‘Stakingen bewijzen NS een slechte dienst’

Reizigers stonden door de stakingsactie van FNV Spoor in de kou. Maandag was een zwarte dag in de Nederlandse spoorweggeschiedenis. De NS is hard aan het werk om uit het dal te klimmen: treinen rijden – afgezien van het debacle op de HSL – steeds beter op tijd en er wordt hard gewerkt aan de broodnodige instroom van nieuwe treinen. Dat vindt Rikus Spithorst van de Maatschappij voor beter OV.

De FNV organiseert werkonderbrekingen op basis van argumenten die niet deugen. Deze vakbond stelt enerzijds onrealistische eisen qua inzet van conducteurs, en verlangt tegelijkertijd van de NS dat wordt ingeschreven op regionale spoorconcessies, waar de opdrachtgevers terecht van die conducteur-oude-stijl af willen. Die twee eisen zijn dus onverenigbaar.

En laten we wel wezen: na de grootscheepse Limburgse aanbestedingsfraude, waarvoor betrokkenen zich bij de strafrechter moeten verantwoorden, heeft de NS zich binnen aanbestedingsland onmogelijk gemaakt. Overigens komt deze eis als mosterd na de maaltijd, want op korte termijn zijn er geen regionale aanbestedingen.

Exploitatie retail

Voorts wil de FNV dat de NS zelf de winkels op stations blijft exploiteren. Van de hand doen van die winkels is slecht voor de rechtspositie van het personeel, vindt de FNV. Weer mis: de medewerkers van de winkeltjes op de stations vallen nu ook al niet onder de NS-cao waar machinisten en conducteurs wél onder vallen. Voor deze mensen maakt het dus niet uit of de winkels waar zij werken, door de NS worden overgedaan aan bijvoorbeeld de Albert Heijn of de HEMA.

Trouwens, kijk nou eens naar Schiphol: daar worden alle winkeltjes zelfstandig geëxploiteerd, en niet door de luchthaven zelf. Neerlands trots, en daar heb ik de FNV nog nooit over gehoord. En ook het argument dat werk in winkeltjes een mooi alternatief is voor spoorwegmensen die hun eigenlijke baan niet meer aankunnen is onzin. Een overspannen machinist of versleten conducteur verdient veel te veel om zo’n baantje in een stationswinkel in economisch opzicht te kunnen rechtvaardigen. Daarnaast zullen spoorwegmensen het moeten gaan verkopen van slappe koffie of kleffe broodjes als een ernstige persoonlijke nederlaag ervaren.

Strategie

Voorts zou de FNV zich niet moeten richten tegen de NS-directie, maar tegen politiek Den Haag. Want het is de aandeelhouder die na de door de NS gepleegde aanbestedingsfraude in Limburg terecht hard heeft ingegrepen, en bij monde van Jeroen Dijsselbloem heeft beslist, welke koers de NS de komende tijd moet varen.

De stakers van vandaag hebben zich door FNV-bestuurder Henri Janssen laten opjutten. Janssen beweert telkens dat de NS niet opschuift in de richting van de bonden, maar dat is gewoon niet waar. Op heel veel meer treinen dan voorheen, en niet alleen de dubbeldekkers, zijn – om maar eens een voorbeeld te noemen – inmiddels twee conducteurs in dienst gesteld. Niet omdat de NS dat wil, maar als gebaar van goede wil naar de vakbonden toe.

Ik wil graag een pleitbezorger zijn van het OV in ons land, en het doet mij pijn dat de reizigers worden getroffen door een staking die absoluut onterecht is. De stakers van vandaag maken een lelijke kras op het imago van het spoor in ons land, en het zal geruime tijd kosten om dat in de beleving van de reiziger weer goed te maken. Dat vind ik jammer. Erg jammer.

Rikus Spithorst is voorzitter van de Maatschappij voor Beter OV