FNV-debat, Fyra, bron: Annelies Dollekamp

FNV: geen aanbevelingen over toekomst in het Fyra-rapport

De parlementaire enquêtecommissie Fyra deed in het rapport weliswaar stevige uitspraken over wat er mis is gegaan, maar aanbevelingen voor de toekomst kwamen er nauwelijks uit. En niet alle lessen die de betrokken partijen hadden kunnen trekken van het Fyra-debacle werden in het rapport benoemd. Tot deze conclusies kwamen de aanwezigen tijdens het FNV-debat over het Fyra-rapport. 

Volgens de toehoorders besteedde het rapport onterecht geen of te weinig aandacht aan drie punten. Het rapport negeerde de voorgeschiedenis van de NS en haar expertise op het Nederlandse spoor. De parlementaire enquêtecommissie nam ten tweede niet in overweging dat de Thalys al voor de Fyra reed op de HSL Zuid. Verder werd de marktwerking nauwelijks aan de orde gesteld. “Ik vond het rapport uitblinken in het weglaten”, aldus Frits Marckmann, oud-topman bij NS.

Aanbevelingen

Tijdens het debat kreeg het publiek de stelling voorgelegd dat het rapport kloppend en volledig. Weinig gasten in het publiek waren het daarmee eens. Vooral het gebrek aan aanbevelingen over de marktwerking zorgde bijna unaniem voor frustratie bij zowel de debatleiders als sprekers en bij het door de FNV uitgenodigde publiek.

Tijdens het debat werd opgeroepen om alsnog een beslissing te maken over de marktwerking. “We moeten de marktwerking ter discussie stellen”, zo zei Maarten Spaargaren. Hij was commercieel directeur van NS Hispeed en was directeur Bedrijfs- en productontwikkeling bij NS. Hij gaf in 2001 ook leiding aan het biedingsteam van de NS.

Marktwerking

Er waren maar weinig mensen bij het debat aanwezig die van mening waren dat marktwerking goed was voor de sector. “Marktwerking werkt niet op het spoor”, beweerde Spaargaren simpelweg. “Het kan wel op kleine trajecten, maar het aanbesteden van een internationale spoorlijn is nog nooit ergens gelukt. Het is wel ergens mislukt, namelijk in Nederland.”

Bovendien was er nauwelijks sprake van pure marktwerking tijdens de aanbesteding op de HSL Zuid, omdat er nooit private partijen hebben meegedongen naar de concessie op de HSL. Alleen spoorvervoerders die gelieerd waren aan staatsbedrijven probeerden de concessie te winnen, waaronder Arriva en de SNCF. “Marktwerking bestaat alleen als er markt is en die is er nauwelijks op het spoor”, zei Spaargaren.

Onzinbod

Marckmann legde bovendien een deel van de schuld bij de overheid als opdrachtgever. “De NS moest meer bieden dan de buitenlandse concurrenten om de concessie te krijgen, dus boden wij een bod dat de overheid nooit had mogen accepteren. Het was een onzinbod met te weinig treinen en te hoge tarieven. Is dat goed opdrachtgeverschap? Ik vraag het me ten zeerste af.”

Ook becommentarieert hij het beleid van de overheid. “De overheid heeft beslissingen genomen zonder de juiste kennis en inzichten in huis te hebben”, aldus Marckmann. “Alle besluiten waren gericht op de korte termijn. Maar dat werkt niet op het spoor. Als je een nieuwe trein besteld, ben je alweer een paar jaar verder voordat die trein ontwikkeld en opgeleverd is. Dus je kunt alleen beleid voor de lange termijn maken.” Bij het debat waren slechts weinig politici aanwezig om deze aanbevelingen te horen.

Lessen

De vraag bleef bestaan of de betrokken partijen lessen zouden leren van het rapport. Maar de belangrijkste les werd niet genoemd in het rapport, zo was de mening van de FNV. In 1996 sloot Nederland een contract af met het Belgische NMBS over de infrastructuur van de HSL. Maar de overheid maakte geen afspraken met de Franse en Belgische spoorwegmaatschappijen over het vervoer op de HSL. Hierdoor ontstond na de aanbesteding de vraag de vraag bleef wie er mocht gaan rijden op het Belgische en Franse spoor.

De parlementaire enquêtecommissie had moeten concluderen dat privatisering van het spoor niet werkt en een andere aanbeveling moeten doen. “We kunnen niet terug naar de situatie van vroeger”, aldus Spaargaren. “Het bedrijfsleven is nu anders, dus we moeten naar de toekomst kijken. Maar we kunnen wel leren van de gebeurtenissen in 1996 en 1997.”

