‘Opportunity charging wordt voornaamste oplaadmethode voor OV’

Het ‘opportunity chargen’ is de meest levensvatbare variant van het opladen van een elektrische bus. Het voertuig opladen bij de verschillende stop- en eindpunten zorgt ervoor dat de accu niet groot hoeft te zijn en doet over het algemeen een kleiner beroep op het elektriciteitsnet dan wanneer gekozen wordt voor de laadpaaltechniek. Dat zegt directeur Erik Kemink van Pitpoint, een aanbieder van duurzame brandstoffen, waaronder elektriciteit.

Voor elektrische voertuigen worden diverse vormen van opladen toegepast. Stekker-laden, al dan niet de snelle variant, is de meest bekende. Maar laden tijdens de rit – het zogeheten opportunity charging- met behulp van een pantograaf of inductie systeem ziet Kemink uiteindelijk als de slimste en meest toegepaste methode.

Accugrootte

“Je hebt daardoor geen grote accu nodig. En dat is handig, omdat het in bussen lastig is om veel ruimte vrij te maken voor een grote accu. Een grote accu gaat bovendien ten koste van zit- en staanplaatsen. Daarnaast zijn grote accu’s zwaarder, waardoor de bus een hoger verbruik zal hebben. Bovendien heb je minder problemen qua beperkte actieradius als je gedurende de busrit het voertuig op kunt laden.” Daarbij dient echter wel rekening te worden gehouden met de dienstregeling, verbruik van het voertuig, de verwachte inzet van het voertuig in de volgende spits en mogelijke vertragingen. De bus kan immers door allerlei omstandigheden te laat op een bepaalde halte aankomen en daardoor geen tijd meer hebben om op te laden.

“Daarom verwacht ik dat je op termijn intelligente oplaadsystemen zult zien. Dergelijke systemen kunnen zelfstandig data analyseren en voorspellingen maken voor een efficiënte laadstrategie. Het systeem bepaalt dus zelf de strategie en ‘besluit’ bijvoorbeeld om voor de spits extra bij te laden.

Opportunity charging

Opportunity chargen kan op twee manieren. De eerste manier is het plaatsen van een oplaadplaat onder de grond. Zodra het voertuig op de plaat staat, kan de accu worden opgeladen (zie foto). De andere optie bestaat uit een lantaarnpaal-achtige constructie, waarbij de paal gedeeltelijk boven de bus hangt. Zodra het voertuig eronder staat, kan het opladen beginnen.

“Hoe lang een laadbeurt duurt, hangt af van de drukte op de lijn. Hoe hoger het aantal bussen op een bepaalde lijn, hoe minder tijd er is om te laden. Ik verwacht dat een laadbeurt tussen de vier en de zes minuten gaat duren.”

Hij verwacht dat de meeste laadfaciliteiten aan het einde van de buslijn worden gerealiseerd. “Daar staat de bus vaak even stil, voordat hij weer opnieuw gaat rijden. Als er een halte is waar het voertuig gedurende de busrit even stil kan staan, is dat ook geschikte plek. Denk aan een treinstation. Uiteraard is het ook afhankelijk van waar in de stad er ruimte is voor dergelijke faciliteiten.”

Elektrische bussen

Momenteel is het aandeel elektrische voertuigen in het totale buswagenpark nog zeer bescheiden. Van de ongeveer vijfduizend bussen in Nederland, rijden er nog maar enkele op elektriciteit. Het overgrote deel rijdt op diesel. De komende jaren verwacht Kemink dat vooral het aantal voertuigen op CNG (groengas) fors gaat groeien, naar zo’n veertig procent van het totaal.

Later komen daar ook e-bussen bij, waarbij de Pitpoint-voorman uitgaat van vier- tot vijfhonderd volledig elektrische voertuigen in 2020. De relatief hoge kosten vormen daarbij een drempel. “Op dit moment zijn elektrische bussen nog 1,5 tot 2 keer duurder dan identieke voertuigen op diesel. Maar ik verwacht dat dat kostenverschil de komende jaren kleiner wordt.”

Opwekking energie

De vraag is echter of elektriciteit wel echt schoon is. Immers, het wordt in veel gevallen opgewerkt in kolencentrales, die allerminst schoon zijn. “Op dit moment is elektrisch rijden inderdaad lang niet altijd echt schoon. Maar daar wordt hard aan gewerkt. Je ziet dat steeds meer stroom afkomstig is van schone bronnen zoals windmolenparken.”

Pitpoint is een in Nieuwegein gevestigd bedrijf dat zich specialiseert in schone brandstoffen. Het is onder andere exploitant van de voormalige CNG Net-stations. Ook is het actief in de markt van LNG(vloeibaar aardgas), waterstof en elektriciteit. Zo exploiteert het bedrijf een publiek laadpalennetwerk in Utrecht.

Tom van Gurp