Trein, bus, Zutphen

Overstap van auto naar OV mogelijk door stimuleringsprojecten

Reizigers die normaal altijd de auto gebruiken voor het afleggen van woon-werkreizen kunnen door stimuleringsprojecten binnen Beter Benutten wel degelijk overgehaald worden om over te stappen op het OV. Voorwaarden daarvoor zijn wel dat er een laagdrempelige actie moet worden opgezet om de automobilisten kennis te laten maken met OV, dat de actie zeker twee maanden duurt en verder moeten de proefpersonen zelf ook bereid zijn om het OV een kans te geven. Dit blijkt uit onderzoek van MuConsult en Maastricht Bereikbaar naar de langetermijneffecten van de projecten binnen het overheidsprogramma Beter Benutten.

Het programma Beter Benutten van de landelijke overheid is erop gericht om de bereikbaarheid in drukke regio’s goed te houden. Daarvoor wordt onder meer geprobeerd om meer reizigers van het OV te laten gebruiken waardoor ze de auto laten staan en door reizigers de spits te laten mijden. De structurele gevolgen van deze projecten was echter tot nog toe niet bekend. Maar nu blijkt dat door dergelijke projecten tot in ieder geval twee jaar na beëindiging van de proef het reisgedrag van een deel van de deelnemers verandert.

Onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd naar een stimuleringsproject van Maastricht Bereikbaar. Door het project Kom Op! Neem het OV mochten fervente automobilisten een maand lang gratis van het OV gebruikmaken voor hun reis naar het werk en weer terug. De reizigers die aan het einde van die vier weken werkelijk actief het OV hadden gebruikt, kregen hierop een vervolgaanbod om nog vier weken gratis met het OV te mogen reizen. Circa twee jaar na dato blijkt uit onderzoek dat van alle reizigers die 8 weken lang gratis hebben mogen reizen, nu nog bijna veertig procent wekelijks het OV gebruikt om de woon-werkreis af te leggen.

Dit is getest via een enquête, een belronde onder deelnemers aan de proef die niet hadden gereageerd op de enquête en een jaarlijkse effectmeting. Daaruit is gebleken dat in 2014 en in de eerste helft van 2015 609 mensen deelnamen aan de proef. Daarvan gaf 54 procent aan na de eerste vier weken ook nog van het vervolgaanbod gebruik te willen maken. Dit zijn bijna 330 mensen.

Twee jaar later blijkt verder nog 38 procent hiervan nog steeds wekelijks met het OV te reizen, dus nog 125 mensen. Dit betekent dat van het totale aantal deelnemers bij ruim twintig procent een structurele gedragsverandering heeft plaatsgevonden. Bovendien zegt 67 procent van deze mensen overgehaald te zijn om vaker met het OV te reizen door de proef die is uitgevoerd in het kader van Beter Benutten.

Motivatie

De onderzoekers hebben ook geconcludeerd dat een structurele gedragsverandering zeker twee maanden duurt. Een proef moet dus altijd acht maanden lopen om op de lange termijn effecten te bewerkstelligen. De deelnemers die namelijk alleen het ‘probeeraanbod’ deelnamen – dus aan de eerste vier weken – blijken beduidend minder vaak gebruik te maken van het OV; dit scheelt wel 20 procent. Behalve effectiever is het dus ook kosteneffectiever om de proef acht weken te laten duren, omdat de meerkosten zo beperkt blijven.

De deelnemers noemden enkele voordelen van het reizen met het OV, namelijk het geen last hebben van files, het comfortabel reizen en als laatste dat het OV sneller en betrouwbaarder is ten opzichte van de auto. Het viel de onderzoekers op dat reizigers die vanwege een extrinsieke motivatie deelnamen aan de proef – vanwege werkzaamheden aan de weg – vaak voordelen noemden die te maken hebben met nadelen van het autorijden, zoals geen parkeerkosten. Zij besloten na afloop van de proef ook sneller weer alleen met de auto te gaan reizen, met name omdat ze het reizen met de auto gemakkelijker vonden of omdat ze ondertussen op een andere slimme manier reizen.

Alternatieven

Door de proef van Maastricht Bereikbaar blijken de deelnemers dus ook andere alternatieven te gaan overwegen, zoals deelfietsen, e-bikes of zelfs carpoolen. Dat heeft de onderzoekers niet verbaasd, want wanneer ze worden geconfronteerd met hun eigen reisgedrag, lijkt het aannemelijk dat ze ook gaan nadenken over alternatieven op zowel de auto als het OV en op basis van deze alternatieven weer een nieuwe keuze maken.

Auteur: Inge Jacobs

2 reacties op “Overstap van auto naar OV mogelijk door stimuleringsprojecten”

Teko Salverda|06.12.16|14:56

Ook een belangrijk motief voor veel automobilisten om niet per OV te reizen: de bedrijfsauto, veelal een lease-auto. De marginale kosten bedragen immers € 0,0.
In België wil men daarom in plaats hiervan een belastingvrij bedrag geven van € 450,- voor hen die de auto inruilen voor het OV (of de fiets natuurlijk.

