Rotterdam sluit akkoord met RET over tram- en metrovervoer



De RET gaat het tram- en metrovervoer in de regio Rotterdam tot 2026 uitvoeren. De vervoerder heeft met stadsregio Rotterdam en de gemeente Rotterdam een akkoord bereikt over de onderhandse gunning. Rotterdam is daarmee de eerste stad die de ‘Wet Aanbestedingsvrijheid OV grote steden’ toepast. Deze wet maakt het mogelijk voor grote steden om een OV-concessie aan een eigen gemeentelijk vervoersbedrijf te verlenen, zonder dat daarvoor een aanbesteding voor nodig is.

De nieuwe railconcessie start in 2016 in en loopt tot 2026. Daarna bekijkt de stadsregio opnieuw of er voor aanbesteding of inbesteding wordt gekozen. RET won vorig jaar de busconcessie regio Rotterdam al via een openbare aanbesteding. Deze concessie loopt tot 2019.

Inbesteden

Wethouder Jeanette Baljeu van Verkeer: “We hadden als stadsregio al een tijd de wens om in te besteden. Toen de wet vorig jaar werd aangenomen zijn we serieus met RET om tafel gegaan over de voorwaarden.”

Peters: “Ik werk 12 jaar in het OV. Ik heb in die tijd vier keer de wet zien veranderen. We hebben daarom nog voordat Rotterdam bekendmaakte om te gaan inbesteden een businessplan geschreven om ons voor te bereiden op alle mogelijk situaties.”

In het businessplan, dat voor de periode 2013-2018 geldt, staat dat RET de komende jaren efficiënter en meer kostenbesparend gaat werken. Het realiseren van het businessplan is onderdeel van het akkoord tussen de vervoerder en stadsregio.

OV-netwerk

Baljeu: “Reden voor Rotterdam om voor inbesteden te kiezen is dat we onze vaste partner in het openbaar vervoer niet kwijt wilden raken. In grote samenhangende gebieden is het handig als je één partner heb die het OV-netwerk goed kent. Tegelijkertijd wilden we de kwaliteit voor de reizigers verhogen en dat er geen lijnen worden geschrapt.”

Volgens de wethouder van belang dat er één partij verantwoordelijk blijft voor infrastructuur en exploitatie. Baljeu: “Wij willen onderhoud en vervoer in een hand houden om problemen zoals bij de NS en ProRail te voorkomen.” Door te kiezen voor inbesteding blijft RET zowel verantwoordelijk voor het vervoer als het onderhoud van de railinfrastructuur.

Minder overheidssubsidie

In het akkoord is afgesproken dat RET in 2017 een besparing van 26,9 miljoen aan overheidssubsidie realiseert. Daarnaast zal de RET vanaf 2014 jaarlijks 5 miljoen minder winst maken wat zorgt voor een jaarlijkse besparing bij de Stadsregio Rotterdam van hetzelfde bedrag.

Deze besparingen kunnen volgens RET worden gerealiseerd door een toename van het aantal reizigers met 4 procent per jaar, hogere kaartopbrengsten, opbrengsten uit de exploitatie van de Hoekse Lijn en meer retail op stations. Daarnaast zal de vervoerder verdergaande efficiencymaatregelen nemen.

Besparingen

Zo zal er de komende jaren onder meer op personeelkosten worden bespaard. Dit gaat voor een deel via natuurlijk verloop, omdat bijvoorbeeld er veel onderhoudsmonteurs met pensioen zullen gaan. Ook zal de tram- en busremise aan de Kleiweg verdwijnen.

Verder zal de RET bij de aanschaf van nieuw materieel de kosten zo veel mogelijk proberen te drukken. Peters: “Voorheen kochten we bijvoorbeeld 112 trams waar we er 100 nodig hadden. Dat gaan we niet meer doen. We kunnen bijvoorbeeld oud materieel inzetten in geval van nood.”

Hoekse Lijn

Stadsregio Rotterdam heeft onlangs besloten om de Hoekse Lijn tot metro om te bouwen en de verbinding te verlengen tot het strand van Hoek van Holland. De RET gaat een bedrag van 80 miljoen euro investeren voor de aanschaf van 16 nieuwe metro’s voor de Hoekse Lijn. De RET gaat deze verbinding zonder extra overheidsbijdrage exploiteren en zegt met ingang van 2017 kostendekkend te rijden.

Stadsregio Rotterdam investeert in het onderhoud en de renovatie van de bestaande infrastructuur. De RET realiseert deze renovatie en onderhoud.

Marktwerking

Volgens Baljeu kan er in de toekomst nog altijd worden gekozen om het openbaar vervoer aan te besteden. Baljeu: “Marktwerking is nog steeds relevant. Deze optie is nog altijd open gebleven.”

Directeur Pedro Peters van RET: “Marktwerking is niet alleen de keuze voor wel of niet inbesteden. Ook voor de directie van RET geldt dat wij voor aanbesteding zijn. De dreiging van aanbesteden heeft gemaakt dat wij onze best moesten doen. Het zou ons nooit zijn gelukt als die dreiging er niet was om in de afgelopen jaren zoveel mogelijk efficiency te bereiken.”

Wet

Eind vorig jaar is de ‘Wet Aanbestedingsvrijheid OV grote steden’ aangenomen die het grote steden toestaat om een openbaar vervoersconcessie aan een eigen gemeentelijk vervoersbedrijf verlenen, zonder dat daar een aanbesteding voor nodig is.

Vanuit de OV-branche kwam er nogal wat kritiek op de nieuwe wet. Met name de private vervoerders zeggen dat het aanbeste dat marktwerking volgens hen juist leidt tot meer efficiëntie, betere prestaties en lagere prijzen. De wet is volgens hen een stap terug, omdat er met de Wet Personenvervoer in 2000 juist stappen zijn gezet voor liberalisering van de OV-markt.

Marieke van Gompel