een partij wiens eigen markt beschermd wordt door het parlement vervolgens ongestoord buiten die markt allerlei concessies mag gaan opkopen.”

“Als je consequent bent, moet je op de eigen markt in dit geval het hoofdrailnet in de aanbesteding doen”, verklaart Hettinga tegenover BNR. Anne Hettinga is ook algemeen directeur van Arriva.

Aandelen

Deze week werd bekend dat de NS een aandeel van 49 procent heeft genomen in het Haagse vervoersbedrijf HTM. 

De NS wil daarnaast ook de volledige eigenaar van vervoerder Qbuzz worden. De NS bezit op dit moment al 49 procent van de aandelen van Qbuzz.

Volgens onderzoeker Wijnand Veeneman aan de TU Delft kan de NS de winst die ze op de exploitatie van het hoofdrailnet maken gebruiken om tegen lagere prijzen mee te bieden op aanbestedingen in het OV. Onlangs heeft het kabinet besloten dat de NS het vervoer voor het hoofdrailnet tot 2025 mag verzorgen.

Aansluitingen

Daarbij komt het er op neer dat de NS gesubsidieerd wordt voor het rijden van treinen op het spoor. “Dan gebruiken ze winst om andere vervoerders dwars te zitten bij het aan te besteden deel van het aanbod van openbaar vervoer dat we in Nederland hebben”, stelt Veeneman.

Volgens directievoorzitter Ingrid Thijssen van NS Reizigers gaat de NS verder met het overnemen van vervoersbedrijven als dat in het belang van de reiziger is. De reiziger in Den Haag zou profiteren van het belang in HTM, omdat trams en bussen hierdoor beter gaan aansluiten op treinen.

Marktwerking

De Tweede Kamer was vorige week zeer kritisch over de overname. “We hebben als regering afgesproken dat er meer marktwerking in het openbaar vervoer moet komen. We moeten ons daarom afvragen of het goed is dat een staatsbedrijf de regionale of lokale vervoersmarkt betreedt”, aldus VVD-Kamerlid Aukje de Vries.

De NS is straks eigenaar van Qbuzz, dat vanaf december het busvervoer in Utrecht verzorgt. En sinds december werken HTM en Qbuzz samen als busvervoerder in Den Haag. Dat betekent dat NS in Den Haag nu al de machtigste tram en buspartij is, zegt Hettinga.

Spelregels

“Qbuzz is nu voor 100 procent in handen van de NS. Als vervolgens de NS ook nog de helft van de HTM koopt heeft ze dus 75 procent van het vervoer daar in handen.”

Minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën belooft met nieuwe spelregels te komen over (gedeeltelijke) staatsbedrijven. Mogelijk is er daarna meer duidelijkheid over in hoeverre het is toegestaan dat de NS zich inkoopt in regionale en lokale openbaar vervoerbedrijven.