Proef gezichtsherkenning toepassen bij tram Amsterdam

COLUMN – Zakkenrollers en tasjesdieven slaan de afgelopen tijd toe op tramlijn 5 in Amsterdam. De GVB zou er goed aan doen om bij de collega’s van HTM en RET af te kijken om de overtreders aan te pakken. In Rotterdam loopt een proef met automatische gezichtsherkenning in de tram. Dat stelt Rikus Spithorst van Maatschappij Voor Beter OV.

Lees hieronder zijn column

De afgelopen week was er in Amsterdam nogal wat ophef over tramlijn 5. Deze zou een ideaal jachtterrein zijn voor zakkenrollers en tasjesdieven omdat er op die tram geen vaste conducteurs zitten. Iedereen vond er wat van en deed een duit in het zakje. De politiek, de vakbonden, het GVB zelf. Een kakafonie van meningen, die echter grotendeels was gebaseerd op foute aannames.

“Het komt allemaal doordat er geen conducteur op die tram zit.” “Er zou met spoed ook op tram 5 een conducteur moeten komen.” “Nee, dat zou het probleem niet oplossen.” “Door de constructie van de speciale trams van lijn 5 is een conducteur in een eigen hokje onmogelijk, en moet die dus door de tram lopen.”

Laag percentage

Eén opmerking vond ik nogal onhandig. Het GVB had het aantal tasjesdiefstallen gedeeld door het aantal reizigers. Ja, dan kom je natuurlijk op een enorm laag percentage uit. Maar met zo’n wiskundefoefje trachten om het probleem in de publieke opinie te downplayen, dat vind ik niet zo chique.

Maar laat ik eens proberen, de foute aannames te laten voor wat ze zijn en een oplossing te verzinnen. Want dat het aantal berovingen in tram 5 omlaag moet, daar kan geen twijfel over bestaan.

Aantrekkelijke locatie

Om te beginnen: iedere plek waar veel mensen dicht opeengepakt zijn, is een aantrekkelijke locatie voor zakkenrollers en andere rovers om hun slag te slaan. Dat geldt dus niet alleen voor het OV, maar ook voor drukbezochte winkelcentra, sportcomplexen en andere gelegenheden waar veel mensen opeengepakt zijn. Dus ook tram 5 is zo’n plek. Een erg drukke lijn.

Dan: iedere plek waar mensen veel dure dingen bij zich hebben, is een aantrekkelijke locatie voor zakkenrollers en andere rovers om hun slag te slaan. En met name toeristen zijn interessante prooien, met al hun kostbare fotocamera’s en vaak relatief grote hoeveelheden contant geld. Tram 5 vervoert veel toeristen: de lijn komt langs een aantal hotels in het topsegment en doet veel musea aan die voor internationale bezoekers van belang zijn.

Lopende conducteur

Beide problemen los je niet op met een conducteur. Vanuit een apart hokje ontbreekt toch het zicht op de gehele tram, en een ervaren zakkenroller heeft letterlijk binnen enkele tellen zijn slag geslagen. En ervaringen in Rotterdam wijzen uit, dat de lopende conducteur die daar gebruikelijk is, veelal een passieve houding aanneemt en dus niet erg actief aanwezig is. En in een afgeladen tram lukt het hem niet, zich te verplaatsen of overzicht te houden. Dus verwacht van een conducteur geen wonderen! Bovendien zijn de wettelijke bevoegdheden van een conducteur op de tram tamelijk beperkt.

Het moet dus anders, qua oplossing van dit probleem. Het sluiten van Hotel Americain of het Van Goghmuseum om het aantal toeristen in tram 5 te laten afnemen is geen serieuze optie, hoogstens een flauwe grap. Maar vaker met tram 5 rijden, zodat de drukte in de voertuigen wat afneemt, dat zou wat mij betreft een optie moeten zijn die snel wordt ingevoerd. Dat betekent wel hard aanpoten voor het GVB: de defectenstand van de speciale trams voor lijn 5 zal dan nog verder omlaag moeten om zoveel mogelijk van deze trams in te kunnen zetten.

Drukke lijnen

Ik zit dan wel een beetje met een dilemma: vervoerbedrijven verdienen geld aan drukke lijnen. Daarmee kunnen ze het OV op de stille lijnen en in de rustige uren nog een beetje overeind houden. Juist aan zo’n heel drukke lijn als tram 5 extra geld besteden om met minder volle trams te gaan rijden, staat dan wel op gespannen voet met dat overeind houden.

Vaker rijden is overigens uit oogpunt van reizigerscomfort natuurlijk wel aan te bevelen en kan zich zelfs terugverdienen door een nog grotere toeloop van passagiers. Het is echter niet de enige oplossing voor de zakkenrollerij. Het blijkt dat de misdaden vooral worden gepleegd door een vrij geringe groep veelplegers. Dat biedt mogelijkheden.

Proef met gezichtsherkenning

Ik las dat GVB-directeur Schmeink zo nu en dan koffie drinkt met zijn HTM- en RET-collega’s. Goed zo. In Rotterdam loopt een proef met automatische gezichtsherkenning in de tram. Dus als de rechter die veelplegers nu eindelijk eens een OV-verbod oplegt, en de heer Schmeink leent de techniek van zijn collega Peters, dan komt het goed.

Heren, aan de koffie dus. En wij sponsoren graag het bijbehorende gebak.

Rikus Spithorst, Maatschappij voor Beter OV