‘Abellio moet zich terugtrekken uit Limburgse aanbesteding’

Het is beter als NS-dochter Abellio zich terugtrekt uit de aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg. NS moet zich niet bemoeien met de concurrentie in de open markt van regionaal openbaar vervoer. Dat zegt oud-directeur Jan Zaaijer van Veolia (voorheen de BBA) in reactie op een opiniestuk van voorzitter Arriën Kruyt van Rover.

Lees hieronder zijn opiniestuk.

OPINIE – De voorzitter van reizigersvereniging Rover vindt dat Abellio, 100 procent dochteronderneming van NS, niet geschikt is om het openbaar vervoer van de provincie Limburg uit te voeren. Ik ben dat met hem eens. Abellio zou zich terug moeten trekken uit de aanbesteding.

Aanbesteding

Op 11 oktober 2000 werd ik gebeld door een medewerker van het gemeentebestuur van Dordrecht. HTM had de concurrentie om het openbaar vervoer van de gemeente Dordrecht gewonnen. BBA, met HTM finalist in de aanbesteding, viste achter het net. Ik was destijds directeur van BBA. Diezelfde avond belde ik met Ton Kaper, directeur van HTM, en feliciteerde hem met zijn nieuwe contract. Het was een goed gesprek. Ik sprak de verwachting uit dat ook een deel van het vervoer van HTM onderworpen zou worden aan concurrentie. Ton Kaper zei dat hij daar niet tegen was, maar dat hij er niet over ging.

In de praktijk is er nooit een snipper vervoer van HTM aanbesteed. De thuismarkt van HTM is voortdurend door de politiek beschermd tegen concurrentie. Wel heeft HTM destijds de vervoerders in de open markt van regionaal vervoer beconcurreerd, in Dordrecht, Maastricht, Nijmegen en elders. Deze handelwijze is onlangs verboden.

Concurrentie

Een vergelijkbare toestand doet zich nu voor in de aanbesteding van het openbaar vervoer van Limburg. De regionale vervoerders worden beconcurreerd door NS, die in de eigen thuismarkt beschermd is tegen concurrentie. Echter, een wettelijk verbod, zoals dat geldt voor de gemeentelijke openbaar vervoerbedrijven, ontbreekt nog voor NS.

Het is een goede zaak dat NS, door middel van Abellio, meedingt naar contracten in het buitenland. Het kennelijke succes stemt tot tevredenheid. Des te meer ervaring NS opdoet in een open markt met een ‘level playing field’, des te beter. In de toekomst zal het bedrijf zich beter staande kunnen houden in de Europese markt.

Level playing field

Binnen Nederland is er geen sprake van een ‘level playing field’. Het vervoer van NS in Nederland wordt beschermd tegen concurrentie, dat van andere vervoerders niet. Op zichzelf is dat voldoende reden om NS uit te sluiten van de concurrentie in de open markt.

Maar er is meer. In het mededingsrecht is sprake van het begrip relevante markt. Als het marktaandeel van de marktleider in de relevante markt te groot is, bestaat het vermoeden dat de marktleider misbruik zal maken van die positie. NS is relatief erg groot. Afhankelijk van de definitie van de relevante markt is het marktaandeel van NS 50 procent of zelfs 80 procent. Bij deze marktaandelen rinkelt de alarmbel. Het risico op misbruik van marktmacht, door NS, is tamelijk groot.

Bemoeienis

NS en de dochterondernemingen van NS, waarin NS zeggenschap heeft, moeten zich niet bemoeien met de concurrentie in de open markt van regionaal openbaar vervoer in Nederland. Bij afwezigheid van een wettelijk verbod zou de directie van NS zelf tot de conclusie kunnen komen dat die bemoeienis niet verstandig is.

Een scherp bod van Abellio op de Limburgse concessies zal veel vragen oproepen en bij succes dat blijven doen. Dat kost weer een hoop negatieve energie, waar niemand wat aan heeft. Het is beter om Abellio terug te trekken uit de aanbesteding. Laat Abellio zich concentreren op het buitenland. Dat heeft toekomstwaarde.

Jan Zaaijer

Lees ook:

Rover: concessie Limburg niet aan NS gunnen