Autonoom

Zelfrijdende bussen op depots Qbuzz en RET vanaf eind mei

De zelfrijdende bus werd tijdens het North Event in Groningen gepresenteerd. Foto: Sander van Vliet/ProMedia.

Komende weken kunnen buschauffeurs van Qbuzz in Groningen in een zelfrijdende taxibus plaatsnemen op het depot van de vervoerder. Na uitvoerig testen met chauffeurs is het plan om bussen op depots in Groningen en Rotterdam eind mei volledig zelfstandig te laten rijden. Dat zei Jorrit Kuipers van robotTUNER, woensdag tijdens het @north-event over alle ontwikkelingen over autonoom vervoer in Groningen. Het is een project van de lange adem. “Komende maand op eigen terrein, volgend jaar op een vrije busbaan en uiteindelijk bij de first and last mile.”

De buschauffeurs kunnen de komende weken in shifts plaatsnemen in een auto die met slimme software volledig zelfstandig kan rijden. De auto rijdt over het depot heen en stopt voor overstekende buschauffeurs en andere objecten. De taxibus rijdt zelfstandig naar de wasstraat en naar de laadrobot. De software waarmee de taxibus rondrijdt, zal ook worden geïmplementeerd in de groene 18 meter gelede bus die gaat testen op terreinen van Qbuzz en RET. De verwachting is dat de vervoerders eind mei de zelfrijdende bus op het depot aan de Peizerweg in Groningen gaat rijden.

Vergrijzing

Vervolgens liggen de plannen ook al klaar om volgend jaar de bussen ook zelfstandig te laten rijden op de vrije busbaan tussen het depot en de halte. “De komende dertig jaar zullen we 50 procent minder chauffeurs hebben”, schetst Kuipers. “Daarom ontwikkelen wij een auto-pilot voor de bus. Het is alleen niet zo dat arbeid helemaal verdwijnt. We zullen altijd chauffeurs nodig hebben. Zeker voor drukke trajecten door de stad.”

Michel van der Mark, programmadirecteur innovatie bij Qbuzz licht toe dat de vervoerder de komende jaren met flinke personeelstekorten kampt als gevolg van de vergrijzing. Een berekening van Blue Consultancy laat zelfs zien dat 40 tot 60 procent van de chauffeurs zullen uitstromen. “We moeten op lange termijn denken hoe we dat gaan oplossen”, zegt Van der Mark. “Zelfrijdende bussen lijken daarvoor een oplossing.”

Buschauffeurs de basis

“Er zijn natuurlijk verschillende vormen van autonoom rijden”, legt Kuipers uit. “Het kan natuurlijk voorkomen dat stewards in de bus zitten die passagiers begeleiden. Zij hoeven alleen niet dezelfde zware opleiding hebben als de buschauffeurs die nu in de bussen rondrijden. Ik ben bezig met zo’n opleiding”, zegt hij lachend. “Dat kost enorm veel tijd en moeite.”

Dat bussen zelfstandig zullen rijden tussen het reguliere verkeer, is dus nog toekomstmuziek. De uitrol gaat stapsgewijs en eind mei verwacht Van der Mark de eerste mijlpaal. “We moeten het autonome vervoer daar gebruiken waar het een toegevoegde waarde heeft, en dat is op dit moment op het depot. Als dat goed gaat dan maken we de stap naar de busbaan.”

Van der Mark is er zeker van dat zelfrijdende bussen uiteindelijk zullen wennen. “Vroeger werd een lift bijvoorbeeld ook bediend, maar nu is het de normaalste zaak van de wereld dat we zelf de knopjes indrukken.” Het is nu zaak om de chauffeurs bekend te maken met de nieuwe systemen. “De chauffeurs moeten het vertrouwen hebben om het stuur over te geven aan de techniek. De mensen meekrijgen is de basis.”

Kostenbesparing

Zelfrijdende bussen leveren ook geld op, zo vertelt Erik Arends van At Osborne. “Autonoom rijden op de busremise bespaart al 5 procent van de exploitatiekosten.” Zeker met het oog op de toekomst kunnen de kostenbesparingen oplopen. “Uiteindelijk vormt de chauffeur 60 tot 65 procent van de kosten. Als de chauffeur niet meer op alle routes zit, dan bespaart dat natuurlijk heel veel. Zelfs met stewards aan boord zal het goedkoper zijn. Zonder is het systeem zelfs kostendekkend.”

