NS, trein, station Roermond

ACM: bij slechte prestaties dient NS spoorlijnen af te stoten

NS moet bij slechte prestaties op bepaalde spoortrajecten verplicht wordt deze lijnen af te stoten. Dat dient te worden opgenomen in de concessievoorwaarden voor het hoofdrailnet. Dat is een effectievere prikkel dan het opleggen van een geldboete. Dat advies geeft Autoriteit Consument en Markt (ACM) aan het ministerie voor Infrastructuur en Milieu naar aanleiding van de concept-vervoerconcessie. 

In de concept-vervoerconcessie staat dat als de NS de afspraken de eerste keer niet nakomt, dat er een boete volgt van 500.000 euro. Bij de tweede keer wordt de boete verhoogt naar 750.000, bij de derde keer kost het de spoorvervoerder één miljoen euro. De hoogte van de boete heeft een maximum van 6,5 miljoen euro per jaar. “Dit zijn slechts beperkte prikkels tot het nakomen van de gemaakte afspraken”, stelt ACM.

Transparantie

Positief is volgens ACM het beeld dat de transparantie wordt verhoogd doordat NS beter en meetbaar wordt gestuurd op specifieke vervoersprestaties. Ook de mogelijkheid voor het ministerie om de prestaties uit eigen beweging na te meten is volgens de organisatie ‘een welkome vooruitgang op het gebied van transparantie’.

Een manco in de concessievoorwaarden is volgens de marktautoriteit echter dat er staat dat NS verantwoordelijk is voor het aanleveren van informatie om de prestaties inzichtelijk te maken en daarvoor zelf de benodigde metingen uitvoert. “Deze situatie bevat een perverse prikkel voor de concessiehouder bij het uitvoeren van de metingen en het aanleveren van de informatie”, aldus de marktautoriteit. ACM adviseert daarom om de metingen bij een onafhankelijke partij neer te leggen.

Exclusieve recht

Verder stelt ACM de omvang en reikwijdte van de concessie ter discussie. Zo zegt de organisatie zich af te vragen of het exclusieve recht op commerciële exploitatie van stations en tot over- en onderbouwing van de hoofdspoorweginfrastructuur noodzakelijk is voor NS om haar kerntaken uit te voeren. In het ‘Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie’ (VwEU) staat een bepaling die zegt dat ‘een exclusief recht alleen aan een onderneming mag worden toegekend indien dat noodzakelijk is voor de uitvoering van een dienst van algemeen belang’. Het is volgens ACM niet duidelijk of zulke rechten ‘noodzakelijk en proportioneel zijn’ voor de uitvoering van deze taak.

Daarbij is het volgens de organisatie de vraag of de verdiencapaciteit van de NS, die voortvloeit uit zowel vervoeractiviteiten als andere activiteiten, in verhouding staat tot de verplichtingen die zijn geformuleerd. Daarmee is de concessie volgens ACM vatbaar voor aanvechting door potentiële toetreders tot de markt voor passagiersvervoer per spoor. Daarnaast onstaan er volgens de organisatie twijfels over of het is toegestaan om subsidie toe te kennen voor de uitvoering van deze extra vervoerprestaties.

Spoorlijnen

Verder wijst ACM er op dat de geografische omvang van de concessie zich niet beperkt tot het hoofdrailnet, omdat de hogesnelheidslijn hier ook deel van uitmaakt. In de concessie wordt NS verplicht om tot het ontwikkelen of in stand houden van internationale verbindingen die deels buiten het hoofdrailnet vallen. ACM vraagt zich of de concessie de meest geschikte plaats is om verplichtingen te scheppen over spoorlijnen buiten het hoofdrailnet en buiten Nederland. Daarnaast is het volgens de marktautoriteit niet zeker dat Nederland hiermee Europese regels volgt (Richtlijn 2012/34/EU).

In de vervoerconcessie staan verder bepalingen over gecentraliseerde spoorlijnen opgenomen. ACM trekt in twijfel of de concessie überhaupt een bindende werking heeft voor regionale spoorvervoerders die zelf geen partij zijn bij de gunning van de concessie.

Lees hier het volledige advies van ACM.

