Uitbreiding studenten-OV leidt in regio Utrecht tot 10.000 extra reizen per dag

Door aan alle mbo-studenten vanaf 2017 een OV-studentenkaart beschikbaar te stellen, groeit het OV in de regio Utrecht volgend jaar met circa 40 procent. In de praktijk betekent dit zo’n 10.000 extra reizen per dag. Dit verwacht de Utrechtse vervoerder U-OV na onderzoek dat ze heeft uitgevoerd in samenwerking met TNS-Nipo, voorafgaand aan de ontwikkeling van het nieuwe vervoerplan voor 2017. De vervoerder verwacht die groei goed op te kunnen vangen met het huidige materieel.  

Het onderzoek is uitgevoerd door de afdeling Vervoerkunde van U-OV in samenwerking met onderzoeksbureau TNS-Nipo. Zij hebben samen een enquête opgesteld, die studenten digitaal konden invullen via de social media-kanalen Facebook en Instagram. Tevens heeft TNS-Nipo op verschillende scholen de enquête persoonlijk afgenomen en zijn er cijfers van DUO geraadpleegd.

Spits- en daluren

Het valt op dat de Utrechtse vervoerder slechts 1600 extra reizen verwacht in de spitsuren. Het restant – ruim 85 procent – zal in de daluren plaatsvinden, zo meent U-OV op basis van de enquête. “De jonge MBO-ers geven aan dat zij nu al veel met het OV reizen naar hun opleiding”, legt Roesja Danek van U-OV uit. “De introductie van de OV-studentenkaart zal hier maar beperkt iets aan veranderen.”

Deze jongeren zullen met name meer gebruik gaan maken van het OV voor recreatieve redenen, zoals visite, winkelen of bijbaantjes. Nu gebruiken jongeren daarvoor meestal nog andere vervoersmiddelen, maar de verwachting is dat studenten met een studentenkaart één op de vier reizen met de tram, trein of bus zullen gaan afleggen. Het is lastig om te bepalen waar deze reizen precies zullen plaatsvinden, maar in ieder geval verwacht de vervoerder in de daluren zeker voldoende restcapaciteit beschikbaar te hebben om de reizigersgroei op te vangen.

Extra capaciteit

In de spitsuren is het gemakkelijker om vooraf te voorspellen waar de groei zich voornamelijk op zal concentreren, namelijk naar een mbo-opleiding bij Station Vaartsche Rijn en naar enkele mbo-instelingen in Amersfoort. Veel van die extra verplaatsingen worden echter al opgevangen door de aanpassingen in het vervoersplan voor 2016.

U-OV rijdt namelijk al een spitslijn van Utrecht Centraal naar Vaartsche Rijn en bovendien is onlangs het nieuwe treinstation geopend. Ook in Amersfoort rijden er al meer bussen. “Hier vangen wij het aantal extra reizigers op door lijn 72 tussen De Uithof en Amersfoort in de spits voortaan in twee richtingen te rijden”, aldus Danek. “Samen met lijn 52 resulteert dit in een kwartiersdienst waarmee bovendien extra ruimte voor groei ontstaat.”

Vervoersmodaliteit

Overigens heeft de vervoerder geen onderzoek gedaan naar de vervoersmodaliteit waarvoor de meeste mbo’ers volgend jaar zullen kiezen. “De recente opening van station Vaartsche Rijn kan betekenen dat meer studenten van de mbo-instelling in de omgeving van de Vondellaan kiezen voor de trein in plaats van voor de bus”, aldus Danek.

“We verwachten dat onze vernieuwde dienstregeling per 22 augustus voldoende capaciteit biedt. Mocht in de toekomst alsnog blijken dat meer maatregelen gewenst zijn, dan bekijken we per lijn hoe we daar het beste in kunnen faciliteren. Dat kan zijn met het verhogen van de frequentie of inzet van ander of groter materieel. Naast de voertuigen voor onze reguliere dienstregeling beschikken wij over een vloot van bussen die flexibel ingezet kunnen worden.”

Uitbreiding

De uitbreiding van het studenten-OV heeft lang gespeeld in de politiek. In 2013 was er nog sprake van om het gratis studentenreisproduct volledig af te schaffen, omdat hiermee een flinke besparing zou kunnen worden bewerkstelligd. Uiteindelijk werd besloten om de OV-studentenkaart niet af te schaffen en deze bovendien beschikbaar te stellen aan mbo-studenten jonger dan 18 jaar. Wel moeten studenten binnen 10 jaar afstuderen. Halen ze dit niet, moeten ze de kosten voor het gratis reizen terug betalen.

Minister Jet Bussemaker wilde in 2015 eigenlijk dat de studenten-OV al per augustus van dit jaar beschikbaar zou komen voor alle studenten, zodat de reizigers meteen vanaf het begin van hun schooljaar zouden kunnen reizen op de OV-kaart. Dit was echter niet te halen voor de meeste vervoerders. Onder andere NS liet weten pas begin 2017 beschikking te hebben over nieuw materieel om de verwachte drukte op te vangen. Daarom stelde minister Bussemaker de deadline voor de invoering enkele maanden uit.

Inge Jacobs