Steeds meer burgerintitiatieven door verschraling OV

Door de steeds verdere verschraling van het OV-aanbod aan de onderkant van de markt, ontstaan steeds meer burgerinitiatieven. Deze initiatieven richten zich op het helpen van kwetsbare burgers, die gegeven het huidige vervoersaanbod, tussen wal en schip dreigen te raken. Dat concludeert het Kennisplatform Verkeer en Vervoer (KpVV) in een verkennend onderzoek naar burgerinitiatieven in het OV. Volgens KpVV hebben overheden niet of nauwelijks een beeld van wat er op dit gebied speelt, laat staan dat zij nadenken hoe ze deze initiatieven zou kunnen ondersteunen.

KpVV heeft in het onderzoek ‘Particuliere initiatieven in het personenvervoer‘ 154 initiatieven in kaart gebracht die voor een groot deel draaien op de inbreng van vrijwilligers. De initiatieven variëren van organisaties die volledig draaien op vrijwilligers zonder inbreng van de overheid tot initiatieven die deels worden gesubsidieerd of alleen een opstartsubsidie hebben gekregen. 

Omdat het om een eerste inventarisatie gaat denkt het KpVV dat de 154 initiatieven slechts ‘een topje van de ijsberg’ zijn.

Initiatieven

Een van de initiatieven is de BoodschappenPlusBus van de stichting Stade in Utrecht. De bus is bedoeld voor mensen die door ouderdom of een (lichamelijke) beperking niet meer zelfstandig boodschappen kunnen doen. De BoodschappenPlusBus wordt gereden door vrijwilligers en verzorgt deur tot deur vervoer. De chauffeurs helpen met de rolstoel of het dragen van de boodschappen.

Stichting Meldpunt Krimpen aan de IJsel verzorgt sinds 2005 samen met Unie Van Vrijwilligers voor vrijwillig ziekenhuisvervoer in de regio Krimpen aan de IJsel. Het is bedoeld om mensen die geen gebruik mogen maken van zittend ziekenvervoer naar het ziekenhuis in de regio te brengen voor een controle of behandeling.

Collectief vervoer

In Wassenaar rijdt al sinds 1984 Stichting Bij Bus. Deze stichting is opgezet om te voorkomen dat lichthandicapten en ouderen met vervoersproblemen in Wassenaar in een sociaal isolement terecht komen. Het gaat om vervoer van maandag tot zaterdag naar bijvoorbeeld familie, (tand)arts, gezondheidscentrum, ziekenhuis, clubbijeenkomsten enzovoorts.

Waar overheden er niet meer in slagen om aan de onduidelijke vraag naar collectief vervoer te voldoen, ziet de KpVV steeds vaker dat burgers zelf initiatieven ontplooien om mensen te ondersteunen in hun vervoersvraag. Vanuit sociale betrokkenheid wordt kleinschalig vervoer geregeld dat beter aansluit bij specifieke vervoersvraag dan een overheid in de huidige situatie zou kunnen.

Overheidsbemoeienis

De KpVV stelt dat het accent bij overheden steeds meer komt te liggen bij de vraag hoe ze burgers kunnen ondersteunen bij dit soort initiatieven. Deze burgers willen bij het organiseren van dit vervoer zo min mogelijk overheidsbemoeienis. Financiële hulp is mogelijk, maar wel zonder voorwaarden. 

Volgens de KpVV zijn er tot nu toe nauwelijks problemen geweest met zittende vervoerders. Dit zou echter wel kunnen veranderen als systemen opschalen.

Marieke van Gompel