Elektrische Nederlandse stadsbus rijdt volle dag op batterij

Een volledig elektrische bus van het vorig jaar opgerichte Nederlandse bedrijf Ebusco rijdt momenteel rond in diverse Scandinavische steden. De YTP-1 wordt daar aan lokale opdrachtgevers en vervoersbedrijven getoond. De elektrische bus kan een hele dag in het stadsverkeer meedraaien op één volle batterij. De twaalf meter lange bus kan 230 kilometer afleggen in een gewone lijndienst van een stadsvervoerder. Ook Nederlandse steden tonen belangstelling voor het voertuig.

“Er wordt al lange tijd gesproken over volledig elektrisch openbaar vervoer in steden, maar tot nu toe gebeurde er bitter weinig”, zegt Walter Luijten, directeur van het in Helmond gevestigde Ebusco. “Om de slechte luchtkwaliteit te verbeteren, willen veel Europese steden OV met ‘zero-emission’ in de binnenstad. Utrecht zit bijvoorbeeld nu al ver boven het toegestane emissieplafond. Dat geldt ook voor andere steden. Tot onze verbazing blijkt echter dat aan gemeentelijke en provinciale bestuurders is verteld dat er pas rond 2017 – 2018 geschikte elektrische stadsbussen op de markt komen. Daar wachten ze nu dus op. Dat is jammer, want geschikte elektrische stadsbussen zijn er al wel.”

Chinese partner

Ebusco heeft de YTP-1 zelf ontwikkeld, samen met een Chinese partner. “In China zijn ze veel verder”, aldus Luijten. “Daar rijden al honderden volledig elektrische bussen in de steden rond op batterijen. Ons model is van de Chinese versie afgeleid en aangepast voor de Europese markt.”

Dit Europese model is vorig jaar september al gepresenteerd op de IAA voor bedrijfsvoertuigen in Hannover. Sindsdien is het voertuig uitgebreid getest, onder andere door het ministerie van Infrastructuur en Milieu en TNO. Ook enkele vervoerders maakten een proefrit in steden als Breda en Maastricht. “Na een lange dag rijden als lijnbus met passagiers door de nauwe en drukke straten van Maastricht had de batterij van de bus nog 27 procent van z’n vermogen over.”

Finland

Ook in het buitenland zijn al tests gedaan. Zo heeft de bus in Helsinki een week lang op drie stadslijnen meegereden bij temperaturen van -14 graden Celsius. “Een cruciale test, omdat we nog geen praktijkgegevens hadden over de capaciteit van de batterijen bij lage temperaturen. De tests zijn uiterst succesvol verlopen. Voor Veolia Finland reden om de eerste bus te bestellen. Die wordt ingezet voor een driejarig testprogramma.”

Luijten benadrukt de grote sprong voorwaarts die de batterijtechniek in korte tijd heeft gemaakt. “De tijd van loodzware batterijen, die ten koste gingen van het laadvermogen, is voorbij.” Het lithium-ijzer-fosfaat LFP-batterijpakket heeft een capaciteit van 242 kWh. Op een volle batterij kan de twaalf meter lange bus, die plaats heeft voor 76 reizigers, moeiteloos 230 km afleggen in de gewone lijndienst van een stadsvervoerder. “Dat is zestien uur achtereen rijden, remmen en weer optrekken van de eerste tot en met de laatste rit.”

Hergebruik

Belangrijk hierbij is dat energie die vrijkomt bij het remmen voor hergebruik opnieuw in de batterijen wordt opgeslagen. Het batterijpakket  kan in slechts tweeënhalf uur helemaal worden opgeladen en heeft een aanzienlijke levensduur: 2.000 tot 3.000 maal opladen is geen enkel probleem.

Lastig aspect bij elektrische vervoer was tot nu toe de verwarming en koeling van het voertuig. “Als dit uit de batterij moet komen, loopt je actieradius behoorlijk terug. Wij lossen dit op door een zeer zuinige LPG-verwarming te gebruiken. Voor de koeling is een uiterst zuinige airco-installatie aan boord. Die verbruikt weliswaar slechts 0,2 kWh per kilometer, maar vraagt op een hete dag toch aardig wat batterijcapaciteit.”

Jaarcongres UITP

Vorige maand was Ebusco met een elektrische bus aanwezig op het jaarcongres van de UITP (International Association of Public Transport) in Genève. Sindsdien staat de telefoon niet stil. “We krijgen veel verzoeken uit Zweden, Denemarken en Noorwegen om een tijdje in de reguliere dienstregeling mee te rijden. In sommige steden, zoals Stockholm is de bus al geweest. Daar kroop de directeur van het vervoerbedrijf zelf achter het stuur om de bus uit te proberen. Die was meteen enthousiast.” De komende tijd is de bus ook nog in Gävle, Sundsvall, Östersund, Oslo, Stavanger en tenslotte Kopenhagen.

Ook in Nederland begint de interesse nu in een stroomversnelling te raken. Brabant, Utrecht en Amsterdam hebben belangstelling. In Helmond gaat binnenkort een proefproject van start. Luijten heeft er alle vertrouwen in dat alle promotie spoedig leidt tot verkopen. “Ebusco is er klaar voor. Onze productie hebben we nu nog aan China uitbesteed, zolang het gaat om kleine aantallen. Zodra we een flinke order in de wacht slepen, gaan we de elektrische bussen hier in Nederland assembleren.”

Nieuwe versie

Inmiddels hebben de technici van Ebusco niet stil gezeten en alweer een nieuwe versie van de YTP-1 ontwikkeld. Die heeft een nog krachtiger batterij van 311 kWh vermogen en een actieradius van 330 km. Komend najaar tijdens de Busworld in Kortrijk wordt dit model officieel gepresenteerd aan de Europese markt. In China heeft dit nieuwe model al een goede indruk achter gelaten. “Het prototype is daar getest en heeft er zelfs een award gewonnen in de categorie beste elektrische lage vloerbus.”

Ebusco is gevestigd op de Automotive Campus in Helmond en wordt geleid door Peter Bijvelds en Walter Luijten. Bijvelds is importeur van Chinese auto’s. Luijten is tevens ook directeur van Nonox, dat een aardgasmotor met een zeer laag brandstofverbruik en uiterst lage emissies voor bussen ontwikkelde.

Ted de Bruijn