OM wil schikken met NS-dochters over aanbestedingsfraude

Het Openbaar Ministerie heeft het voornemen met de NS-dochterondernemingen Qbuzz en Abellio een schikking te treffen over de onregelmatigheden bij de aanbesteding in Limburg. Alleen NS wordt werkelijk strafrechtelijk vervolgd voor de fraude. Dit laat NS weten in het halfjaarverslag. Het is nog onbekend hoe hoog de boete of schikking uiteindelijk zal uitvallen. 

Eerder maakte het Openbaar Ministerie bekend NS, de persoonlijke NS-bestuurders én Qbuzz voor de rechter te willen slepen, maar de zaak wordt met de laatstgenoemde volgens NS ‘buitengerechtelijk’ afgedaan. Wel blijft het OM bij het eerdere besluit om de betrokken bestuurders persoonlijk voor de rechter te slepen. Vijf betrokken moeten zich in ieder geval verantwoorden voor hun betrokkenheid bij de fraude. Zij worden beschuldigd van niet-ambtelijke omkoping, valsheid in geschrifte of het schenden van bedrijfsgeheimen.

Boete

NS laat in het rapport weten nog geen voorziening te hebben opgenomen voor de eventuele kosten die NS nog kan moeten maken door de rechtszaken en eventuele boetes of schadevergoedingen. Ook de wijze waarop de zaak buitengerechtelijk zal worden afgedaan is nog onduidelijk, zo meldt de vervoerder.”Op welke wijze dit zal gebeuren en welke financiële consequenties dit zal hebben (hoogte boete, transactie, etc.) valt op dit moment niet betrouwbaar vast te stellen”, aldus NS.

Een boete en een schikking met het OM is slechts een van de zaken die NS moet afhandelen vanwege de fraude bij de aanbesteding van de Limburgse concessie. De Autoriteit Consument & Markt heeft begin juli besloten dat NS misbruik heeft gemaakt van haar machtspositie en daarmee mededingingsregels heeft overtreden. Ook daarvoor kan de spoorvervoerder een flinke boete krijgen. Wettelijk gezien kan die boete maximaal 10 procent van de geconsolideerde omzet bedragen, waardoor een boete erg hoog kan oplopen.

Toch is het niet zeker dat ACM ook werkelijk zal besluiten die boete aan het bedrijf op te leggen. Recentelijk liet de directeur van ACM weten dat het bedrijf zich nu boog over de vraag of het wel nut zou hebben om een gigantisch hoge boete uit te delen aan NS, aangezien dit geld uit de schatkist zou moeten komen. NS is namelijk een staatsbedrijf. Het zou verstandiger kunnen zijn om de boete persoonlijk te verhalen op de betrokken bestuurders. Daartoe behoort onder andere voormalig NS-directeur Timo Huges.

Veolia

Uiteindelijk kan NS verder nog verplicht worden om boetes te betalen aan andere partijen die het gevoel hebben door NS onacceptabel behandeld te zijn. Veolia – de dochteronderneming van Connexxion die nu nog in Limburg rijdt – houdt NS aansprakelijk voor de schade die het bedrijf geleden heeft tijdens de fraude en is ook al een procedure gestart. NS is echter van mening dat Veolia er tot nog toe niet in geslaagd is om die geleden schade duidelijk te maken, waardoor ook hier nog onzekerheid bestaat over de hoogte van deze schadevergoeding.

Op basis van al die rechtszaken bestaat bovendien het risico dat er naar aanleiding van eventuele geconstateerde onregelmatigheden nog aanvullende claims worden ontvangen. Al met al kan dit tot flinke kosten voor NS zorgen. De vervoerder heeft hier echter nu nog geen rekening mee gehouden, omdat de uitkomsten van al deze rechtszaken en schadevergoedingen op dit moment niet betrouwbaar kunnen worden geschat.