‘WP2000 laat slimme mobiliteitsconcepten buiten beschouwing’

De huidige Wet Personenvervoer 2000 is te star en te veel gericht op traditionele vormen van OV, met een vaste dienstregeling en een vast lijnennet. Door meer ruimte in de wet te creëren, kan ook in bestaande concessies geëxperimenteerd worden met vervoer en krijgen nieuwe, innovatieve vormen van vervoer meer kans. Daartoe werd opgeroepen tijdens het Mobility FFWD Event in Rotterdam. 

Dit evenement is de opvolger van het Nationaal Congres Openbaar Vervoer. Tijdens dit event spraken verschillende afgevaardigden van vervoerders, overheden en bedrijven over de mogelijkheid tot het innovatief aanbesteden van concessies. Het ging hier met name om de vraag of er in huidige concessies wel genoeg ruimte was voor nieuwe initiatieven en hoe er meer ruimte gecreëerd kon worden voor creativiteit van vervoerders.

WP2000

Volgens Marieke Kassenberg, strateeg Mobiliteit bij de Provincie Gelderland, is de huidige WP2000 nog te veel gebaseerd op vaste diensten en een vast lijnennet, maar dat past niet meer in de huidige samenleving. Tegenwoordig komen er steeds meer nieuwe concepten waarbij ICT een grote rol speelt. “De wet Personenvervoer 200 moet flexibeler worden en ook ruimte laten voor nieuwe, innovatieve vormen van vervoer.”

Bovendien zijn de concessies ook veel te erg gesloten, vindt Kassenberg. Wanneer concessies voor een aantal jaren vergeven worden, zou het gebied ‘op slot’ gaan. Er is dan volgens haar geen ruimte voor andere partijen die innovatieve, slimme mobiliteitsconcepten ontwikkelen, die precies inspelen op de vraag van de reiziger.

Integratie

Dit wordt ook ondersteund door Minze Walvius. Hij is adviseur bij Advier, Sqoot en het Mobiliteitsloket. “De Wet Personenvervoer mag wel wat ruimer worden opgezet, zodat er meer ruimte komt voor integratie tussen overheden, vervoerders en andere partijen en derden. Er kunnen mooie ontwikkelingen plaatsvinden wanneer bijvoorbeeld vervoerders en werkgevers samenwerken.”

Hij verwijst naar een voorbeeld in Amsterdam, waar vervoerder GVB een buslijn richting het winkelcentrum Groot Gelderlandplein moest opheffen omdat de gemeente er geen geld meer voor had. Volgens GVB zaten er te weinig passagiers om de bus te laten bestaan. Daar was de eigenaar van het winkelcentrum het niet mee eens en hij besloot zelf de buslijn te financieren. GVB bleef de bussen en chauffeurs leveren.

Oplossing

Hier is echter wel een oplossing voor, denkt Rover-voorzitter Arriën Kruyt. Er moeten experimenteer-artikelen in de WP2000 opgenomen worden, zodat er altijd ruimte blijft bestaan om in lopende concessies te experimenteren met nieuwe innovaties en ontwikkelingen. Bovendien adviseert Kruyt aan concessieverleners om meer tussentijdse evaluaties van de concessiedoelen uit te voeren en zou Kruyt graag zien dat de gemeentes meer bij concessies betrokken worden. “Vaak denken de gemeentes nu dat de provincie het allemaal wel regelt.”

Advocaat Jan Reinier van Angeren legt echter uit dat het allang mogelijk is om ook in een bestaande concessie te experimenteren met nieuwe ontwikkelingen. Volgens deze advocaat bestaan er in de huidige concessies mogelijkheden om zogenaamde flexibiliteitsinstrumenten in te bouwen. Dit houdt in dat de bestaande concessie kan worden aangepast bij bijvoorbeeld technologische ontwikkelingen, grote infrastructurele werken of door de komst van nieuwe wetten of regels.

Ruimte voor flexibiliteit

Het is zelfs mogelijk dat de overheid die medewerking afdwingt als een vervoerder daar geen interesse in zou hebben, zo meldt Van Angeren. En het is ook mogelijk dat de overheid in gesprek gaat met een derde partij. “De huidige concessies kunnen veel innovatiever, zelfs de lopende concessies. Vaak wordt gezegd dat de duur van een concessie toekomstbestendigheid in de weg staat en het klopt inderdaad dat je bij het begin van een concessie vaak nog niet weet wat er over 5 jaar allemaal mogelijk is. Maar er is ruimte om daar tijdens de concessie mee te experimenteren.”

Ook Wilko Mol, directeur van Inno-V, is van mening dat er wet helemaal niet zo vast en star is als zijn medesprekers beweerden. “Laten we ons nu niet blindstaren op de wetgeving. Er is best ruimte in de WP2000 voor innovatie en flexibiliteit. We moeten gewoon vooraf gaan nadenken over wat we willen. Hoe verandert de samenleving en hoe speel ik hierop in? Dan kunnen we samen verder komen.”

Inge Jacobs