Nieuwe spelers zorgen voor diversiteit in het OV
COLUMN – De zorg over dat het aantal OV-bedrijven in Nederland te klein is om tot serieuze marktwerking te komen, is onterecht. Vanaf midden jaren negentig zijn er een aantal nieuwe spelers opgestaan zoals Qbuzz en EBS. Ook bij de recente heraanbesteding van concessie IJsselland dingen twee onbekende bedrijven mee. Dat zegt Rikus Spithorst van Maatschappij Voor Beter OV.
Lees hieronder zijn column.
Velen herinneren zich nog de grote variëteit aan busondernemingen die ons land ooit kende. De lichtblauwe bussen van de door Schutte geëxploiteerde Zwolse stadsdienst. Busmaatschappij Tensen die met dieprode bussen het OV tussen Amersfoort en de IJsselmeerkust verzorgde. Veel van deze bedrijfjes werden begin jaren tachtig verzwolgen in een fusiegolf en maakten deel uit van bedrijven als de VAD, een van de voorlopers van Connexxion. Dat betekende zo’n twintig jaar relatieve rust en zeer herkenbaar busvervoer.
Aanbestedingen
Tot de buswereld werd opgeschud door de aanbestedingen die een aardverschuiving teweegbrachten. Die samenklontering van busbedrijven onder de Connexxion-vlag heeft veel aan omzet ingeboet, ten voordele van met name nieuwkomer Arriva, een van oorsprong Britse busmaatschappij, die echter alweer geruime tijd in handen is van Deutsche Bahn, en inmiddels ook succesvol treindiensten verzorgt.
Vanaf midden van de jaren negentig was de markt zo’n beetje verdeeld in een paar stukken. Arriva, Veolia en Connexxion. Grote bezorgdheid over de vraag of dat aantal vervoerbedrijven niet te klein was om tot een serieuze marktwerking in het OV te komen. Die zorg is onterecht.
Nieuwe spelers
Sindsdien zijn er nieuwe spelers opgestaan: NS-dochter Qbuzz heeft een aantal mooie concessies in de wacht gesleept en het van oorsprong Israëlische bedrijf EBS wist de meest gewilde concessie van Nederland, het drukke busvervoer in Waterland, noordelijk van Amsterdam, in de wacht te slepen. De komst van die nieuwe concurrenten doet mij veel deugd. Want wat was ook alweer de terechte doelstelling van het systeem met aan te besteden concessies? Juist: zo goed mogelijk OV in een tijd van gestaag dalende overheidsbijdrage.
Voor de goede orde: dat succes neemt uiteraard niet weg, dat ik de forse bezuinigingen op de rijksbijdrage zeer betreur. Belangrijk: de komst van nieuwe ondernemingen zorgt dat de zittende busbedrijven het zich niet kunnen veroorloven om niet heel scherp in te schrijven op concessies. De bezorgdheid over dat er te weinig spelers op de markt zouden zijn, deel ik dus niet.
Concessie IJsselmond
Een mooie gebeurtenis bij de heraanbesteding van de concessie IJsselmond deed mij rechtop in mijn stoel zitten. Niet alleen maar vertrouwde namen hadden een bieding gedaan. Ook twee voor mij onbekende bedrijven doen een gooi naar het busvervoer in Noordwest Overijssel en de Noordoostpolder: De Vier Gewesten en Noot Touringcar Ede.
Ik ben benieuwd naar wie het beste bod heeft gedaan, maar stiekem hoop ik een beetje, dat het zo’n nieuwe is, zo’n kleintje. Want die diversiteit in het OV, die ik nog ken van vroeger, heeft voor mij ook wel wat charmants. Maar goed, het OV is net zoiets als voetbal: moge de beste winnen!
Rikus Spithorst, Maatschappij Voor Beter OV
