OV Expo Congres 2020

Terugblik: dit was het OV Expo Congres 2020

De coronacrisis betekent niet het einde van het openbaar vervoer, dat inmiddels veel meer omvat dan een voertuig op een vaste lijn. Er was voldoende gespreksstof tijdens het OV Expo Congres 2020. De OV-sector bevindt zich weliswaar in een periode vol uitdagingen, maar die biedt zeker ook perspectief. Een verslag van de hoogtepunten uit de diverse sessies.

De campagne ‘Het OV=OK’ was nog niet eens op stoom gekomen en hij moest alweer worden gestopt. De tweede coronagolf spoelt over Nederland heen en strenge maatregelen zijn nodig om het tij te keren. De kortetermijnambities van de sector staan voorlopig in de ijskast.

De aanscherping van de coronamaatregelen eind september zorgde er ook voor dat het OV Expo Congres volledig online plaatsvond. Desondanks wisten de deelnemers elkaar én de sprekers te vinden in de chat, om vanuit huis de discussie aan te gaan over de toekomst van het openbaar vervoer.

Hogedrukketel

Dat de sector weer terug is bij af, is een misvatting, benadrukten Goudappel-adviseurs Vincent Wever en Arthur Scheltes. In het voorjaar hebben we volgens hen interessante lessen kunnen trekken. Als we niet allemaal meer tegelijk op het werk, bij die afspraak of op school hoeven te zijn, zijn hyperspitsen misschien wel verleden tijd. In de ‘hogedrukketel’ bleek het ook ineens mogelijk om collectief afspraken met maken met bijvoorbeeld onderwijsinstellingen.

Maar een en ander zal wel afhangen van ons gedrag. Immers: het is nu drukker op de weg en in het OV dan in maart, het dieptepunt van de eerste golf. Hoe we mensen aansporen om hun reisgedrag te veranderen, daar ging gedragspsycholoog Bob van Dam van D&B Gedrag dieper op in. Zijn belangrijkste opmerking: maak nieuw gedrag dat je wilt zien zo concreet mogelijk en biedt mensen handelingsperspectief.

Verkiezingen

Nog een belangrijke speler in het geheel: politiek Den Haag. Vooralsnog zijn bezuinigingen noodzakelijk, aangezien de beschikbaarheidsvergoeding niet alle kosten dekt. Het is zaak om deze periode te overleven, was een van de stellingen van CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch. Dat kan in de ogen van D66-politicus Rutger Schonis bijvoorbeeld door in de spits lijnen af te schalen zolang mensen meer thuis blijven werken. Terwijl schrappen in de dienstregeling wat GroenLinks-Tweede Kamerlid Suzanne Kröger betreft echt niet aan de orde is. Het OV is, benadrukte ze, op fietsen na de schoonste vorm van vervoer.

In het rondetafelgesprek, ter afsluiting van het eerste thema, stonden de verkiezingen centraal. Betalen naar gebruik is ‘cruciaal om daarin de volgende stap te kunnen nemen’, benadrukte de directeur van de Coalitie Anders Reizen, Hugo Houppermans. Alleen op die manier krijg je de zo gewenste flexibiliteit. RET-manager Jean-Paul Duurland pleitte om naar mobiliteit als geheel te kijken in plaats van naar alleen het OV. Jeroen Fukken, programmadirecteur van de Mobiliteitsalliantie hoopt dat de politieke partijen inzien dat investeren hard nodig blijft. Knelpunten komen geheid terug en de omslag van modaliteit naar mobiliteit moet doorgezet worden, onderstreepte hij.

(Tekst gaat verder onder de foto)

OV Expo Congres 2020

Zwart-wit

Er was meer te bespreken dan alleen de coronacrisis. Het OV is al veel langer niet meer alleen een voertuig op een vaste lijn, en dat is hard nodig om regio en stadsrand bereikbaar te houden.

Aan het opkomen zijn nu flexdiensten en combinaties van OV en WMO. Het verschil tussen beide is overigens niet zo zwart-wit, zei MuConsult-adviseur Jan-Derk van ’t Rot. Bij de eerste vorm denk je volgens hem aan een term als vervoer op afroep. Bovendien ligt de route niet per se vast. De tweede vorm, aldus Van ’t Rot, heeft doelgroepenvervoer als startpunt. Maar daar is niet alles mee gezegd. Beide vormen kruipen steeds meer naar elkaar toe, beschreef de mobiliteitsexpert.

Oerwoud

Om ons heen is dat ook te zien: er ontstaan allerlei verschillende initiatieven. CROW KpVV is bezig om het ‘oerwoud’ in kaart te brengen. De behoefte daaraan kwam zowel vanuit de decentrale overheden als het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, vertelde collectief vervoer-expert Marcel Sloot. Over niet al te lange tijd moet er een ‘dynamische kennisagenda’ liggen om ‘structureel aandacht’ te geven aan dit onderwerp.

