CNV hekelt EU-plannen voor extra marktwerking op busmarkt

CNV Vakmensen wil dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat optreedt tegen nieuwe regels, waarmee de Europese Commissie meer marktwerking in de busmarkt wil bewerkstelligen. In een Mobiliteitspakket stelt de commissie enkele maatregelen voor die meer concurrentie mogelijk moeten maken. CNV denkt dat dit negatief uitpakt voor buschauffeurs en reizigers. 

CNV heeft daarvoor een brief gestuurd naar de leden van de vaste Kamercommissie voor Infrastructuur en Waterstaat, minister Cora van Nieuwenhuizen en de vaste Kamercommissie voor Sociale Zaken. De Kamercommissie voor Infrastructuur en Waterstaat besprak woensdag dit pakket als voorbereiding op de behandeling in de Transportraad op 5 december.

Mobiliteitspakket

De Europese Commissie wil dat het gemakkelijker wordt voor (buitenlandse) busaanbieders om zich in de nationale markt voor het openbaar vervoer te begeven. Dit moet een verdere integratie van de Europese busmarkt in de hand werken. “Wat betreft de voorstellen als geheel deelt het CNV de probleemanalyse niet dat er onvoldoende sprake is van marktwerking in het Europese busvervoer. Het aantal busverbindingen groeit en de kosten van een rit worden steeds lager”, aldus CNV.

Bovendien vreest de vakbond dat zowel buschauffeurs als reizigers hierdoor getroffen zullen worden. CNV is bang dat de lonen zullen dalen en dat er zelfs banen gaan verdwijnen. In de EU-plannen komt dit echter niet aan de orde. Integendeel, de Commissie geeft juist aan hierdoor een groei te verwachten van het aantal banen. “Maar het is niet duidelijk hoe de Commissie tot deze bevinding komt.”

Lonen

Door de openstelling kunnen busbedrijven ook lagere lonen gaan aanbieden. Momenteel worden busbedrijven nog gedwongen om het vervoer uit te voeren tegen Nederlandse voorwaarden. Als de markt wordt opgesteld, denkt de vakbond dat vervoerders dit kunnen oppakken als een uitnodiging om een deel van de activiteiten te verplaatsen naar lage lonen landen, bijvoorbeeld via een postbusonderneming. In dat geval kunnen vervoerders wel in Nederland rijden, maar mogen chauffeurs het loon bieden dat gehanteerd wordt in het land van vestiging.

CNV-voorzitter Maurice Limmen: “Europa heeft vorige week mooie woorden gesproken over een socialer Europa. Er is zelfs een heuse ‘Pijler van sociale rechten’ geproclameerd. Dat blijven echter holle frases als de Europese Commissie tegelijkertijd blijft inzetten op meer marktwerking ten koste van werknemers, zoals we nu weer zien met deze voorstellen voor het busvervoer. Het CNV roept de Nederlandse politiek dan ook op zich krachtig tegen deze voorstellen uit te spreken.”

Prijs

Als het aan de Commissie ligt zal het straks niet meer aan de huidige concessieverlener zijn om te bepalen of een mogelijke aanbieder een vergunning krijgt op een bepaalde lijn. Europa wil dat die taak wordt uitgevoerd door een nationale autoriteit. Dit bevalt de vakbond niets – vooral omdat de mogelijkheden om een aanvraag af te wijzen beperkt zijn. Zo is concurrentie op prijs geen reden om een aanvraag van een nieuwe partij af te wijzen.

Maar als het steeds goedkoper wordt, zullen uiteindelijk reizigers hierdoor gedupeerd worden. Buitenlandse busaanbieders – zoals Flixbus en Ouibus – willen louter rijden op lijnen waar ze geld kunnen verdienen. Dat zijn dus de dikke lijnen. Dat leidt dan tot minder inkomsten voor de vervoerder die ook op dat traject rijdt. Van der Meulen: “In Nederland geldt het principe dat rendabele lijnen onrendabele lijnen financieren. Als buitenlandse bedrijven de rendabele lijnen overnemen, betekent dat straks geen busvervoer meer in bijvoorbeeld Oost-Groningen of Zeeuws-Vlaanderen.”