Inge Jacobs

Auteur: Inge Jacobs

4 reacties op “FNV: geen aanbevelingen over toekomst in het Fyra-rapport”

Hildebrand van Kuyeren|09.11.15|17:56

De overheid heeft fouten gemaakt, en die ook erkend bij de presentatie van het rapport. Maar de hoofdrolspelers wassen wel heel makkelijk hun handen in onschuld. NS deed een bot dat niet aan de eisen van V&W (of I&M nu) voldeed, ze kregen een herkansing, maar maakte daar geen gebruik van. En dan kan je niet klagen dat Wim Kok geen derde kans wilde geven. Bij FNV is marktwerking taboe vanwege heel iets anders: het persoon.Dat moet dan vaak weg of secundaire arbeidsvoorwaarde inleveren ofzekerheid

Elmer van Buuren|11.11.15|09:06

Ben het sterk oneens met Maarten Spaargaren dat marktwerking op het spoor niet werkt. Wat niet werkt, is een internationale verbinding aanbesteden als er geen opdrachtgever (of een combinatie) is met een internationaal mandaat. Hier heeft de Nederlandse overheid een opdracht willen verstrekken die zich tot over de landsgrens uitstrekt. NS en andere partijen hadden in die constellatie nooit moeten bieden, maar iedereen was verblind. Enschede-Gronau is het bewijs dat het wel kan werken.

Lars Vervoort|11.11.15|11:16

grappig dat al die voormalige NS baasjes nu opeens wel weten hoe het moet @krommetenen

Tom Milans|11.11.15|16:02

1 Ding is duidelijk,.niets maar dan ook echt helemaal niets is goed gegaan.Alle betrokkenen zouden zich daarover DOOD moeten schamen,.maar ja,.ze gingen zelfs weg met een dikke vette beloning voor het MISmanagement.En ach,..wie doet er wat aan dan?
De burger mag weer krom liggen door dit soort zgn. bobo,s.
2 jaar papierprikken en poepschepen bij de reiniging en..geld afpakken.Dat zou eerlijk zijn tegenover de bevolking,..Maar ze hebben al een volgende baan waar ze alles naar GOD kunnen helpen

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

FNV: geen aanbevelingen over toekomst in het Fyra-rapport | OVPro.nl
FNV-debat, Fyra, bron: Annelies Dollekamp

FNV: geen aanbevelingen over toekomst in het Fyra-rapport

De parlementaire enquêtecommissie Fyra deed in het rapport weliswaar stevige uitspraken over wat er mis is gegaan, maar aanbevelingen voor de toekomst kwamen er nauwelijks uit. En niet alle lessen die de betrokken partijen hadden kunnen trekken van het Fyra-debacle werden in het rapport benoemd. Tot deze conclusies kwamen de aanwezigen tijdens het FNV-debat over het Fyra-rapport. 

Volgens de toehoorders besteedde het rapport onterecht geen of te weinig aandacht aan drie punten. Het rapport negeerde de voorgeschiedenis van de NS en haar expertise op het Nederlandse spoor. De parlementaire enquêtecommissie nam ten tweede niet in overweging dat de Thalys al voor de Fyra reed op de HSL Zuid. Verder werd de marktwerking nauwelijks aan de orde gesteld. “Ik vond het rapport uitblinken in het weglaten”, aldus Frits Marckmann, oud-topman bij NS.

Aanbevelingen

Tijdens het debat kreeg het publiek de stelling voorgelegd dat het rapport kloppend en volledig. Weinig gasten in het publiek waren het daarmee eens. Vooral het gebrek aan aanbevelingen over de marktwerking zorgde bijna unaniem voor frustratie bij zowel de debatleiders als sprekers en bij het door de FNV uitgenodigde publiek.

Tijdens het debat werd opgeroepen om alsnog een beslissing te maken over de marktwerking. “We moeten de marktwerking ter discussie stellen”, zo zei Maarten Spaargaren. Hij was commercieel directeur van NS Hispeed en was directeur Bedrijfs- en productontwikkeling bij NS. Hij gaf in 2001 ook leiding aan het biedingsteam van de NS.

Marktwerking

Er waren maar weinig mensen bij het debat aanwezig die van mening waren dat marktwerking goed was voor de sector. “Marktwerking werkt niet op het spoor”, beweerde Spaargaren simpelweg. “Het kan wel op kleine trajecten, maar het aanbesteden van een internationale spoorlijn is nog nooit ergens gelukt. Het is wel ergens mislukt, namelijk in Nederland.”