Het lijkt vooral een oplossing voor landelijke gebieden, waar steeds meer buslijnen verdwijnen. Tegelijk is het ook een manier om WMO-geïndiceerden over te halen – waar mogelijk – vaker het OV te gebruiken.

Nederland is hier niet alleen in; wereldwijd wordt er druk met nieuwe OV-vormen geëxperimenteerd. Met wisselend succes overigens, zo toonde TU Delft-onderzoeker Niels van Oort. Lang niet altijd weten potentiële gebruikers van het bestaan van dit soort systemen. Aan goede marketing ontbreekt het dus vaak. En waar vervoerders en overheden volgens hem ook vaak mee de mist in gaan: denken dat het per definitie goedkoper is. Allerlei extra technische apparatuur kunnen voor een flinke kostenpost zorgen.

Veelkoppig monster

Ook in ons land gaat het niet van een leien dakje. Pilots in Noord-Brabant stoppen bijvoorbeeld. Maar van falen is geen sprake, benadrukten Forseti-adviseur Daan Stevens en OV-verantwoordelijke bij de provincie Arwina de Boer. De geleerde lessen worden toegepast bij een meer op WMO-geïndiceerden gerichte dienst.

Publiek Vervoer in Groningen-Drenthe blijkt voor velen een voorbeeld van hoe het wél moet. Hier reizen mensen met én zonder indicatie met onder meer de hubtaxi. Het mes snijdt aan twee kanten, legde projectadviseur Jeroen van Neer uit. Ook wie normaliter minder makkelijk meekomt, kan simpel van A naar B reizen. Én het platteland wordt beter ontsloten.

Of dit systeem vervoersarmoede kan terugdringen, was onderwerp van het rondetafelgesprek. Het biedt zeker kansen, dat zagen de deelnemers, waaronder onderzoeker Rob van der Bijl, in. Maar hij merkte wel op dat vervoersarmoede ‘een veelkoppig monster’ is. Velen zien gelukkig het gevaar, zei hij, maar hak je een kop af, dan komen er gelijk meerdere terug.

Auteur: Dylan Metselaar

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

Terugblik: dit was het OV Expo Congres 2020 | OVPro.nl
OV Expo Congres 2020

Terugblik: dit was het OV Expo Congres 2020

De coronacrisis betekent niet het einde van het openbaar vervoer, dat inmiddels veel meer omvat dan een voertuig op een vaste lijn. Er was voldoende gespreksstof tijdens het OV Expo Congres 2020. De OV-sector bevindt zich weliswaar in een periode vol uitdagingen, maar die biedt zeker ook perspectief. Een verslag van de hoogtepunten uit de diverse sessies.

De campagne ‘Het OV=OK’ was nog niet eens op stoom gekomen en hij moest alweer worden gestopt. De tweede coronagolf spoelt over Nederland heen en strenge maatregelen zijn nodig om het tij te keren. De kortetermijnambities van de sector staan voorlopig in de ijskast.

De aanscherping van de coronamaatregelen eind september zorgde er ook voor dat het OV Expo Congres volledig online plaatsvond. Desondanks wisten de deelnemers elkaar én de sprekers te vinden in de chat, om vanuit huis de discussie aan te gaan over de toekomst van het openbaar vervoer.

Hogedrukketel

Dat de sector weer terug is bij af, is een misvatting, benadrukten Goudappel-adviseurs Vincent Wever en Arthur Scheltes. In het voorjaar hebben we volgens hen interessante lessen kunnen trekken. Als we niet allemaal meer tegelijk op het werk, bij die afspraak of op school hoeven te zijn, zijn hyperspitsen misschien wel verleden tijd. In de ‘hogedrukketel’ bleek het ook ineens mogelijk om collectief afspraken met maken met bijvoorbeeld onderwijsinstellingen.

Maar een en ander zal wel afhangen van ons gedrag. Immers: het is nu drukker op de weg en in het OV dan in maart, het dieptepunt van de eerste golf. Hoe we mensen aansporen om hun reisgedrag te veranderen, daar ging gedragspsycholoog Bob van Dam van D&B Gedrag dieper op in. Zijn belangrijkste opmerking: maak nieuw gedrag dat je wilt zien zo concreet mogelijk en biedt mensen handelingsperspectief.

