‘Best pricing niet per se nadelig voor inkomsten vervoerders’

Nu vervoerders druk op zoek zijn naar nieuwe en verbeterde systemen om te betalen in het OV, zouden ze er goed aan doen om ook ‘best pricing’ onder de loep te nemen. Hierbij wordt achteraf in de backoffice door het systeem de beste prijs voor de reiziger berekend. Vervoerders vrezen dat een dergelijk systeem door teruglopende opbrengsten het fundament onder de financiering het openbaar vervoer uit slaat, maar dit zou wel eens mee kunnen vallen, zo denkt directeur Wilko Mol van adviesbureau Inno-V.

Best pricing is het systeem waarbij een reiziger zelf in- en uitcheckt, zonder dat er vooraf geld wordt afgeschreven. Het is slechts een ritregistratie. Na de reis bepaalt de backoffice wat de beste prijs is voor de reiziger en moet hij voor de reis betalen. Dit kan een dagkaartje zijn, maar ook een maandabonnement of een daluren-trajectkorting. De reiziger komt uiteindelijk altijd het goedkoopste uit.

Inkomsten

Ondanks de voordelen voor reizigers, durven de meeste vervoerders hier nu nog niet aan te beginnen. Ze zijn namelijk bang om hierdoor beduidend minder inkomsten binnen te krijgen. Mol geeft meteen aan dat het systeem van best pricing flinke gevolgen zal hebben voor de huidige inkomsten van vervoerders. “Nu betalen er nog veel mensen te veel voor het OV. Soms betalen mensen voor een abonnement, terwijl ze de kosten daarvoor er niet uithalen.”

Hij ontkent echter dat best pricing het fundament onder het openbaar vervoer uit zal slaan. “Door het gemakkelijker en goedkoper te maken om te reizen met het OV, krijg je meer inkomsten omdat er eenvoudigweg meer mensen gebruik zullen gaan maken van het OV. Best pricing zorgt er bovendien voor dat reizigers die veel reizen met het OV, beloond worden doordat ze per reis minder betalen. En laat juist de mensen die minder reizen meer betalen. Dat is een eerlijk systeem.”

Drempels OV-chipkaart

Tijdens het onlangs gehouden DOVA-congres, werden de huidige problemen met het betaalsysteem in het OV aan de orde gesteld. Het OV verliest nu nog te vaak reizigers omdat mogelijke passagiers niet begrijpen hoe ze een OV-kaart kunnen krijgen, de aanschaf van een OV-kaart te veel werk vinden of er geen geld op weten te zetten. Bovendien moeten reizigers in de trein altijd minimaal 20 euro op hun kaart hebben staan, zelfs voor korte ritjes. Dit schrikt mensen af.

Volgens Mol lost best pricing deze problemen relatief simpel op, zonder dat OV-sector hiervan heel veel nadelen zal ondervinden. Mol: “We moeten de drempels voor het gebruik van het OV wegnemen. Daar halen we een enorm voordeel uit.” Overigens benadrukt hij dat het belangrijk is om best pricing langzaam in te voeren. “We moeten vooral niet hetzelfde doen als bij de OV-chipkaart. Laten we best pricing beheerst in een proefgebied invoeren, zodat we voldoende leerervaring opdoen en duidelijke afspraken kunnen maken.Geef de vervoerder in dat proefgebied ruime tariefvrijheid en compenseer hem als er toch nadelige effecten optreden. Op die manier kunnen we uit de klem raken, waar we nu in zitten”

Intelligente systemen

Momenteel ligt de verantwoordelijkheid voor het zoeken naar de beste prijs nog bij de reiziger zelf. Alleen wanneer de reiziger zelf vooraf al een abonnement op zijn kaart zet, kan hij de beste prijs krijgen voor de reis. “Je legt dus de verantwoordelijkheid bij de reiziger, terwijl een systeem op basis van een reisgedrag veel beter de beste keuze kan bedenken”, zo meldt Mol.

Zodra reizigers in Nederland met een bankpas of smartphone kunnen betalen, is het technisch mogelijk om best pricing in Nederland in te voeren. Een dergelijk systeem wordt zelfs al gebruikt in London. Maar het betalen met de smartphone of bankpas moet wel eerst gerealiseerd worden. “Er moet technisch nog wat water door de Maas stromen voordat dit mogelijk is”, aldus Mol. Dan ziet de directeur van inno-V echter veel mogelijkheden. “Best pricing is juist zo geschikt voor betalen met de bankpas, want het is veel goedkoper. We betalen met zijn allen nu nog 14 procent aan het betaalsysteem voor OV, maar dat kan gemakkelijk naar 10 procent”.

Inge Jacobs