Reizen met de persoonlijke OV-chipkaart van een ander: hoe zit dat?

Reizen met een persoonlijke OV-chipkaart die op naam staat van iemand anders; is dat nu toegestaan of niet? Dit onderwerp stond in de afgelopen week volop in de aandacht, nadat een artikel van OVPro over een rechtszaak uit 2015 weer werd gedeeld op Facebook. Een recordaantal van ruim 220.000 mensen lazen dit artikel op OVPro en de telefoon stond roodgloeiend; met name studenten die wilden weten in hoeverre het was toegestaan om te reizen op de studentenkaart van een ander. 

ANALYSE – Om meteen verdere verwarring te voorkomen: de vervoerders staan het niet toe om te reizen met de persoonlijke OV-chipkaart van een ander. Elk abonnement is namelijk persoonsgebonden en dat geldt dus ook voor een OV-studentenreisproduct. Dit houdt in dat in principe alleen de eigenaar van die kaart op die bewuste kaart mag reizen.

Daarom wordt een OV-chipkaart ook op naam gezet en wordt er aan studenten gevraagd om een foto op hun persoonlijke OV-chipkaart te laden. Het is tevens niet mogelijk om een abonnement te laden op een anonieme OV-chipkaart. De controleur kan op die wijze controleren of de bewuste reiziger wel de juiste persoon is en wordt misbruik van bijvoorbeeld een OV-studentenkaart of een kaart met een Altijd Vrij-abonnement voorkomen.

Geleende OV-chipkaart

In 2015 diende een zaak bij de Geschillencommissie Openbaar Vervoer, omdat een jongen een jaar eerder had gereisd op de persoonlijke OV-chipkaart van een ander. Hij werd daarvoor beboet, maar vocht die boete aan bij de Geschillencommissie. Hij won. Maar er moeten wel enkele nuances worden geplaatst bij die kop. Het is niet de bedoeling dat je reist op de OV-chipkaart van een ander, omdat dit kan betekenen dat je als reiziger die kaart gevonden of gestolen hebt. In dit specifieke geval liet de student de controleur bellen naar de eigenares van de chipkaart en die bevestigde dat ze de kaart had uitgeleend. Daarmee heeft de jongeman bewezen dat hij eerlijk in bezit was van deze kaart.

Belangrijker is nog dat de reiziger het volle tarief had betaald voor deze reis. Hoewel de betreffende vervoerder beargumenteerde dat de jongen geen geldig kaartje had, werd dit in de rechtszaak niet geaccepteerd. De Geschillencommissie Openbaar Vervoer vond dat de vervoerder niet duidelijk kon uitleggen waarom het deze reiziger niet is toegestaan om te reizen op de OV-chipkaart van een ander, zolang dat tegen het volle tarief was. Toen er nog papieren kaartjes waren, gebeurde het regelmatig dat de koper van het kaartje niet degene was die reisde. Hij had dus gewoon een geldig vervoersbewijs.

Uitspraak

Wat betekent dit dan voor de uitleen van een persoonlijke OV-chipkaart zolang de reiziger niet reist met een abonnement? Dat is een lastig verhaal. De uitspraak van de Geschillencommissie is namelijk bindend, wat inhoudt dat de commissie bij een vergelijkbare zaak hoogstwaarschijnlijk een vergelijkbare uitspraak zal doen.

Daarentegen hebben de vervoerders in hun algemene voorwaarden nog opgenomen dat een persoonlijke OV-chipkaart echt persoonsgebonden. “U bent als enige gerechtigd uw persoonlijke OV-chipkaart te gebruiken. Als u toch toestaat dat een ander uw persoonlijke OV-chipkaart gebruikt, gebeurt dat voor uw eigen rekening en risico”, zo valt te lezen in de algemene voorwaarden van de OV-chipkaart bij NS. In de Wet Personenvervoer 2000 is in een artikel zelfs bepaald dat misbruik van een vervoersbewijs is verboden.

En ook stads- en streekvervoerders willen niet dat persoonlijke OV-chipkaarten worden uitgeleend. “Een persoonlijke OV-chipkaart is gekoppeld aan een specifieke kaarthouder. Wanneer u gebruik maakt van een persoonlijke OV-chipkaart als vervoerbewijs, komt uw identiteit overeen met de identiteit die vermeld staat op de persoonlijke OV-chipkaart en indien deze een pasfoto vereist, dan bevat deze een gelijkende pasfoto. U mag dus niet de persoonlijke OV-chipkaart van een ander gebruiken” staat in hun algemene voorwaarden.

Illegaal

Nu zal heus niet elke conducteur de uitleen van een OV-chipkaart beboeten; vooral niet wanneer de reiziger gewoon zijn reis betaald heeft. Sterker nog, een jongeman heeft onlangs met succes enkele jaren gereisd met een OV-chipkaart waarop een foto van Ernie was geplaatst. Pas enkele weken terug werd zijn OV-chipkaart door controleurs van de RET ingenomen.

Maar als je problemen wilt voorkomen, is het beter om gewoon een eigen OV-chipkaart te kopen of door een anonieme OV-chipkaart aan te schaffen. Die laatste mag namelijk wel vrijelijk uitgeleend worden, zonder dat hierbij het risico bestaat op een boete.

Lees ook: Reizen met geleende OV-chipkaart is toegestaan