Verkiezingen

Nog een belangrijke speler in het geheel: politiek Den Haag. Vooralsnog zijn bezuinigingen noodzakelijk, aangezien de beschikbaarheidsvergoeding niet alle kosten dekt. Het is zaak om deze periode te overleven, was een van de stellingen van CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch. Dat kan in de ogen van D66-politicus Rutger Schonis bijvoorbeeld door in de spits lijnen af te schalen zolang mensen meer thuis blijven werken. Terwijl schrappen in de dienstregeling wat GroenLinks-Tweede Kamerlid Suzanne Kröger betreft echt niet aan de orde is. Het OV is, benadrukte ze, op fietsen na de schoonste vorm van vervoer.

In het rondetafelgesprek, ter afsluiting van het eerste thema, stonden de verkiezingen centraal. Betalen naar gebruik is ‘cruciaal om daarin de volgende stap te kunnen nemen’, benadrukte de directeur van de Coalitie Anders Reizen, Hugo Houppermans. Alleen op die manier krijg je de zo gewenste flexibiliteit. RET-manager Jean-Paul Duurland pleitte om naar mobiliteit als geheel te kijken in plaats van naar alleen het OV. Jeroen Fukken, programmadirecteur van de Mobiliteitsalliantie hoopt dat de politieke partijen inzien dat investeren hard nodig blijft. Knelpunten komen geheid terug en de omslag van modaliteit naar mobiliteit moet doorgezet worden, onderstreepte hij.

(Tekst gaat verder onder de foto)

OV Expo Congres 2020

Zwart-wit

Er was meer te bespreken dan alleen de coronacrisis. Het OV is al veel langer niet meer alleen een voertuig op een vaste lijn, en dat is hard nodig om regio en stadsrand bereikbaar te houden.

Aan het opkomen zijn nu flexdiensten en combinaties van OV en WMO. Het verschil tussen beide is overigens niet zo zwart-wit, zei MuConsult-adviseur Jan-Derk van ’t Rot. Bij de eerste vorm denk je volgens hem aan een term als vervoer op afroep. Bovendien ligt de route niet per se vast. De tweede vorm, aldus Van ’t Rot, heeft doelgroepenvervoer als startpunt. Maar daar is niet alles mee gezegd. Beide vormen kruipen steeds meer naar elkaar toe, beschreef de mobiliteitsexpert.

Oerwoud

Om ons heen is dat ook te zien: er ontstaan allerlei verschillende initiatieven. CROW KpVV is bezig om het ‘oerwoud’ in kaart te brengen. De behoefte daaraan kwam zowel vanuit de decentrale overheden als het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, vertelde collectief vervoer-expert Marcel Sloot. Over niet al te lange tijd moet er een ‘dynamische kennisagenda’ liggen om ‘structureel aandacht’ te geven aan dit onderwerp.

Het lijkt vooral een oplossing voor landelijke gebieden, waar steeds meer buslijnen verdwijnen. Tegelijk is het ook een manier om WMO-geïndiceerden over te halen – waar mogelijk – vaker het OV te gebruiken.

Nederland is hier niet alleen in; wereldwijd wordt er druk met nieuwe OV-vormen geëxperimenteerd. Met wisselend succes overigens, zo toonde TU Delft-onderzoeker Niels van Oort. Lang niet altijd weten potentiële gebruikers van het bestaan van dit soort systemen. Aan goede marketing ontbreekt het dus vaak. En waar vervoerders en overheden volgens hem ook vaak mee de mist in gaan: denken dat het per definitie goedkoper is. Allerlei extra technische apparatuur kunnen voor een flinke kostenpost zorgen.

Veelkoppig monster

Ook in ons land gaat het niet van een leien dakje. Pilots in Noord-Brabant stoppen bijvoorbeeld. Maar van falen is geen sprake, benadrukten Forseti-adviseur Daan Stevens en OV-verantwoordelijke bij de provincie Arwina de Boer. De geleerde lessen worden toegepast bij een meer op WMO-geïndiceerden gerichte dienst.

Publiek Vervoer in Groningen-Drenthe blijkt voor velen een voorbeeld van hoe het wél moet. Hier reizen mensen met én zonder indicatie met onder meer de hubtaxi. Het mes snijdt aan twee kanten, legde projectadviseur Jeroen van Neer uit. Ook wie normaliter minder makkelijk meekomt, kan simpel van A naar B reizen. Én het platteland wordt beter ontsloten.

Of dit systeem vervoersarmoede kan terugdringen, was onderwerp van het rondetafelgesprek. Het biedt zeker kansen, dat zagen de deelnemers, waaronder onderzoeker Rob van der Bijl, in. Maar hij merkte wel op dat vervoersarmoede ‘een veelkoppig monster’ is. Velen zien gelukkig het gevaar, zei hij, maar hak je een kop af, dan komen er gelijk meerdere terug.

Auteur: Dylan Metselaar

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.