Kuipers plaatst een belangrijke kanttekening: “De berekening gaat ervan uit dat de ontwikkeling van de techniek gratis is. Op dit moment is die gefinancierd door de overheid, maar dat zijn ook zeker kosten. Dat neemt niet weg dat het voor vervoerders wel degelijk een kostenbesparing is, zeker op lange termijn. Onze auto-pilot wordt gratis voor openbaar vervoer in Nederland. Op die manier dragen wij een steentje bij aan de maatschappij.”

Veiligheid

De zelfrijdende bussen op het depot in Groningen zullen een schat aan data leveren aan de ontwikkelaars van de techniek. Hele belangrijke data. “Daarvan kunnen wij weer leren en de veiligheid verbeteren”, zegt Kuiper. “Het systeem schat constant risico’s in. Willen we veilig op de openbare weg kunnen rijden, dan moeten we ongelooflijk veel kilometers hebben gereden om onze veiligheid aan te tonen.”

Doordat de techniek in bestaande bussen wordt geïnstalleerd, worden de kilometers ook gereden. Kuiper noemt dat schaduwrijden. Het gas- en rempedaal zijn niet gekoppeld aan het systeem, maar het systeem maakt een simulatie op basis van de busrit. De buschauffeur en de passagiers merken daar niks van. De chauffeur drukt het gas- en rempedaal gewoon in wanneer die wil. “Het systeem leert zo risico’s inschatten en kan ook leren van de keuzes die een buschauffeur maakt. De data zullen wij vervolgens weer analyseren om het systeem te optimaliseren.”

Uiteindelijk wil RobotTUNER deze data gebruiken om aan te tonen dat het systeem veilig genoeg is om op de openbare weg te mogen. “Dit is het geval als de auto-pilot net zo veilig rijdt als de buschauffeur. Mogelijk rijden we dan op enkele trajecten met vrije busbanen in 2025 met de eerste passagiers”, besluit Kuipers.

Lees ook:

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Lees OVPro voor slechts € 11,25 per maand.

Bekijk het abonnement

Auteur: Sander van Vliet

Sander van Vliet is de vaste redacteur voor OVPro en werkt nauw samen met zusterpublicaties VerkeersNet en TaxiPro. Na de studies journalistiek en filosofie werkte hij in de sportjournalistiek. De Leidenaar ziet dat een goede en betrouwbare OV-sector onmisbaar is en houdt de lezer van OVPro graag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de OV-wereld.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

Zelfrijdende bussen op depots Qbuzz en RET vanaf eind mei | OVPro.nl
Autonoom

Zelfrijdende bussen op depots Qbuzz en RET vanaf eind mei

De zelfrijdende bus werd tijdens het North Event in Groningen gepresenteerd. Foto: Sander van Vliet/ProMedia.

Komende weken kunnen buschauffeurs van Qbuzz in Groningen in een zelfrijdende taxibus plaatsnemen op het depot van de vervoerder. Na uitvoerig testen met chauffeurs is het plan om bussen op depots in Groningen en Rotterdam eind mei volledig zelfstandig te laten rijden. Dat zei Jorrit Kuipers van robotTUNER, woensdag tijdens het @north-event over alle ontwikkelingen over autonoom vervoer in Groningen. Het is een project van de lange adem. “Komende maand op eigen terrein, volgend jaar op een vrije busbaan en uiteindelijk bij de first and last mile.”

Verder lezen?

Abonneer nu!

Maak gebruik van de exclusieve aanbieding.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Sander van Vliet

Sander van Vliet is de vaste redacteur voor OVPro en werkt nauw samen met zusterpublicaties VerkeersNet en TaxiPro. Na de studies journalistiek en filosofie werkte hij in de sportjournalistiek. De Leidenaar ziet dat een goede en betrouwbare OV-sector onmisbaar is en houdt de lezer van OVPro graag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de OV-wereld.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.