Herziening van gebruikersvergoeding voor het spoor

ProRail moet de vergoeding die spoorvervoerders betalen voor het gebruik van het spoor opnieuw gaan berekenen. Dit betekent dat de tarieven die de NS en regionale spoorvervoerders voor het gebruik van het spoor moeten betalen, kunnen veranderen. Dit is een gevolg van nieuwe Europese regelgeving. 

Op dit moment worden de gebruiksgerelateerde kosten met de zogenoemde ‘vergoeding minimumtoegangspakket’ aan de spoorvervoerders doorberekend. De EU-richtlijn 2012/34 geeft de mogelijkheid om in aanvulling daarop mark-ups toe te passen voor de dekking van de kosten die door ProRail zijn gemaakt. Voorwaarde hierbij is volgens Dijksma ‘dat de markt deze kosten kan dragen’. Van volledige doorberekening van de kosten voor de infrastructuur is geen sprake, zo stelt zij.

Prijsprikkels

Naast de gebruiksvergoeding en de mark-ups biedt de EU-richtlijn ook de mogelijkheid tot het toepassen van heffingen, bijtellingen, kortingen en aftrek op het spoor. Dit zijn prijsprikkels waarmee het gedrag van spoorvervoerders kan worden beïnvloed om de prestaties op het spoor te verbeteren.

Daarbij komt er een prestatieregeling om spoorvoerders te stimuleren om punctueel te rijden en om ProRail te stimuleren om dit mogelijk te maken. Verder komt er een bonusregeling om het gebruik van stille treinen te stimuleren. Verder dient een reserveringsheffing ervoor te zorgen dat het spoor beter benut wordt.

Herziening gebruikersvergoeding

“Het doel van de herziening van de gebruiksvergoeding is om de gebruiksvergoeding transparanter te maken, de tarieven stabieler te maken en bij de spoorvervoerders meer draagvlak te creëren”, aldus Dijksma. De verhoging van de gebruikersvergoeding voor 2016 en 2017 leidde eerder al tot diverse rechtszaken.

ProRail en de spoorvervoerders zijn eind vorig jaar voor de dienstregelingsjaren 2016 en 2017 tarieven voor de gebruiksvergoeding overeen gekomen. Aan de vaststelling van deze tarieven ging behoorlijk wat getouwtrek aan vooraf. Dijksma wil dat de gebruikersvergoeding en de rijksbijdrage straks beter beheersbaar wordt.

Berekeningsmethodiek

Het komende jaar past ProRail de berekeningsmethodiek voor de VMT aan EU-verordening 2015/909 aan. Uiterlijk 31 maart 2017 moet ProRail de nieuwe methodiek voor goedkeuring aan ACM aanbieden. De nieuwe methodiek, de mark-ups en de prijsprikkels zullen naar verwachting vanaf het dienstregelingsjaar 2019 worden toegepast.

Marieke van Gompel