Europese spoor opengesteld voor concurrentie

Het Europese spoornetwerk wordt opengesteld voor concurrentie. Daarover hebben onderhandelaars van de Europese lidstaten, de Europese Commissie en het Europees Parlement dinsdagavond een principe-akkoord gesloten. Deze doorbraak betekent dat het voor spoorbedrijven als NS makkelijker wordt om vervoer aan te bieden in andere landen.

Europarlementariër en medeonderhandelaar Wim van de Camp: “We hebben nogal hard onderhandeld gisteravond. Sharon Dijksma heeft toch een aantal toezeggingen gedaan aan het Parlement, daar moet ze van de raad wel instemming voor krijgen.”

Onderhands gunnen

De Nederlandse overheid mag het treinvervoer nog steeds onderhands blijven gunnen aan NS, maar er zijn daarvoor wel strenge criteria opgesteld. Er moeten duidelijke prestatieafspraken komen. Van de Camp: Wij hebben afgedwongen dat bij onderhands gunnen de ACM mee kijkt. ACM ziet er daarbij op toe dat de marktwerking niet wordt omzeild.”

Nu het spoornetwerk wordt opengesteld, betekent dit dat spoorvervoerders gemakkelijker in het buitenland kunnen meedingen naar spoorconcessies. NS zal door deze nieuwe regel dus gemakkelijker met dochteronderneming Abellio spoorvervoer mogen gaan verzorgen in andere Europese landen. “Het voordeel voor NS is dat ze verder met Abellio de buitenlandse markt op kan. Dit zal de komende jaren toenemen.” Van de Camp is positief over de gevolgen van dit akkoord. “Uiteindelijk gaat het om prijs en kwaliteit voor de reiziger.”

Nieuwe regels vanaf 2023

Van de Camp: “De Europese Raad wilde dat de nieuwe regels zouden ingaan per 2041, zodat alle contracten nog uitgediend konden worden. Wij hebben dat nu vervroegd naar 2023.” De tien jaar voorafgaand aan die datum zijn een overgangsperiode. Het principe-akkoord zal worden voorgelegd aan de 28 lidstaten en aan het Europees Parlement.

Nederland loopt voorop in het uitvoeren van Europese regelgeving, vertelt Van de Camp. “

De eerlijkheid gebied te zeggen dat dit het Vierde Spoorpakket is en sommige EU-landen nog bezig zijn om het tweede uit te voeren. Nederland heeft als braafste jongetje van de klas het Derde Spoorpakket al uitgevoerd met de scheiding tussen ProRail en NS en loopt hiermee voorop.”

Marieke van Gompel

De Europese Commissie maakte een video over het Vierde Spoorpakket: