Zonder OV-chipkaart de bus, trein, tram of metro pakken door simpelweg in- en uit te checken met een betaalpas. Binnenkort kan het in heel Nederland. Hoe zit het met de uitrol en wanneer is het landelijk mogelijk? Deze en vier andere prangende vragen over reizen met een bankpas.

Geüpdatet op 3 november.

Waar kan je allemaal in- en uitchecken met een bankpas?

Op veel plekken in Nederland is het al mogelijk om te reizen met een betaalpas of mobiele telefoon. In bijna alle regio’s is in ieder geval een eerste stap gezet in het nieuwe in- en uitchecken. In onder andere de bussen van Groningen, Drenthe en Twente is het al langer mogelijk om in te checken met een betaalpas. Onlangs werd bekend dat het nieuwe inchecken ook mogelijk is bij HTM in Den Haag. Dat is de eerste stadsvervoerder waar het mogelijk is.

In Noord-Brabant werkt het inchecken met de betaalpas in bussen van Bravo. Vanaf 26 oktober kun je ook inchecken in alle Connexxion bussen in Zeeland. In het kaartje hieronder is te zien waar het mogelijk is om in te checken met een betaalpas. Het geldt overigens niet voor al het openbaar vervoer in de roze regio’s. Bij sommige vervoerders kan het nog niet. Op de website van OVPay kun je zelf de gemeente opzoeken waar je wil reizen. Daar zie je bij welke buslijnen het mogelijk is.

Momenteel is het mogelijk om in 21 concessies in Nederland in te checken met de betaalpas in het openbaar vervoer, in nog negen concessies is het voorlopig niet mogelijk. Onder andere de grote steden Utrecht, Amsterdam en Rotterdam staan nog op het lijstje. “Amsterdam staat gepland de komende weken”, zegt programmadirecteur OVPay Bas van Weele. In december volgen waarschijnlijk Utrecht en Rotterdam. Ook Limburg staat gepland voor de laatste maand van het jaar.

Ook in de treinen van de NS is het mogelijk om in te checken met de betaalpas. NS is onlangs een pilot gestart. Volgens een woordvoerder zijn reizigers enthousiast. “We merken dat klanten positief zijn. Ze geven het een zeven of hoger. Momenteel hebben 3.000 mensen meegedaan aan de pilot, een aantal waar we tevreden over kunnen zijn. Het staat nog in de kinderschoenen en er waren soms technische problemen. Het inchecken ging soms niet helemaal goed en dat willen we natuurlijk voorkomen.”

Momenteel onderzoekt de NS hoe ze de pilot kunnen verlengen. “We zijn enthousiast en gaan de proef in ieder geval niet stoppen.” Reizigers kunnen tijdens de pilot op bepaalde grote stations de betaalpas activeren door in te checken. Vervolgens kunnen de reizigers door het hele land in- en uitchecken met de geactiveerde betaalpas.

De landelijke uitrol van het systeem waarmee reizigers kunnen inchecken met een betaalpas of telefoon zou oorspronkelijk in de zomer van 2022 over het hele land klaar zijn. Deze landelijke uitrol heeft vertraging opgelopen. Van Weele zegt dat in januari 2023 het waarschijnlijk overal mogelijk is om in te checken met een pinpas.

Kan je ook inchecken via een mobiele telefoon?

Een telefoon gekoppeld aan een betaalpas werkt ook met het inchecken. Het inchecken is mogelijk met een contactloze betaalpas van ABN AMRO, ASN Bank, bunq, ING, Rabobank, RegioBank of SNS. Ook kan het met een contactloze creditcard van Mastercard of Visa. Deze passen kun je bijvoorbeeld aan een telefoon koppelen via Apple Pay of Google Wallet.

“Als je ingecheckt bent met een pinpas, dan moet je ook met die pinpas uitchecken. Het werkt niet om in te checken met een betaalpas en vervolgens uit te checken met je smartphone”, licht Van Weele toe.

Ook is het mogelijk om voor het inchecken een buitenlandse contactloze betaalpas of creditcard te gebruiken. Deze moet dan van Maestro, V PAY, Mastercard of Visa zijn.

Kun je een OV-abonnement afsluiten als je reist met een betaalpas?

De betaalpas werkt zonder dat je vooraf een abonnement moet afsluiten. Ook vooraf aanmelden is niet nodig. Zodra je met je betaalpas incheckt gaat de betaling automatisch. De dag na de reis zie je het bedrag in je betaaloverzicht staan van je bank met de omschrijving NLOV. Ook kun je inloggen op de website van OVPay met de 14 cijfers en letters die achter de NLOV op de afschrijving staan.

Momenteel is het in- en uitchecken met de contactloze betaalpas alleen voor reizigers die zonder abonnement reizen. Later in de uitrol van het systeem is het ook mogelijk om een abonnement te koppelen aan de betaalpas.

“Niet alle abonnementen kunnen aan de betaalpas gekoppeld worden”, zegt Van Weele. Een technisch verhaal, maar bij sommige abonnementen maak je geen betaaltransactie, zoals een studentenabonnement weekend vrij. “Abonnementen zoals dalvoordeel kunnen wel gekoppeld worden aan een betaalpas. Abonnementen zoals traject vrij of altijd vrij kunnen niet via de betaalpas en zullen alleen op de nieuwe OV-chipkaart gezet kunnen worden. De OV-betaalpas.”

