Nettowinst NS daalt met ruim 60 miljoen euro in 2015

NS heeft in 2015 een nettowinst weten te behalen van 118 miljoen euro. Een jaar eerder boekte de spoorvervoerder een nettowinst van 180 miljoen euro. Volgens NS viel de winst in 2014 hoger uit door incidentenle effecten, zoals het vrijvallen van eerder gevormde voorzieningen. De omzet van NS steeg wel van 4.144 miljoen euro in 2014 naar 4.973 miljoen euro in 2015. Die stijging is onder meer veroorzaakt door de nieuwe treinconcessies die dochteronderneming Abellio in het Verenigd Koninkrijk mag exploiteren.

Door die betere Abellio-resultaten voor de concessie Abellio Greater Anglia en de ScotRailconcessie en een hogere vervoersopbrengst op het hoofdrailnet is het bedrijfsresultaat gestegen naar 212 miljoen euro in 2015. Een jaar eerder wist NS een resultaat te behalen van 84 miljoen euro. Dit blijkt uit het jaarverslag dat NS vrijdag heeft gepresenteerd.

Terugblik en vooruitzichten

NS-directeur Roger van Boxtel en CFO Engelhardt Robbe typeren 2015 als een ‘heel moeilijk jaar’. De klanttevredenheid en de punctualiteitscijfers liepen wat terug. Deze gedaalde cijfers zijn met name het gevolg van externe verstoringen op het spoor en te volle treinen in het najaar, maar ook de parlementaire enquête over het Fyra-debacle en de aanbestedingsfraude in Limburg. Van Boxtel: “Het afgelopen jaar was in meerdere opzichten een jaar van vallen en weer opstaan voor NS. De onregelmatigheden in Limburg zijn aanleiding geweest om maatregelen te nemen om de risicobeheersing op een hoger plan te tillen.”

Van Boxtel en Robbe geven toe dat de capaciteit ook in 2016 blijft knijpen. Van Boxtel: “NS heeft een actieplan gemaakt, maar we vragen toch geduld van de reizigers. We lopen tegen de grenzen van de capaciteit van het spoor aan en er is een blijvende vraag naar meer. Dat kunnen we niet alleen. We moeten wendbaarder worden en beter samenwerken, ook met de andere vervoerders. Met hen hebben we afgelopen jaar een branchevereniging opgericht. We zijn ook gestart met de landelijke en regionale OV-tafels, waar we met stakeholders en overheden overleggen nog vóór we een besluit nemen. Samen kijken hoe we het OV in Nederland kunnen verbeteren, vanuit een gemeenschappelijke visie voor de toekomst.”

Nieuwe strategie

Duidelijke bewoording over de nieuwe strategie van het spoorbedrijf die NS van minister Jeroen Dijsselbloem moet ontwikkelen bleef uit. Van Boxtel: “Nu zijn we bezig met het aanscherpen van onze strategie. Hoe vullen we onze maatschappelijke taak in en hoe dragen we nog meer bij aan een beter openbaar vervoer in Nederland? Wat doen we nog wel en wat niet? Een voorbeeld: we onderzoeken de mogelijkheid om een deel van ons winkelaanbod de komende jaren geleidelijk in concessie uit te geven. Daarbij houden we zelf de regiefunctie. Een aantal retailformules is in 2015 al aan andere marktpartijen overgedragen.”

NS zegt wel zich de komende tijd op drie punten te willen gaan richten, waarbij de focus van NS de komende jaren op Nederland en de verbetering van de operationele prestaties op het spoor ligt. NS moet op het hoofdrailnet hoogwaardige en duurzame mobiliteit leveren, waarbij treinen op tijd moeten rijden, schoon zijn en een redelijke kans op een zitplaats horen te krijgen. Verder moet de spoorvervoerder bijdragen aan een soepele deur-tot-deurreis en daarvoor wil de vervoerder transparant samenwerken met andere vervoerders en overheden. Als laatste wil de spoorvervoerder zich bezighouden met Europese activiteiten, om zich voor te bereiden op een verdere liberalisering van de markt, waarbij NS ook leert en geld mag verdienen.

Toekomst

NS zegt zowel bedreigingen als kansen te zien voor de toekomst. Een grote uitdaging is om met bestaande en nieuwe partners samen te werken, omdat de markten voor mobiliteit en concessies steeds competitiever worden. Een samenwerking met andere vervoerders, maar ook partijen als Flixbus, Uber en bijvoorbeeld mobiliteitskaartaanbieders is dus noodzakelijk. “De opkomende deeleconomie in combinatie met technologische ontwikkelingen ten aanzien van zelfrijdende of elektrische voertuigen kan de mobiliteitsmarkt drastisch veranderen”, meldt NS in haar jaarverslag.

Tevens blijft liberalisering voor veel onzekerheden zorgen. De NS merkt dat deze liberaliseringsbeweging minder snel lijkt te gaan vanuit Europees perspectief, met name omdat onderhandse gunning van concessies mogelijk blijft en ‘open access’ beperkt zal blijven. De regelgeving verschuift echter wel steeds meer van Den Haag naar Brussel en dit leidt tot meer Europese regels en instanties. “De strategische heroriëntatie die momenteel plaatsvindt, moet er toe leiden dat NS goed kan anticiperen op zowel kansen als bedreigingen”, legt NS uit.

Lees hier het hele jaarverslag

Inge Jacobs

Lees ook: NS boekt 133 miljoen euro nettowinst in eerste half jaar