‘Meer geweldsincidenten in OV, maar veiligheidsgevoel stijgt’
Het aantal reizigers dat afgelopen jaar een geweldsincident meemaakte in het openbaar vervoer is voor het eerst sinds jaren weer gestegen. Onderzoek van CROW onder tienduizenden OV-reizigers wijst uit dat 15,5 procent van de ondervraagden in 2017 wel eens een vervelend incident heeft meegemaakt dat en dat is een hoger percentage dan in 2016 en 2015.
Opvallend is dat het veiligheidsgevoel van reizigers nauwelijks hierdoor wordt aangetast en ook in de lift zit. Niet louter bij mensen die nooit met geweld zijn geconfronteerd tijdens een rit, want zelfs slachtoffers geven hogere rapportcijfers. CROW heeft aan bijna 87.000 reizigers hun mening over de sociale veiligheid gevraagd tijdens de uitvoering van het OV-Klantenbarometeronderzoek.
Lastig vallen
Het grootste aantal slachtoffers wordt geconfronteerd met een situatie waarin ze lastig gevallen worden. Bijna één op de zeven reizigers heeft dit in 2017 wel eens gemerkt. Incidenten zoals bedreiging, diefstal of mishandeling gebeuren veel minder. Zo is van alle ondervraagden 0,8 procent ooit mishandeld, 1,7 procent eens of meerdere malen bestolen en 2,1 procent van de reizigers heeft zich bedreigd gevoeld. Mishandeling gebeurt dus het minst vaak. CROW heeft echter 86.705 bruikbare enquetes afgenomen en in 6900 enquetes is dus aangegeven dat de reiziger ooit mishandeld is.
Het grootste aantal slachtoffers is net als voorgaande jaren gevallen in de metro en in de tram, namelijk respectievelijk 19 en 18 procent. In de tram gaat het daar om een forse stijging, want in 2016 werd slechts 14 procent van de reizigers getroffen door een incident. Ook in de andere modaliteiten was een stijging op te merken, maar wel lager dan bij de tram. 15 procent van alle gedupeerden werd aangevallen in de trein, net zoals 15 procent in de bus. In veerboten gebeurden nauwelijks incidenten.
Veiligheidsgevoel
Zowel geënquêteerden die ooit de dupe zijn geworden van een gewelddadig voorval zijn in 2017 positiever over de veiligheid als reizigers die nooit iets hebben ervaren.Zowel de algemene veiligheid als de veiligheid van de rit en de veiligheid van de halte is toegenomen in vergelijking met een jaar eerder. Wel zijn zij negatiever. De veiligheid van het OV krijgt van slachtoffers een 7,0, terwijl de andere reizigers gemiddeld een 7,9 toebedelen aan de sociale veiligheid in het openbaar vervoer.
In overeenstemming met het gebrekkige aantal incidenten in de veerboten, wordt deze modaliteit ook het beste beoordeeld op drie sociale veiligheidsaspecten. Verder worden met name de veiligheid van de rit en veiligheid van de bushalte goed beoordeeld, terwijl bij de metro nog het meeste te verbeteren valt.
OV-autoriteiten
De sociale veiligheid wordt in alle OV-autoriteiten – tien provincies, het OV-bureau Groningen Drenthe, de MRDH en de Vervoerregio Amsterdam – ongeveer gelijkwaardig beoordeeld. Alleen in Flevoland en Zeeland is de sociale veiligheid in de bus iets minder dan een jaar eerder en in Flevoland komt de score als enige met een 7,8 onder de 8 uit. Bij de trein weet alleen Limburg geen 8 te scoren. De metro en de tram rijden alleen in de grote steden, maar scoren iets lager dan de trein en de bus.
Om de sociale veiligheid verder te verbeteren, adviseert CROW specifiek naar vijf actiepunten kijken. Dan gaat het om om overstaptijd, de netheid van het voertuig, de rijstijl van de bestuurder, de klantvriendelijkheid en het instapgemak. Vooral de overstaptijd en de netheid van voertuigen zijn daarbij essentieel. “Deze aspecten worden relatief laag gewaardeerd, en tegelijkertijd belangrijk gevonden”, aldus CROW.