Ook het abonnement waarmee je momenteel een OV-fiets kan huren is een lastig verhaal. “In eerste instantie verwacht ik dat het niet lukt om een OV-fiets met de betaalpas te huren. Daar geldt hetzelfde verhaal. Bij het huren van de fiets maak je geen directe transactie. Hiervoor zul je een OV-pas nodig moeten hebben en voorlopig nog een OV-chipkaart.” Hetzelfde geldt voor het inchecken om je fiets te stallen in een bewaakte stalling.

“Het is overigens wel mogelijk om een bij een station in te checken, een broodje te kopen en vervolgens bij hetzelfde station weer uit te checken. Het systeem maakt dan wel een transactie aan, maar die is dan 0 euro. Er wordt dan niks van je rekening afgeschreven.”

Wat als ik vergeet uit te checken?

In jouw reisoverzicht kun je een gemiste check-in of check-uit aanpassen. In het reisoverzicht kom je wederom via de website van OVPay door het referentienummer in te vullen dat achter de afschrijving op je bankrekening staat.

“Als je vergeet uit te checken dan gebeurt precies hetzelfde op het moment dat je met een OV-chipkaart vergeet uit te checken. Een bedrag wordt dan van je rekening afgeschreven, maar doordat je het zelf later kan aanpassen kan je het bedrag terugkrijgen.”

Momenteel is het nog niet mogelijk om een overzicht van je reis te maken in de vorm van een declaratieformulier. OVPay laat weten “hard bezig te zijn om dat mogelijk te maken.” In het reisoverzicht kun je al wel zien waar je bent in- en uitgecheckt. Per dag kun je dus al wel een declaratieformulier maken.

Als een conducteur in de bus, tram, metro of trein de kaartjes komt controleren, wordt jouw bankpas gescand. De controleur kan dan alleen zien of en waar je bent ingecheckt. Ook kan de controleur zien wat de recente check-ins of check-uit zijn. Ze zien geen verdere gegevens van je betaalpas of creditcard. Je hoeft je pas daarnaast ook nooit weg te geven.

Ook de kunnen de check-in paaltjes niet aflezen hoeveel geld op de rekening staat. Het bedrag wordt achteraf, nadat je bent uitgecheckt pas afgeschreven. Dat betekent dat je ook kan inchecken als je geen saldo hebt op je rekening. “Daar moesten we iets op verzinnen. Anders kan je altijd onbeperkt reizen. Als je na de reis de rekening niet kan betalen, kom je op een lijst terecht. Op die lijst komt je als het een dag na de reis niet lukt om het bedrag af te schrijven. Als je op die lijst staat kun je de volgende dag niet meer inchecken. We gaan ervoor zorgen dat het makkelijk wordt om van die lijst af te komen, zodra je genoeg geld op je rekening hebt.”

Verdwijnt de OV-chipkaart?

“Het huidige systeem met de OV-chipkaart, is het aan het einde van zijn levensduur”, Van Weele. “De beveiliging van de OV-chipkaart is uitstekend, maar met de nieuwe vorm van OV-betalen is meer mogelijk.”

“Een andere reden is dat we nu in staat zijn om technieken aan te bieden aan reizigers die tien jaar geleden niet mogelijk waren. Contactloos betalen en smartphone bestonden niet. Met deze techniek en de servicemogelijkheden kunnen we makkelijkere betaalvormen aanbieden, die reizigers al gewend zijn om te gebruiken.”

De OV-chipkaart zal daarom ook langzaam verdwijnen en volledig vervangen worden door OVPay. Het oorspronkelijke plan is dat de OV-chipkaart in de zomer van 2024 verdwijnt. Op dat moment is het mogelijk om op verschillende manier te betalen voor het openbaar vervoer. “Natuurlijk met de betaalpas, maar ook blijft een nieuwe variant van de OV-chipkaart beschikbaar; de OV-pas. Die pas kan ook anoniem. Daarnaast blijft het ook mogelijk om met een QR-code in te checken. Dat kan bijvoorbeeld handig zijn voor grote evenementen en combinatietickets.”

Ook rolt de OVPay-app uit. De bètaversie is momenteel al beschikbaar. Het idee is dat je in de app makkelijk je reisoverzicht kan zien, in- en uitchecks eventueel kan aanpassen. Ook is OVPay samen met NS en Arriva aan het onderzoeken of je automatisch kan in- en uitchecken op basis van je GPS-locatie. “Daar ligt momenteel alleen niet de prioriteit.” Toekomstmuziek dus.

Lees ook:

• Inchecken met betaalpas nu ook bij het Haagse HTM
• Reizigers Qbuzz kunnen binnenkort overal in- en uitchecken met de betaalpas
• Weer twee nieuwe OV-regio’s waar reizigers kunnen inchecken met betaalpas
• In- en uitchecken met betaalpas nu ook mogelijk bij NS
• Landelijk inchecken betaalpas loopt vertraging op
• In- en uitchecken met je betaalpas? Ook in Delft is het de realiteit
• ‘Inchecken met betaalpas in OV komende zomer overal mogelijk’