Connexxion: OV verbeteren in dunbevolkte regio’s door samenwerking met taxisector
Als OV-bedrijven, de taxisector en overheden meer samenwerken, zorgt dit voor een forse verbetering van het openbaar vervoer in dunbevolkte gebieden. Door een betere bundeling van krachten kan het OV worden geoptimaliseerd, zonder dat meer geld nodig is. Dat zei directeur Marc Rozendal van Connexxion Taxi Services tijdens een congres over openbaar vervoer in dunbevolkte gebieden. Dat werd onlangs in Haarlem gehouden door de provincie Noord-Holland.
”Er zou niet moeten worden gefragmenteerd in budgetten voor mobiliteit”, aldus Rozendal. ”Maar het totaal aan budgetten zou, in combinatie, moeten zorgen voor een betere besteding. Dat kan leiden tot meer mengvormen van openbaar vervoer en taxi.” Wat een gunstige ontwikkeling zou betekenen voor zowel de OV- als de taxibranche.
Aanbestedingen
Om die samenwerking te bevorderen, is het volgens hem belangrijk om het gebrek aan vertrouwen tussen de verschillende partijen te verbeteren. ”We zitten gevangen in een systeem van aanbestedingen. Opdrachtgevers geven de bestekken vorm vanuit een inputgerichte benadering. Dat beperkt alle creativiteit en innovatie vanuit vervoerders. Daarnaast leidt dit ertoe dat we in het merendeel van de aanbestedingen met z’n allen verwikkeld raken in juridische trajecten.”
Rozendal zou liever zien dat, nu bezuinigingen toenemen, publieke en private partijen de handen ineen slaan en dat in een bepaalde regio budgetten bij elkaar worden gevoegd. ”Ik zie dat nu nog weinig in de Nederlandse markt. Met een investering van alle partijen kan naar een betere oplossing worden gezocht om te voldoen aan de behoefte aan mobiliteit.”
Bezuinigd
In veel dunbevolkte gebieden wordt de laatste jaren bezuinigd op het OV. Vervoerders en overheden kiezen ervoor om het aantal weinig gebruikte lijnen terug te dringen. In veel regio’s wordt daarom gezocht naar, of geëxperimenteerd met andere vormen van vervoer. Daarbij zijn creativiteit en innovatie de sleutelwoorden, net als vraaggestuurd in plaats van aanbodgestuurd.
”Kleinschalig vervoer is de oplossing voor ontsluiting van kleine dorpskernen in gebieden waar geen of weinig openbaar vervoer wordt aangeboden”, legde de Connexxion-directeur uit. ”Daarnaast kan kleinschalig vervoer de oplossing bieden om van aanbodgerichte OV-systemen door te groeien naar vraaggestuurde mobiliteit.”
Texelhopper
Een voorbeeld van kleinschalig vervoer op maat dat tijdens het congres in Haarlem besproken werd, is de Texelhopper. Hierbij werken provincie Noord-Holland, gemeente Texel, Connexxion en diverse taxi-ondernemers samen om een mixvorm aan te kunnen bieden van reguliere bussen op een vaste route en kleinere busjes die fijnmazig opereren. Eind vorig jaar werd met het project gestart.
”Je kunt de Texelhopper telefonisch reserveren en via de app”, aldus Maarten de Keijzer, betrokken bij het project. ”Het vervoer wordt verzorgd door Texelse bedrijven en Texelse chauffeurs. Iedereen op het eiland behoort tot de doelgroep: WMO-reizigers, andere bewoners en toeristen.” Hoewel er aanvankelijk veel kritiek kwam op het eind vorig jaar gestarte vervoersinitiatief, is inmiddels een stijging te zien van het aantal reizigers dat er gebruik van maakt.
Haltetaxi
Een ander voorbeeld rijdt in de provincie Zeeland. Connexxion is daar concessiehouder en de vervoerder stapte begin deze maand over op een nieuwe dienstregeling. Daarbij wordt regulier OV aangevuld met zogeheten haltetaxi’s, die vooral rijden in kleine dorpskernen waar weinig bussen komen.
Die haltetaxi is een vorm van vervoer waarbij gebruikers van halte naar halte worden gebracht. Passagiers moeten anderhalf uur van tevoren bellen en aangeven op welke, bestaande, halte ze willen worden opgepikt. Ze worden dan afgezet bij de dichtstbijzijnde halte waar wél regulier openbaar vervoer rijdt. Volgens Rozendal een goede combinatie van taxi en traditioneel OV.