Bovendien was er nauwelijks sprake van pure marktwerking tijdens de aanbesteding op de HSL Zuid, omdat er nooit private partijen hebben meegedongen naar de concessie op de HSL. Alleen spoorvervoerders die gelieerd waren aan staatsbedrijven probeerden de concessie te winnen, waaronder Arriva en de SNCF. “Marktwerking bestaat alleen als er markt is en die is er nauwelijks op het spoor”, zei Spaargaren.

Onzinbod

Marckmann legde bovendien een deel van de schuld bij de overheid als opdrachtgever. “De NS moest meer bieden dan de buitenlandse concurrenten om de concessie te krijgen, dus boden wij een bod dat de overheid nooit had mogen accepteren. Het was een onzinbod met te weinig treinen en te hoge tarieven. Is dat goed opdrachtgeverschap? Ik vraag het me ten zeerste af.”

Ook becommentarieert hij het beleid van de overheid. “De overheid heeft beslissingen genomen zonder de juiste kennis en inzichten in huis te hebben”, aldus Marckmann. “Alle besluiten waren gericht op de korte termijn. Maar dat werkt niet op het spoor. Als je een nieuwe trein besteld, ben je alweer een paar jaar verder voordat die trein ontwikkeld en opgeleverd is. Dus je kunt alleen beleid voor de lange termijn maken.” Bij het debat waren slechts weinig politici aanwezig om deze aanbevelingen te horen.

Lessen

De vraag bleef bestaan of de betrokken partijen lessen zouden leren van het rapport. Maar de belangrijkste les werd niet genoemd in het rapport, zo was de mening van de FNV. In 1996 sloot Nederland een contract af met het Belgische NMBS over de infrastructuur van de HSL. Maar de overheid maakte geen afspraken met de Franse en Belgische spoorwegmaatschappijen over het vervoer op de HSL. Hierdoor ontstond na de aanbesteding de vraag de vraag bleef wie er mocht gaan rijden op het Belgische en Franse spoor.

De parlementaire enquêtecommissie had moeten concluderen dat privatisering van het spoor niet werkt en een andere aanbeveling moeten doen. “We kunnen niet terug naar de situatie van vroeger”, aldus Spaargaren. “Het bedrijfsleven is nu anders, dus we moeten naar de toekomst kijken. Maar we kunnen wel leren van de gebeurtenissen in 1996 en 1997.”

Inge Jacobs

Auteur: Inge Jacobs

4 reacties op “FNV: geen aanbevelingen over toekomst in het Fyra-rapport”

Hildebrand van Kuyeren|09.11.15|17:56

De overheid heeft fouten gemaakt, en die ook erkend bij de presentatie van het rapport. Maar de hoofdrolspelers wassen wel heel makkelijk hun handen in onschuld. NS deed een bot dat niet aan de eisen van V&W (of I&M nu) voldeed, ze kregen een herkansing, maar maakte daar geen gebruik van. En dan kan je niet klagen dat Wim Kok geen derde kans wilde geven. Bij FNV is marktwerking taboe vanwege heel iets anders: het persoon.Dat moet dan vaak weg of secundaire arbeidsvoorwaarde inleveren ofzekerheid

Elmer van Buuren|11.11.15|09:06

Ben het sterk oneens met Maarten Spaargaren dat marktwerking op het spoor niet werkt. Wat niet werkt, is een internationale verbinding aanbesteden als er geen opdrachtgever (of een combinatie) is met een internationaal mandaat. Hier heeft de Nederlandse overheid een opdracht willen verstrekken die zich tot over de landsgrens uitstrekt. NS en andere partijen hadden in die constellatie nooit moeten bieden, maar iedereen was verblind. Enschede-Gronau is het bewijs dat het wel kan werken.

Lars Vervoort|11.11.15|11:16

grappig dat al die voormalige NS baasjes nu opeens wel weten hoe het moet @krommetenen

Tom Milans|11.11.15|16:02

1 Ding is duidelijk,.niets maar dan ook echt helemaal niets is goed gegaan.Alle betrokkenen zouden zich daarover DOOD moeten schamen,.maar ja,.ze gingen zelfs weg met een dikke vette beloning voor het MISmanagement.En ach,..wie doet er wat aan dan?
De burger mag weer krom liggen door dit soort zgn. bobo,s.
2 jaar papierprikken en poepschepen bij de reiniging en..geld afpakken.Dat zou eerlijk zijn tegenover de bevolking,..Maar ze hebben al een volgende baan waar ze alles naar GOD kunnen helpen

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.