Boete voor niet stopzetten OV-studentenkaart naar 300 euro

Als het aan minister Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ligt, moeten studenten die hun gratis reisproduct op de OV-chipkaart niet op tijd stopzetten per 1 januari 2017 een hogere boete gaan betalen. Verschillende studenten die geen recht meer hebben op de OV-studentenkaart, blijken nu alsnog te reizen met deze kaart. De boete is namelijk goedkoper dan een regulier OV-abonnement of losse vervoersbewijzen. De minister wil het boetebedrag verhogen van 194 euro per maand naar 300 euro.

In de eerste acht maanden van 2015 brachten boetes voor het niet stopzetten van het gratis reisproduct 25 miljoen euro op. Volgens minister Bussemaker wordt dit bedrag geïnd door DUO en doorgegeven aan het openbaar vervoer als compensatie voor de gederfde OV-inkomsten van onterecht productbezit, aangezien het OV hiervoor geen vergoeding van OCW ontvangt.

Boetebedrag

Om het onterecht reizen op een OV-chipkaart te ontmoedigen, wil minister Bussemaker het boetebedrag met 50 procent verhogen naar 150 euro per halve maand. De minister gelooft dat het niet stopzetten van het reisproduct daardoor niet langer financieel voordeliger is dan de aanschaf van een abonnement of een los vervoersbewijs.

De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) vinden het wetsvoorstel maar niets. Ze zijn het ermee eens dat studenten hun studentenreisproduct niet mogen misbruiken, maar de boete is nu onredelijk hoog. Studenten die vergeten hun reisproduct stop te zetten, zijn ook de dupe van deze maatregel. “Het is belachelijk dat studenten met een boete van 300 euro worden gestraft als zij per ongeluk hun OV-studentenkaart niet op tijd hebben stopgezet”, aldus Stefan Wirken, voorzitter van de LSVb.

Maandelijkse verhoging

ISO-voorzitter Linde de Nie: ‘Wij pleiten ervoor om de boete stapsgewijs te verhogen. Met een getrapte ophoging worden studenten in de eerste paar weken niet direct geconfronteerd met een te hoge boete.” De maatregelen zou studenten aanpakken die bewust misbruik maken van het reisproduct, zonder dat studenten die het vergeten ‘direct disproportioneel hard aangepakt worden’. De studentenorganisaties willen liever dat de minister het boetebedrag laat beginnen bij circa 50 euro en pas bij langer gebruik de boete verhoogt naar 300 euro.

Die mogelijkheid is overigens wel al overwogen door de minister. “De principiële keuze die gemaakt is, is dat onterecht bezit van het studentenreisproduct per definitie onwenselijk is.” Net als bij normale boetes is het overtreden van de norm voldoende voor het geven van een boete, vindt Bussemaker. Bovendien zou de student er regelmatig op gewezen worden dat zijn reisproduct afloopt.

Boetebedrag lager dan abonnement

Het nieuwe boetebedrag is overigens nog steeds lager dan de waarde die het reisproduct kan hebben voor oud-studenten die intensief gebruikmaken van de kaart. Een traject vrij abonnement kost namelijk ongeveer 340 euro per maand en een netabonnement voor bus, tram en metro zelfs 273,30 per maand. “Afgezet tegen deze reële, commerciële alternatieven wordt duidelijk wat de financiële waarde is van het studentenreisrecht voor de gebruiker”, aldus Bussemaker.

De studentenorganisaties denken dat er gemakkelijkere manieren zijn om het probleem op te lossen. Ten eerste moeten studenten nu per se naar een automaat om het product stop te zetten, want digitaal is het niet mogelijk. Tevens zou het slim zijn als het reisproduct niet door de student hoeft worden stopgezet. Wirken: ‘Het zou ideaal zijn als de OV-studentenkaart automatisch stopgezet wordt wanneer een student afstudeert, dan zijn al deze boetes sowieso overbodig.’

Verhoging 2012

In 2012 werd de boete ook al verhoogd, destijds van 68 euro per twee weken naar 97 euro. Daar kwamen veel klachten over. Met name onduidelijkheid over de wijze waarop studenten hun reisproduct konden stopzetten en onwetendheid dat de studenten zelf actie moesten ondernemen om dit reisproduct stop te zetten, bleken redenen waarom oud-studenten hun product niet stopzetten.

Daar is volgens de minister nu geen sprake meer van, want DUO informeert de studenten op meerdere manieren over de verplichting om het reisproduct stop te zetten. Studenten krijgen vaker en via verschillende kanalen te horen dat ze hun reisproduct stop moeten zetten. Ook hebben verschillende vervoerders op hun website en in folders informatie opgenomen over de wijze waarop het product stopgezet kan worden. Het wetsvoorstel ligt nu bij de Tweede Kamer.