Wensbus
Ook elders in het land wordt geproefd aan andere vervoersconcepten. Zo loopt momenteel in Limburg een pilot met de zogeheten Wensbus, een vorm van vervoer op maat in kleine dorpskernen, uitgevoerd door vrijwilligers.
In februari vorig jaar werd met het project gestart. De provincie spreekt van reizigersaantallen die liggen tussen de 150 en 350 per maand. Vooral ouderen en leerlingen van basisscholen maken gebruik van de voorziening. De pilot loopt tot medio december volgend jaar. Dat is het moment waarop de nieuwe OV-concessie in de zuidelijke provincie van start gaat.
Uitbreiding
De regionale overheid is positief over de reizigersaantallen en heeft inmiddels besloten om de proef uit te breiden met enkele nieuwe projecten in diverse gemeenten. ”De opzet van de nieuwe projecten is vergelijkbaar met het al bestaande Wensbus-vervoer”, aldus Hanna Smeets van de provincie Limburg tijdens het congres in Haarlem. “Al zijn er wel enkele verschillen.”
Zo wordt in Landgraaf bijvoorbeeld samengewerkt met het gemeentelijk werkbedrijf en een bestaande vrijwilligers-meldcentrale, die in de aangrenzende gemeente Brunssum al het kleinschalig maatwerkvervoer coördineert. Daarnaast wordt in het dorp America een pilot gestart met particuliere auto’s.
Dat bij sommige vervoersprojecten in dunbevolkte regio’s OV-bedrijven en de taxisector misschien in elkaars vaarwater terechtkomen, ziet Rozendal niet als een bedreiging. “Het vormt juist een kans, omdat vraaggestuurde mobiliteit een deel van de oplossing is.”
Tom van Gurp
Lees ook: Pilot met Limburgse Wensbus verlengd tot december 2016
Wanneer gekozen wordt voor particuliere initiatieven dan moet dit een aanvulling zijn op en mag het niet te kosten gaan van de efficiëntie van de reeds aanwezige lijnen en andere vervoersvormen. Als we niet uitkijken dan neemt hierdoor de verkokering weer toe.
Op basis van de data kunnen door het tactische gedeelte van de regiecentrale gekeken worden wat de mogelijkheden zijn om personen die nu gebruik maken van de taxi over te hevelen naar het reguliere OV maar ook terug.
Bij particuliere initiatieven vraag ik me, qua continuïteit af, wat hun bijdrage kan zijn om gebieden te ontsluiten.
Bijkomend voordeel is dat het kennisniveau van de opdrachtgevers gaat toenemen. De opgebouwde kennis kan worden omgezet in volwassen en innovatieve uitvragen van vervoersbestekken. Het gebruik van haltes voor de deelnemers die daar gebruik van kunnen maken is een goede ontwikkeling daarin. Hierdoor neemt de capaciteit van de ingezette voertuigen toe.
Binnen een regiecentrale is het goed mogelijk ook het vrijwilligersvervoer te integreren.
Door een vraag gestuurd model in te richten met b.v. taxi’s kunnen de gebruikers toch van deze dienst gebruik blijven maken. Per regio moet worden gekeken wat de beste oplossing is voor dier
De meest creatieve oplossing om te bezuinigen is op dit moment het inrichten van een regicentrale. Binnen een regiecentrale kunnen de diverse doelgroepen samen worden gecoorineerd en kan er synergie worden gepleegd. Dit is een prima oplossing om het vervoer te ontkokeren.
Ben overigens van mening dat je van elkaar best iets mag verwachten in een samenwerking en dat je daar goede afspraken overmaakt.
Om beter te kunnen gaan samenwerken moet de samenwerking horizontaler worden ingericht. Dit zal niet op vandaag naar morgen kunnen worden gerealiseerd.
Het is naar mijn idee terecht dat de overheden lijnen schrappen en/of bezuinigen op het OV als er weinig of geen animo is voor de geleverde dienst.
Het ontkokeren van de budgetten voor mobiliteit door ze te gaan samenvoegen zal een utopie blijven zolang er diverse overheden en instantie betrokken zijn bij de mobiliteit van de diverse doelgroepen. De opdrachtgevers van het doelgroepenvervoer door het ontbreken van kennis te afhankelijk geworden van de diverse vervoerders. Deze ontbrekende kennis zorgt ervoor dat de uitvraag van vervoer op alle vlakken juridisch geborgd dienen te worden.
ps, de taxisector is een boevensector. Cao afspraken niet nakomen, chauffeurs bedreigen en intimideren komen vaak voor.
Deze voorbeelden zijn het begin van het einde van het OV, kleinere bussen en concurrentie op arbeidsvoorwaarden maken de boel helemaal kapot.