Gratis boekje ter ere van jubileum Amsterdamse metro
De Amsterdamse metro bestaat 35 jaar. Ter gelegenheid van deze verjaardag kunnen belangstellenden via de website www.hierzijnwij.nu het speciale boekje ‘Een metro in Amsterdam’ downloaden. Dit boekje werd in 1977 voor de opening van de metrolijn gedrukt.
Een metro in Amsterdam behandelt het ontstaan van de metro in Amsterdam. Daarin staan onder andere oude plannen voor een tramtunnel onder het IJ en verhoogde spoorwegen door de stad heen. Ook wordt de uitvoering, techniek, vormgeving, materieel en kunst van de metrolijn beschreven. Om het jubileum te vieren wordt onder meer een rondleiding in de atoomschuilkelder onder station Weesperplein gegeven.
Opening Oostlijn
Prinses Beatrix en Prins Claus openden de eerste Amsterdamse metrolijn (de Oostlijn) op vrijdag 14 oktober 1977. De eerste metro vertrok die dag vanaf station Weesperplein naar Holendrecht. Amsterdammers mochten in het weekend daarna gratis reizen. De Oostlijn werd drie jaar later verlengd naar Amsterdam Centraal. De metro heeft inmiddels zijn bestaansrecht bewezen: bijna 300.000 reizigers maken dagelijks gebruik van dit vervoermiddel. Dat aantal stijgt zodra de Noord/Zuidlijn klaar is.
De aanleg van de eerste metro ging niet zonder slag of stoot. De sloop van bijna duizend woningen voor de aanleg van de metro en een snelweg door de stad had veel impact op de stad gehad. Felle protesten en de Nieuwmarktrellen van 1975 leidden in Amsterdam tot een omslag in de stadsontwikkeling.
Zakencentrum
Voor die tijd werd de Amerikaanse stad als ideaalbeeld gezien voor Amsterdam. Een groot zakencentrum in het hart van de stad, brede autowegen in het centrum en een groot metronetwerk voor het openbaar vervoer. Vanwege het grootschalig protest werden deze ideeën afgeschoten en ontwikkelde de stad zich op een andere manier: behoud en herstel van de bestaande stad, kleinschaligheid, stadsvernieuwing en beheersen van de automobiliteit.
Het stadsbestuur besloot in 1975 er wel om de in aanbouw zijnde metro af te bouwen, maar de plannen voor een grootschalig metronetwerk werden geschrapt. Het stadsbestuur verklaarde het woord metro zelfs voor lange tijd taboe. Het netwerk werd pas in 1990 verder met een sneltram uitgebreid. Dit voertuig rijdt in Amstelveen en Buitenveldert als tram en in Amsterdam binnen de ring als metro.
Ringlijn
De ringlijn opende in 1997 en werd net zoals de Oostlijn onmisbaar voor de stad. Pas met de eerste uitgewerkte plannen voor de Noord/Zuidlijn kwam het woord metro weer in beeld. De invloed van de Oostlijn is nog wel merkbaar. Geen sloop en zoveel mogelijk werk ondergronds bij de aanleg van de Noord/Zuidlijn.
