‘Elektrische bus zou bij elke OV-laadpaal moeten kunnen laden’

Voor de betaalbaarheid en de haalbaarheid van de transitie naar zero emissie openbaar vervoer, zou de mogelijkheid om bij elke OV-laadpaal elke elektrische bus op te laden vanzelfsprekend moeten zijn. Interoperabiliteit heet dit. Op knooppunten waar concessies samenkomen scheelt dit kosten in de aanleg van laadinfrastructuur. Operationeel manager Jordy Tromp van PitPoint ziet interoperabiliteit als een belangrijke ontwikkeling in de OV-markt.

Om dit te realiseren moer er nog wel een belangrijke slag gemaakt worden in de implementatie van de standaard in de communicatie tussen de bus en lader. Busvervoerders schaffen nu vaak een compleet systeem aan, dat zowel de bussen als de laadinfrastructuur omvat. Dit komt omdat vervoerders de zekerheid willen dat een elektrische bus kan laden en op dit moment garanderen zowel de busleverancier als de laadleverancier dit onafhankelijk van elkaar niet.

Elektrische auto laden

Tromp: “Dit is opmerkelijk, want als je een elektrische auto koopt ga je ervan uit dat je overal kunt laden. Dat komt omdat de autofabrikant geen auto op de markt brengt die niet voldoet aan het afgesproken protocol, omdat hij weet dat hij dan geen auto’s verkoopt. Dit moeten we voor elektrische bussen ook voor elkaar krijgen.”

“Dit hoeft niet ingewikkeld te zijn. Qua complexiteit zijn er in de automarkt namelijk net zoveel variabelen als in de busmarkt. Net als bij elektrische auto’s moeten de standaarden voor de communicatie worden vastgesteld en moet er een afrekenmethode worden vastgesteld. Er bestaat zelfs al een protocol voor de communicatie tussen de lader en de bus, het ISO 15118, en een protocol voor de registratie van het afrekenen, het OCPP.”

Protocol

In de praktijk gaat de communicatie tussen de laadpaal en de bus vaak niet goed door teveel flexibiliteit in de invulling van de parameters van het communicatieprotocol. Tromp: “Misschien is het protocol te onduidelijk, maar dat kunnen we oplossen. Als iedereen zich committeert aan de afspraak om het protocol te verduidelijken, zullen ook daadwerkelijk alle bussen en laadpalen met elkaar kunnen communiceren. Een willekeurige elektrische bus kan dan bij een (onbekende) laadpaal laden. Gelukkig zien we nu al dat dit soms wel kan: onlangs laadde een bus uit AML succesvol bij een laadpaal van Arriva in West-Brabant.”

Dit laden bij een willekeurige laadpaal is met name voordelig bij grensgebieden waar concessies samenkomen denkt Tromp. “ Op bijvoorbeeld Amsterdam Sloterdijk halteren nu de bussen uit vier concessies, namelijk uit Amsterdam stad, Amstelland-Meerlanden, Waterland en Zaanstreek. Op relatief korte termijn moeten in al die concessies elektrische bussen gaan rijden.”

“Verschillende partijen gaan nu apart in laadinfrastructuren investeren in hetzelfde gebied. Dit zorgt per gereden kilometer voor hoge maatschappelijke kosten, terwijl het technisch relatief gemakkelijk op te lossen is om alle bussen bij alle laadpalen te laten laden. Hier ligt een taak voor de vervoerder om de juiste vraag aan de markt te stellen.

Juiste eisen

Dit betekent dat een vervoerder van de bus leverancier moet eisen dat de bus functioneert bij elke laadpaal conform een gedefinieerd protocol. Dezelfde eis moet gesteld worden aan de laadpaalleverancier. “Op die manier krijgt een vervoerder weer meer vrijheid om verschillende bussen te kopen voor een concessie. Hierbij moet het doel zijn de prijs per gereden kilometer zo aantrekkelijk mogelijk te maken.”

“Die vrijheid zou nog groter worden als het eigenaarschap van de laadinfrastructuur over meerdere concessies wordt aanbesteed”, aldus de operationeel manager van PitPoint. Dit is met name belangrijk op plekken waar meerdere vervoerders laden, zoals op Sloterdijk. “Als je een lader over meerdere concessies wilt gebruiken, kan het een level playing field-probleem opleveren als die lader van één van de vervoerders is. Het zou beter zijn als de laadinfrastructuur van de vervoersautoriteit of een onafhankelijke partij is. De transitie naar volledig elektrisch is al duur genoeg, we hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om het zo efficiënt mogelijk in te richten.”

PitPoint verzorgt op BusVision een workshop over duurzaam aanbesteden. Registreer je nu en bezoek deze sessie op 11 oktober in de Expo Houten.