Trolleybussen maken Europese comeback met trolley 2.0

Een trolleybus die bovenleidingloos rijdt, maar tussendoor via een pantograaf bijlaadt via de bestaande infrastructuur. Om dit in de dienstregeling te testen, start de gemeente Arnhem aan het einde van dit jaar met de pilot ’Trolley 2.0’. Volgens verkeersplanoloog Alexander Uil van de gemeente Arnhem hebben verschillende steden in binnen- en buitenland al interesse getoond in deze nieuwe techniek. ”Het pensioen is er nog lang niet voor de trolleybus, het is de techniek van de toekomst.”

”Wij willen aan het einde van dit jaar een pilot starten waarbij deels onder de draad wordt gereden. Dit gaat onder de projectnaam Trolley 2.0. Het unieke van dit project is dat om het gelede bussen gaat met een lengte van 18 meter. De standaard 12 meter bussen worden al op een aantal plaatsen ingezet in de dienstregeling. In Europa is het voor het eerst dat er 18 meter gelede trolleys in combinatie met accu’s in de dienstreling worden ingezet”, zegt Uil.

Elektrisch busvervoer

De nieuwe trolleybus zal gedeeltelijk onder de draad rijden en daarna tien kilometer buiten de draad, om vervolgens weer onder de draad op te laden. Arnhem wil met dit initiatief het aantal gasbussen verminderen en heeft uiteindelijk als doel om  een volledige elektrische busconcessie te introduceren. ”Wij zien de doorontwikkeling van de bestaande trolleybus als een tussenstap naar volledig elektrisch busvervoer”, aldus de verkeersplanoloog.

“Trolley 2.0 heeft als voordelen dat het emissieloos is, klimaatneutraal, stil, betrouwbaar, comfortabel en voldoende capaciteit en heeft tegelijkertijd ook de flexibiliteit van een elektrische draadloze bus. Ik hoop dan ook dat we op termijn de 24 meter dubbelgelede trolleybussen in kunnen zetten”, aldus Uil. De gemeente Arnhem heeft plannen om Trolley 2.0 later uit te breiden naar omliggende gemeenten.

Bestaande infrastructuur

Ook de Nederlandse steden Groningen, Nijmegen, Haarlem, Rotterdam en Tilburg zouden interesse hebben getoond en willen meeliften op de ervaringen van Trolley 2.0. Welke steden ook daadwerkelijk overwegen om over te stappen naar de vernieuwde trolleytechniek wil de verkeersplanoloog nog niet prijsgeven. Uil: ”Steden die al een traminfrastructuur hebben, kunnen de ondergrondse infrastructuur vrij eenvoudig aanpassen om een bovenleidingloze trolleybus te laten rijden. De meeste kosten zitten immers in de aanleg van de ondergrondse infrastructuur.”

Volgens Uil zijn er voldoende redenen voor steden om de trolley boven de tram te verkiezen. ”Een tram is star vanwege de infrastructuur. Een trolleybus is flexibeler en vele malen goedkoper. Dat scheelt een factor tien.”

Zelfredzaamheid

Uil: “De trolley heeft ook alles met zorg in de wijken te maken. Het trolleynetwerk in Arnhem is recent geoptimaliseerd. Op dit moment wordt er gewerkt aan een nieuwe dwarsverbinding tussen twee radiale verbindingen in het zuiden van Arnhem.  Daarmee willen we de zelfredzaamheid van de inwoners verbeteren.”

”Door de decentralisatie van zorgtaken, komen veel verantwoordelijkheden bij gemeenten terecht. Mensen blijven daardoor vaak langer thuis wonen. Op het moment dat ze niet meer kunnen autorijden, zijn ze aangewezen op het openbaar vervoer. Op het moment dat de trolley in een wijk komt, dan weten ze dat die bus er de komende 15 jaar blijft vanwege de trolleyinfra. Daarmee hebben ze de zekerheid dat ze thuis kunnen blijven wonen”, stelt de verkeersplanoloog.

Trolleynetwerk

Arnhem heeft met haar netwerk van 60 kilometer het grootste trolleynetwerk van Noordwest-Europa. Om die reden brengen verkeerskundigen uit diverse Europese steden regelmatig werkbezoeken aan Arnhem. De interesse voor de Arnhemse trolleytechniek, die uit 1949 dateert, lijkt de laatste jaren een enorme vlucht te nemen. Zo vond er in januari van dit jaar een internationaal trolleycongres in Arnhem plaats dat druk werd bezocht door geïnteresseerden uit West-Europese landen.

Dit evenement werd ondersteund door het internationaal platform voor trolleybussen TrolleyMotion. ”Je ziet dat met name in Europa de interesse voor de trolleybus toeneemt. Dat valt deels te verklaren doordat een doorbraak voor accubussen nog uitblijft, met name voor de gelede 18 meter en de 24 meter dubbelgelede bussen”, aldus Uil.

Nieuwe techniek

In het Tjechische Pilsen is onlangs nog een nieuwe trolleyremise gebouwd. Deze grootste trolleyremise ter wereld kan honderd bussen per jaar onderhouden. “Deze investeringen geven wel aan dat de interesse in de trolley alleen maar toeneemt. Dit komt door de milieuvoordelen, de betrouwbaarheid en de betaalbaarheid van de techniek”, aldus de OV-deskundige.

”In Rome zijn ze inmiddels gestopt met accubussen vanwege de korte levensduur. Een batterijpakket kost twee ton en moet vaak vervangen worden”, zo vervolgt hij. 

Een trolleybus kan volgens de OV-deskundige makkelijk dertig jaar in de dienstregeling meerijden. ”In Arhem rijden ze vijftien jaar. Daarna worden ze aan Oost-Europese steden verkocht om daar verder te rijden.”

Introductie

Wereldwijd zijn er 309 steden met trolleybussen, waarvan 151 in Europa. Het aantal steden die deze vorm van openbaar vervoer introduceert, neemt gestaag toe. Uil: ”We voeren op dit moment gesprekken met Dusseldorf, Aken, Solingen en Osnabrück. In het Britse Leeds en Osnabrück in Duitsland gaan ze de infrastructuur voor trolleybussen voor het eerst aanleggen.”

Marieke van Gompel

Dubbelgelede bussen in Zürich:

Bekijk hier een filmpje van een nieuw trolleyproject in Turkije: