Personeel van de Nederlandse Spoorwegen kreeg het afgelopen jaar vaker te maken met agressie. Het vervoerbedrijf meldt 965 incidenten op stations, in winkels en in treinen, vooral nadat mensen werden gewezen op de huisregels of bij het controleren van het vervoerbewijs. Daarbij werden medewerkers bedreigd (349), bespuugd (181) en kregen ze te maken met lichamelijk geweld (256). In 2021 ging het om 744 incidenten. Onacceptabel, vindt president-directeur Wouter Koolmees. “Ik roep dan ook iedereen op: laat mijn collega’s met rust.”

Koolmees wil dat NS-veiligheidsmedewerkers de identiteit kunnen controleren van geweldplegers en personen die voor overlast in het openbaar vervoer zorgen. Diefstal, mondelinge en fysieke agressie en ook toegenomen wapenbezit. NS-personeel heeft ermee te maken, maar kan en mag er niet op handhaven. Dat is werk van de politie. Koolmees roept de overheid op om NS-veiligheidsmedewerkers snel toegang te geven tot het rijbewijsregister, zodat zij de identiteit kunnen vaststellen van iemand die geen papieren bij zich heeft. Nu moet de politie nog worden gebeld om dat te doen.

Meer bevoegdheden

FNV-man Janssen is het daar volledig mee eens en eist dat dit nu geregeld wordt, zo zegt hij op Twitter. Hij vraagt minister Dilan Yeşilgöz en staatsecretaris Eric van der Burg van Veiligheid: “Letten jullie even op? Wanneer iemand zich niet kan identificeren riskeert iemand een boete. Maar wanneer je niet weet wie die persoon is, kan je natuurlijk ook niet handhaven. Accepteren we dat overtreders wegkomen met strafbare feiten?”

Ook vakbond VVMC is voorstander van meer bevoegdheden voor NS-veiligheidsmedewerkers, zoals identiteitscontrole. “Het wachten op politie werkt namelijk vertragend, waardoor incidenten gemakkelijker uit de hand kunnen lopen”, zegt voorzitter Rob de Groot. “Snel handelen kan escalatie immers minimaliseren of voorkomen, wat de veiligheid op de trein en perrons ten goede komt.”

Politie ontlasten

Koolmees denkt ook dat het werk van de politie ontlast kan worden, als NS-veiligheidsmedewerkers de identiteit mogen achterhalen van mensen die zonder paspoort in Nederland verblijven en problemen veroorzaken in stations en treinen. “Hoe eerder je weet wie je voor je hebt, hoe minder snel een situatie uit de hand kan lopen”, meent hij.

De pas aangetreden topman “is zich rot geschrokken” van verhalen die hij hoorde van onder anderen machinisten, schoonmakers en conducteurs. “Mijn collega’s zetten zich in voor een prettige reis voor de ruim 1 miljoen reizigers die dagelijks met de trein gaan. Dat de verharding in de maatschappij steeds vaker leidt tot agressie naar mijn collega’s, maar ook naar politie en andere hulpverleners, vind ik verwerpelijk.” Volgens NS-cijfers liepen afgelopen jaar 220 medewerkers letsel op door agressie. In de meeste gevallen (198) ging het om een medewerker veiligheid en service die een verwonding opliepen bij de aanhouding van iemand.

Sneller boetes uitdelen

NS trof al diverse maatregelen om overlast en incidenten tegen te gaan. Zo worden sinds juli 2022 camerabeelden in treinen op trajecten waar regelmatig problemen zijn live uitgekeken, kunnen mensen in de NS-meldkamer een collega op afstand bijstaan en helpt een app om sneller boetes uit te schrijven. Ook zijn bijvoorbeeld op de stations Rotterdam Centraal, Amsterdam Centraal en Weert beveiligers met honden ingezet en zijn er op station Maarheeze ingangscontroles.

Lees ook:

• Personeelstekort NS structureel: ‘Hoofdconducteurs ontevreden over werk’
• NS kijkt live mee in trein tegen seksueel overschrijdend gedrag
• Staatsecretaris bezoekt buschauffeurs Ter Apel: meer maatregelen nodig
• Vervoerders starten pilot met regionaal reisverbod
• Kamerlid Smolders wil agressieve reiziger uit OV weren met reisverbod