Vervoersbedrijven ontkennen kartelvorming tegen NS-dochters
Arriva, Connexxion, Syntus en Veolia ontkennen dat ze samenspannen tegen NS. Ook zou geen sprake zijn van een niet-aanvalsverdrag tussen de vier bedrijven. ”Er zijn nooit dergelijke afspraken gemaakt”, aldus Syntus-directeur Cees Anker. Ook de andere drie vervoerders ontkennen in alle toonaarden. Als blijkt dat ze toch onderlinge afspraken hebben gemaakt, is dat mogelijk een overtreding van de mededingingswet en dreigen miljoenenboetes.
De reacties volgen op berichtgeving in diverse landelijke media. Onder meer de Volkskrant schreef dat de vier vervoerders geen juridische procedure starten tegen elkaar bij een onderhandse verlenging van een concessie, maar dat wel doen als NS-dochters Qbuzz of Abellio de verlenging krijgen.
Connexxion
De krant baseert zich hierbij onder meer op een e-mail van Connexxion-directeur Bart Schmeink, waaruit zou blijken dat inderdaad onderlinge afspraken zijn gemaakt. ”Wij nemen afstand van de inhoud van dat artikel”, aldus een woordvoerder van Connexxion.
Dat bedrijf is samen met Arriva, Syntus en Veolia een verbintenis aangegaan onder de naam Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN). In dat samenwerkingsverband zouden volgens het landelijke dagblad bovenstaande afspraken zijn gemaakt.
Afspraken
”Ik kan zeggen dat er geen niet-aanvalsverdrag is”, reageert Veolia-directeur Manu Lageirse. ”Het is tegen onze principes om dergelijke afspraken te maken. We hebben zelfs diverse rechtszaken tegen elkaar gevoerd. Het OV is gewoon een vechtmarkt.”
Hij wijst onder meer op een concessie in Zeeland, waar twee FMN-leden tegen elkaar hebben geprocedeerd. Onderlinge rechtszaken waarbij sprake was van een onderhandse verlenging, kan Lageirse echter niet noemen.
Concessie
Wel is onlangs een verlenging van de concessie in de provincies Groningen en Drenthe aangevochten door de vier vervoerders. Qbuzz mag van beide provincies nog twee jaar langer het vervoer verzorgen. In dit geval was echter sprake van een tweede verlenging, hetgeen volgens de FMN-leden niet is toegestaan. Het stond namelijk niet in de voorwaarden.
De NS geeft aan verbaasd te zijn, als de vier bedrijven inderdaad samenspannen. ”Tijdens een aanbesteding zijn we elkaars concurrenten, maar daarna moeten we weer samenwerken. Dat is waar de reiziger op zit te wachten”, aldus woordvoerder Eric Trinthamer. Of NS ook stappen onderneemt als blijkt dat er sprake is van kartelvorming, deelt de woordvoerder niet mee. ”Dat is op dit moment totaal niet aan de orde.”
ACM
Als er daadwerkelijk wetten worden overtreden, is het een zaak voor mededingingsautoriteit ACM. De kartelwaakhond geeft in een reactie aan de zaak in de gaten te houden. Of er een onderzoek komt, deelt een woordvoerder niet mee.
”Als dit soort afspraken zijn gemaakt, dan is dat wellicht in strijd met de mededingingswet”, legt Bram Nijhof van Deterink Advocaten uit. Nijhof is gespecialiseerd in aanbestedings- en mededingingsrecht. “Hoewel je bij een kartel eerder denkt aan bijvoorbeeld prijsafspraken, vallen dit soort afspraken ook onder de mededingingswet.”
Saboteren
“Als een concessie ten onrechte wordt verlengd in plaats van opnieuw aanbesteed, verwacht je dat concurrenten van de concessiehouder de onrechtmatige verlenging juridisch aanvechten. Spreek je af om dat achterwege te laten, komt dat op hetzelfde neer als het saboteren van de aanbesteding als deze wel was gehouden.”
In dat geval kunnen er geldstraffen worden opgelegd, die oplopen tot tien procent van de jaaromzet. Tevens kan ACM privé-boetes opleggen aan natuurlijke personen die verantwoordelijk zijn voor het beleid. Mogelijk dat ook de Europese Commissie een rol gaat spelen. Onder meer omdat Arriva, Veolia en Connexxion een link hebben met Duitsland en Frankrijk.
Politiek
De landelijke politiek heeft zich inmiddels ook in deze zaak gestort. Zo stelde de Tweede Kamerfractie van de PvdA vragen over deze kwestie. De SP wil een hoorzitting over de vermeende afspraken en vindt dat de directeuren van de OV-bedrijven in de Tweede Kamer tekst en uitleg moeten geven.
Tom van Gurp
Lees ook: OV-bedrijven naar rechter om verlenging concessie Groningen-Drenthe