Ibo De Joode|06.12.16|16:27

Het heeft weinig zin om op het OV over te stappen zolang dat in de spits vol zit. Vergeten wordt wel eens dat bij een overstap van 5% automobilisten naar het OV, het OV aanbod met 50% of meer vergroot moet worden. Bij relatief kleine aantallen in de proeven hierboven haast niet merkbaar, maar als dit grootschalig wordt ingevoerd komt het OV zichzelf tegen. By the way, ik ben een groot OV liefhebber.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

Overstap van auto naar OV mogelijk door stimuleringsprojecten | OVPro.nl
Trein, bus, Zutphen

Overstap van auto naar OV mogelijk door stimuleringsprojecten

Reizigers die normaal altijd de auto gebruiken voor het afleggen van woon-werkreizen kunnen door stimuleringsprojecten binnen Beter Benutten wel degelijk overgehaald worden om over te stappen op het OV. Voorwaarden daarvoor zijn wel dat er een laagdrempelige actie moet worden opgezet om de automobilisten kennis te laten maken met OV, dat de actie zeker twee maanden duurt en verder moeten de proefpersonen zelf ook bereid zijn om het OV een kans te geven. Dit blijkt uit onderzoek van MuConsult en Maastricht Bereikbaar naar de langetermijneffecten van de projecten binnen het overheidsprogramma Beter Benutten.

Het programma Beter Benutten van de landelijke overheid is erop gericht om de bereikbaarheid in drukke regio’s goed te houden. Daarvoor wordt onder meer geprobeerd om meer reizigers van het OV te laten gebruiken waardoor ze de auto laten staan en door reizigers de spits te laten mijden. De structurele gevolgen van deze projecten was echter tot nog toe niet bekend. Maar nu blijkt dat door dergelijke projecten tot in ieder geval twee jaar na beëindiging van de proef het reisgedrag van een deel van de deelnemers verandert.

Onderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd naar een stimuleringsproject van Maastricht Bereikbaar. Door het project Kom Op! Neem het OV mochten fervente automobilisten een maand lang gratis van het OV gebruikmaken voor hun reis naar het werk en weer terug. De reizigers die aan het einde van die vier weken werkelijk actief het OV hadden gebruikt, kregen hierop een vervolgaanbod om nog vier weken gratis met het OV te mogen reizen. Circa twee jaar na dato blijkt uit onderzoek dat van alle reizigers die 8 weken lang gratis hebben mogen reizen, nu nog bijna veertig procent wekelijks het OV gebruikt om de woon-werkreis af te leggen.

Dit is getest via een enquête, een belronde onder deelnemers aan de proef die niet hadden gereageerd op de enquête en een jaarlijkse effectmeting. Daaruit is gebleken dat in 2014 en in de eerste helft van 2015 609 mensen deelnamen aan de proef. Daarvan gaf 54 procent aan na de eerste vier weken ook nog van het vervolgaanbod gebruik te willen maken. Dit zijn bijna 330 mensen.

Twee jaar later blijkt verder nog 38 procent hiervan nog steeds wekelijks met het OV te reizen, dus nog 125 mensen. Dit betekent dat van het totale aantal deelnemers bij ruim twintig procent een structurele gedragsverandering heeft plaatsgevonden. Bovendien zegt 67 procent van deze mensen overgehaald te zijn om vaker met het OV te reizen door de proef die is uitgevoerd in het kader van Beter Benutten.

Motivatie

De onderzoekers hebben ook geconcludeerd dat een structurele gedragsverandering zeker twee maanden duurt. Een proef moet dus altijd acht maanden lopen om op de lange termijn effecten te bewerkstelligen. De deelnemers die namelijk alleen het ‘probeeraanbod’ deelnamen – dus aan de eerste vier weken – blijken beduidend minder vaak gebruik te maken van het OV; dit scheelt wel 20 procent. Behalve effectiever is het dus ook kosteneffectiever om de proef acht weken te laten duren, omdat de meerkosten zo beperkt blijven.

De deelnemers noemden enkele voordelen van het reizen met het OV, namelijk het geen last hebben van files, het comfortabel reizen en als laatste dat het OV sneller en betrouwbaarder is ten opzichte van de auto. Het viel de onderzoekers op dat reizigers die vanwege een extrinsieke motivatie deelnamen aan de proef – vanwege werkzaamheden aan de weg – vaak voordelen noemden die te maken hebben met nadelen van het autorijden, zoals geen parkeerkosten. Zij besloten na afloop van de proef ook sneller weer alleen met de auto te gaan reizen, met name omdat ze het reizen met de auto gemakkelijker vonden of omdat ze ondertussen op een andere slimme manier reizen.

Alternatieven

Door de proef van Maastricht Bereikbaar blijken de deelnemers dus ook andere alternatieven te gaan overwegen, zoals deelfietsen, e-bikes of zelfs carpoolen. Dat heeft de onderzoekers niet verbaasd, want wanneer ze worden geconfronteerd met hun eigen reisgedrag, lijkt het aannemelijk dat ze ook gaan nadenken over alternatieven op zowel de auto als het OV en op basis van deze alternatieven weer een nieuwe keuze maken.

Auteur: Inge Jacobs

2 reacties op “Overstap van auto naar OV mogelijk door stimuleringsprojecten”

Teko Salverda|06.12.16|14:56

Ook een belangrijk motief voor veel automobilisten om niet per OV te reizen: de bedrijfsauto, veelal een lease-auto. De marginale kosten bedragen immers € 0,0.
In België wil men daarom in plaats hiervan een belastingvrij bedrag geven van € 450,- voor hen die de auto inruilen voor het OV (of de fiets natuurlijk.

Ibo De Joode|06.12.16|16:27

Het heeft weinig zin om op het OV over te stappen zolang dat in de spits vol zit. Vergeten wordt wel eens dat bij een overstap van 5% automobilisten naar het OV, het OV aanbod met 50% of meer vergroot moet worden. Bij relatief kleine aantallen in de proeven hierboven haast niet merkbaar, maar als dit grootschalig wordt ingevoerd komt het OV zichzelf tegen. By the way, ik ben een groot OV liefhebber.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.