Veolia: aanbestedingsvrijheid OV grote steden stap terug

De grote steden kunnen nu een openbaar vervoersconcessie aan een eigen gemeentelijk vervoersbedrijf verlenen, zonder dat daarvoor een aanbesteding voor nodig is. Een meerderheid in de Eerste Kamer stemde dinsdag voor deze wet. Dat betekent dat de gemeentes Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Rotterdam naast aanbesteding ook voor inbesteding kunnen kiezen. Volgens Veolia-directeur Manu Lageirse betekent de wet een stap terug voor het openbaar vervoer in Nederland.

Met deze wet wordt de verplichte aanbesteding in het OV die het kabinet Rutte I eerder vaststelde, deels teruggedraaid. Lageirse: “Het is heel jammer zeker als je naar de feiten kijkt. Als je naar de resultaten van de OV klantenbarometer kijkt, dan zie je dat marktwerking een positief effect heeft gehad voor de reizigers. De politiek geeft met het aannemen van deze wet geen goed signaal af in een klimaat waarin de budgettaire middelen beperkt zijn.”

Keuzevrijheid

Het initiatiefwetsvoorstel werd op 24 mei 2012 ingediend door Tweede Kamerleden Jacques Monasch (PvdA), Farshad Bashir (SP), Ineke Van Gent (GroenLinks) en Kees Verhoeven (D66). De partijen vinden dat de gemeenten het best zelf hun openbaar vervoer kunnen regelen en dat daarbij bemoeienis vanuit Den Haag niet gewenst is. Volgens de indieners zorgt de keuzevrijheid van gemeentes ervoor dat ze bij de invulling voor het openbaar vervoer per geval kunnen bekijken op welke manier een opdracht het beste kan worden uitgevoerd.

Uitbreiden aanbestedingsvrijheid

VVD, CDA en SGP stemden tegen de wet, maar zij hebben samen geen meerderheid in de Eerste Kamer. Farshad Bashir: “We zijn blij met het feit dat ook de ChristenUnie voor de wet heeft gestemd, omdat deze partij in de Tweede Kamer nog tegen stemde.”

“De SP zou de aanbestedingsvrijheid OV graag voor heel Nederland mogelijk willen maken. We gaan kijken of we dit kunnen uitbreiden en hier in de toekomst een politiek meerderheid voor kunnen krijgen. We hebben in eerste instantie gekeken waar we een meerderheid voor zouden kunnen krijgen en dat bleek voor grote steden mogelijk te zijn”, aldus Bashir.

Scherpe prijzen

Volgens Bashir wordt er bij aanbesteding te veel naar het realiseren van scherpe prijzen gekeken. “Op het moment dat een private partij het ov gaat runnen, dan wordt er gekeken hoe het ov zo ver mogelijk uitgekleed kan worden. Met inbesteden worden de mogelijkheden vergroot om het ov af te stemmen voor de mensen uit de gemeente.”

Lageirse: “Dit is een volledige foute redenering. Die bevoegdheden hebben de stadsbesturen nu ook. Zij schrijven het bestek uit. Ook bij aanbesteding blijven de lokale overheden de volledige regie hebben.”

Efficiëntiewinst

Ook het argument van de SP dat zaken beter tussentijds aangepast kunnen worden met inbesteding, klopt niet volgens Lageirse. “Dit is ook afhankelijk van hoe je het contract opstelt. Een contract kan soepel worden opgesteld, waardoor het tussentijds aangepast kan worden.”

Volgens Bashir is het voordeel van inbesteding dat op het moment dat er winst wordt gemaakt, het geld naar de eigen gemeente gaat en niet naar een buitenlandse marktpartij. Lageirse: “Als de efficiëntie goed is hoef je je niet zo druk te maken of die een of twee procent die mogelijk naar een buitenlandse partij gaat. Je moet naar de efficiëntiewinst in het algemeen kijken. Dat weegt daar niet tegenop.”

Zeggenschap

Lageirse stelt verder dat de wet nog ruimte open laat voor partijen die voor een inbesteding gekozen worden om ook in aanmerking te komen voor een aanbesteding. “Dit is niet goed vastgelegd. Dit is te veel opengelaten voor de vervoersbedrijven.”

Jacques Monasch stelde eerder dat in de wet strenge bepalingen waren opgenomen om te voorkomen dat er concurrentieverstoring plaatsvindt. Verder stelde hij ook dat de verantwoordelijkheid ligt bij de stadsregio’s om te controleren dat de zeggenschap goed wordt uitgevoerd.

Marieke van Gompel

Lees ook:
Stadsvervoerders: rust keert terug met aanbestedingsvrijheid
Eerste Kamer stemt op 2 oktober over wetsvoorstel OV
Loslaten aanbestedingen grote steden lost niets op