OV moet hand in hand gaan met ruimtelijke ordening
COLUMN – Het OV moet hand in hand gaan met zaken als ruimtelijke ordening, wegbeheer en stedenbouwkunde. Er zijn zowel goede als slechte voorbeelden te noemen in Nederland. Dat stelt Rikus Spithorst van Maatschappij Voor Beter OV.
Lees hieronder zijn column
Een goed voorbeeld is de nieuwe wijk IJburg. Een soort van eilandenrijk voor de kust van Amsterdam. Van meet af aan is die wijk heel goed bediend per OV. Eerst met een busverbinding, en al vrij snel daarna met een tram. Een tram die toen erg luxe was gezien het nog geringe aantal inwoners van die wijk, maar die nu zowat uit zijn voegen barst. Meer dan goed gevulde trams rijden in een dichte frequentie af en aan.
Nieuwbouwwijk Zaandam
Een slecht voorbeeld is een nieuwbouwwijk in Zaandam, zo’n beetje tegelijk gebouwd met de eerste woningen op IJburg. Het gemeentebestuur van Zaanstad had bedacht dat die nieuwe wijk autoluw moest zijn. Dus werden er allemaal smalle en bochtige straatjes aangelegd. Inderdaad, weinig auto’s. Maar de straatjes waren ook niet toegankelijk voor de bus. Geen auto, maar ook geen behoorlijk OV. Een schoolvoorbeeld van hoe goede bedoelingen kunnen ontaarden in een jammerlijke vergissing. Erg jammer.
En de Rotterdamse tram 25 naar de grote nieuwbouwwijk van Barendrecht verenigt een slechte samenhang tussen OV en ruimtelijke inrichting met slim vooruitdenken. Het slechte nieuws: een deel van de tramlijn zou worden aangelegd door een brede, maar ernstig verpauperde winkelstraat op Rotterdam Zuid. Een goede lobby van de winkeliersvereniging bij de Rotterdamse afdeling van de LPF zorgde ervoor dat de tram door die straat werd afgeblazen. “Want een tram in onze straat verhindert het verbeteren van leefbaarheid en winkelaanbod.”
Zinloze omweg
De tram maakt nu een totaal zinloze omweg: de aanlegkosten waren hoger, de reizigers zijn langer onderweg en ze betalen ook nog meer omdat het sindsdien ingevoerde chipkaartsysteem ook die extra kilometer in rekening brengt. Niet al te lang geleden ben ik nog eens in die nog steeds tramloze straat gaan kijken. Leegstand, drugsoverlast en veel winkels uit de onderste onderkant van het marktsegment. Geen enkele verbetering te zien.
Dan het goede nieuws: die Rotterdamse tram 25 naar Barendrecht deed hetzelfde wat ook die Amsterdamse tram naar IJburg deed. Erheen terwijl er nog amper woningen waren gebouwd. Op de dag van de opening reed de tram door een eindeloze zandvlakte naar het eindpunt. Nu, een paar jaar later, is de tram in die zo’n beetje voltooide nieuwbouwwijk van Barendrecht een centraal gelegen publiekstrekker van jewelste. ’t Is daar net Amsterdam-IJburg: meer dan goed gevulde trams rijden in een dichte frequentie af en aan.
Ruimtelijke ordening
Echt. Het OV en de planning en inrichting van ons land en onze steden horen als tandwielen in elkaar te grijpen. Daarom werd ik deze week ook erg vrolijk van goed nieuws op het vlak van de ruimtelijke ordening. Afkomstig uit het Provinciehuis van Zuid-Holland. Met een reactieve aanwijzing beperkt de provincie de mogelijkheden om op het nieuw te ontwikkelen gebied Goudse Poort in Gouda kantoren te bouwen. Want de provincie heeft in haar Verordening Ruimte vastgelegd dat alleen binnen 10 minuten loopafstand van een hoogwaardige OV-halte nieuwe kantoren gepland mogen worden. Heel goed.
Het mes snijdt aan twee kanten. Kantoren die in de buurt van het OV worden gevestigd, zijn dus goed per OV te bereiken en het gevolg daarvan is, dat relatief veel medewerkers per OV naar hun werk gaan, en niet met de auto. Maar ook het OV en zijn reizigers hebben er baat bij: het gebruik van het OV neemt toe, zodat het financieel haalbaar wordt om een (nog) beter aanbod te realiseren.
Bereikbaarheid
Ik vind het OV van groot belang. Voor het bereikbaar houden van ons land én voor een schoner en duurzamer milieu. Verantwoorde ruimtelijke ordening die een wisselwerking tussen wonen, werken en OV bevordert is dus een goede zaak. Los daarvan wordt ons land al genoeg ontsierd door allerlei onvoorstelbaar lelijke kantoorkolossen op per OV totaal onbereikbare locaties. Dat is niet alleen een kwestie van smaak, maar betreft vooral een opeenstapeling van pure planologische blunders. Zuid-Holland steekt daar nu een stokje voor en laat zien dat dat beter kan.
Hulde daarvoor!
Rikus Spithorst, Maatschappij Voor Beter OV