Marieke van Gompel

Lees ook:

Concessie dwingen ProRail en NS tot meer transparantie

Auteur: Marieke van Gompel

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

ACM: bij slechte prestaties dient NS spoorlijnen af te stoten | OVPro.nl
NS, trein, station Roermond

ACM: bij slechte prestaties dient NS spoorlijnen af te stoten

NS moet bij slechte prestaties op bepaalde spoortrajecten verplicht wordt deze lijnen af te stoten. Dat dient te worden opgenomen in de concessievoorwaarden voor het hoofdrailnet. Dat is een effectievere prikkel dan het opleggen van een geldboete. Dat advies geeft Autoriteit Consument en Markt (ACM) aan het ministerie voor Infrastructuur en Milieu naar aanleiding van de concept-vervoerconcessie. 

In de concept-vervoerconcessie staat dat als de NS de afspraken de eerste keer niet nakomt, dat er een boete volgt van 500.000 euro. Bij de tweede keer wordt de boete verhoogt naar 750.000, bij de derde keer kost het de spoorvervoerder één miljoen euro. De hoogte van de boete heeft een maximum van 6,5 miljoen euro per jaar. “Dit zijn slechts beperkte prikkels tot het nakomen van de gemaakte afspraken”, stelt ACM.

Transparantie

Positief is volgens ACM het beeld dat de transparantie wordt verhoogd doordat NS beter en meetbaar wordt gestuurd op specifieke vervoersprestaties. Ook de mogelijkheid voor het ministerie om de prestaties uit eigen beweging na te meten is volgens de organisatie ‘een welkome vooruitgang op het gebied van transparantie’.

Een manco in de concessievoorwaarden is volgens de marktautoriteit echter dat er staat dat NS verantwoordelijk is voor het aanleveren van informatie om de prestaties inzichtelijk te maken en daarvoor zelf de benodigde metingen uitvoert. “Deze situatie bevat een perverse prikkel voor de concessiehouder bij het uitvoeren van de metingen en het aanleveren van de informatie”, aldus de marktautoriteit. ACM adviseert daarom om de metingen bij een onafhankelijke partij neer te leggen.

Exclusieve recht

Verder stelt ACM de omvang en reikwijdte van de concessie ter discussie. Zo zegt de organisatie zich af te vragen of het exclusieve recht op commerciële exploitatie van stations en tot over- en onderbouwing van de hoofdspoorweginfrastructuur noodzakelijk is voor NS om haar kerntaken uit te voeren. In het ‘Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie’ (VwEU) staat een bepaling die zegt dat ‘een exclusief recht alleen aan een onderneming mag worden toegekend indien dat noodzakelijk is voor de uitvoering van een dienst van algemeen belang’. Het is volgens ACM niet duidelijk of zulke rechten ‘noodzakelijk en proportioneel zijn’ voor de uitvoering van deze taak.

Daarbij is het volgens de organisatie de vraag of de verdiencapaciteit van de NS, die voortvloeit uit zowel vervoeractiviteiten als andere activiteiten, in verhouding staat tot de verplichtingen die zijn geformuleerd. Daarmee is de concessie volgens ACM vatbaar voor aanvechting door potentiële toetreders tot de markt voor passagiersvervoer per spoor. Daarnaast onstaan er volgens de organisatie twijfels over of het is toegestaan om subsidie toe te kennen voor de uitvoering van deze extra vervoerprestaties.

Spoorlijnen

Verder wijst ACM er op dat de geografische omvang van de concessie zich niet beperkt tot het hoofdrailnet, omdat de hogesnelheidslijn hier ook deel van uitmaakt. In de concessie wordt NS verplicht om tot het ontwikkelen of in stand houden van internationale verbindingen die deels buiten het hoofdrailnet vallen. ACM vraagt zich of de concessie de meest geschikte plaats is om verplichtingen te scheppen over spoorlijnen buiten het hoofdrailnet en buiten Nederland. Daarnaast is het volgens de marktautoriteit niet zeker dat Nederland hiermee Europese regels volgt (Richtlijn 2012/34/EU).

In de vervoerconcessie staan verder bepalingen over gecentraliseerde spoorlijnen opgenomen. ACM trekt in twijfel of de concessie überhaupt een bindende werking heeft voor regionale spoorvervoerders die zelf geen partij zijn bij de gunning van de concessie.

Lees hier het volledige advies van ACM.

Marieke van Gompel

Lees ook:

Concessie dwingen ProRail en NS tot meer transparantie

Auteur: Marieke van Gompel

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.