Tien innovaties ‘bepalen’ toekomst van het openbaar vervoer

Virtuele kaartverkopers, big data, passagiersentertainment, 4G en ticketloos reizen. Dit zijn enkele innovaties die de komende jaren de toekomst van het openbaar vervoer bepalen. Althans dat verwacht SmartRail World, de organisator van het SmartRail Expo and Congress dat van 24 tot en met 26 februari in Amsterdam wordt gehouden. SmartRail World maakte een top tien van innovaties die ook op het congres worden gepresenteerd.

1. Virtuele kaartverlopers
Virtuele kaartverkopers kunnen via computers op stations reizigers ‘live’ helpen met het kopen van hun kaartje. Een passagier kan via de computer een gesprek met de virtuele medewerker voeren. Spoorbedrijven kunnen op deze manier gebruikmaken van een pool van medewerkers die zij op alle stations in een land kunnen inzetten. Het ticketadvies kan in meerdere talen worden aangeboden en medewerkers kunnen van een rustig station worden verplaatst om ingezet te worden bij een druk station tijdens de spits. Duitse spoorvervoerder Deutsche Bahn voert op dit moment een proef uit met de virtuele kaartverkopers.

2. LiFi
Met de LiFi-technologie wordt data verstuurd op basis van ledlampen. Het voordeel voor reizigers met het gebruik van deze technologie is dat ze beter en sneller toegang hebben tot internet. Daarnaast heeft LiFi als voordeel dat het niet met ander dataverkeer stoort zoals GSM-R. De LiFi-techniek is nog steeds in ontwikkeling.

3. Big data
Big data kan ervoor zorgen dat er constant informatie uitgewisseld kan worden met treinen via een draadloos netwerk. Daarmee kunnen spoorbedrijven de prestatie van een trein meten en direct inspelen op potentiële problemen of vereist onderhoud. Daardoor kan de tijd dat een trein uit dienst is voor onderhoud of storingen, worden teruggebracht.

4. Reizen zonder ticket
Transport for London kondigde onlangs aan dat metropassagiers hun bankkaart kunnen gebruiken om te reizen. Buspassagiers kunnen al met hun bankkaart in plaats van de Oyster card of contact geld reizen. Deskundigen verwachten dat de NFC-chip techniek (Near Field Communication) in smartphones de huidige betalingstechnieken. Directeur Auke Huisman van Humanis Consulting Group voorspelde eerder ook al dat de NFC-techniek het huidige OV-chipsysteem in de toekomst zal vervangen. Arriva startte onlangs in samenwerking met moedermaatschappij Deutsche Bahn een proef in de provincies Groningen en Friesland waarbij er met een smartphone wordt ingecheckt voor een reis.

5. Hogesnelheidstreinen
Hogesnelheidsverbinding winnen steeds meer terrein in diverse werelddelen. Met name Japan, China en een aantal Europese landen zijn hierin succesvol geweest. Amerikaanse ondernemer Elon Musk kwam dit jaar met zijn idee voor de ‘hyperloop’. De hyperloop is bedacht als een supersnel transportsysteem in een luchtdrukbuis, vergelijkbaar met het buizensysteem dat bijvoorbeeld in banken wordt gebruikt voor transport van kokers met informatie.

In China rijden de Shanghai Maglev-treinen al sinds 2003. Deze treinen bereiken een topsnelheid van 500 kilometer per uur. In Japan bereiken de ‘kogeltreinen’ (Shinkansentreinen) snelheden van 442 kilometer per uur. De benaming kogeltrein is in het westen bedacht, vanwege de kogelvormige neus van de eerste versie van het materieel. Het Franse TGV Résea vervoert passagiers met een snelheid van 320 kilometer per uur.

6. Ergonomisch stationsontwerp

Bij de ontwikkeling van het moderne treinstation wordt steeds meer op een wetenschappelijke manier naar gedrag en fysieke factoren gekeken om de beleving en reiservaring van passagiers te verbeteren. Deskundigen op het gebied van stations analyseren de bewegingen en het gedrag van reizigers voor het ontwerp van of het maken van aanpassingen in stations. Looplijnen-specialist Bart Wiggers van ProRail maakte op station Utrecht centraal al diverse aanpassingen waarmee hij de pieken van reizigersstromen weet te beheersen.

7. Loyaliteitsprogramma’s

Een groot deel van de luchtvaartindustrie beloont en moedigt haar reizigers al aan met loyaliteitsprogramma’s. Ook in de OV-sector is dit in opkomst. Zo startte stadsvervoerder RET eind vorig jaar een proef waarbij reizigers met de OV-chipkaart kunnen sparen voor kortingen.

Vervoersmaatschappij East Coast in het Verenigd Koninkrijk werkt met een puntensysteem waarbij reizigers kunnen sparen voor treinkaartjes, bioscoopkaartjes, tijdschriftabonnementen, toegang tot de eerste klas lounges en hotelovernachtingen.

8. Entertainment voor passagiers

Modern spoorvervoer biedt reizigers in toenemende mate opties om vermaakt en geïnformeerd te worden. Treinreizigers kunnen films, tv-programma’s, muziek, spellen en nieuws worden aangeboden via videoschermen of om via een WiFi-verbinding op hun eigen apparaat aan te bieden. Italiaanse vervoerder NTV biedt reizigers het portaal Italolive aan dat ze toegang geeft tot tv-kanalen, films, nieuws en sport.

Deze ontwikkeling zorgt voor een positieve reiservaring en biedt tevens mogelijkheden voor betaalservices.

9. Digitale beeldschermen

Beeldschermen op stations met reisinformati kunnen ervoor zorgen dat de reizigers goed worden geïnformeerd over hun aansluiting en dat de wachttijd prettiger verloopt. Daarnaast wordt er in toenemende mate gewerkt met kleurenschema’s. Vervoerders kunnen bijvoorbeeld de kleur van de reisinformatie laten aansluiten met de kleur van een bepaalde lijn. Daarnaast bieden de schermen ruimte voor (video)reclame.

10. 4G
Van de vierde generatie van de mobiele communicatietechnologie wordt verwacht dat de gelimiteerde en soms frustrerende telefoon- en internetverbinding in treinen aanzienlijk zal verbeteren. Ook het streamen van video en muziek kan een stuk sneller via het 4G-netwerk. Om in het OV optimaal gebruik te kunnen maken van de 4G-technologie, dienen er echter nog aanvullende maatregelen te worden genomen.

T-Mobile gaf onlangs aan de 4G-techniek voorlopig niet in te zetten voor internet in de trein. De huidige apparatuur in de treinen zou hier volgens de aanbieder niet geschikt voor zijn.