NS twijfelt aan haalbaarheid KPI reizigerspunctualiteit op HSL

Het is zeer onzeker of NS wel kan voldoen aan de prestatie-indicator reizigerspunctualiteit op de HSL die voor 2017 is afgesproken met het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De situatie op de hogesnelheidslijn zal in ieder geval tot aan 2019 nog niet stabiel zijn. Dat laat NS-directeur Roger van Boxtel weten aan staatssecretaris Dijksma. 

Hoewel Van Boxtel benadrukt dat NS er alles aan doet om de prestaties te verbeteren, noemt Dijksma de prestaties op de HSL-Zuid in het eerste halfjaar van 2017 ‘ronduit tegenvallend’. De reizigerspunctualiteit kwam in de eerste zes maanden van het jaar uit op 81,2 procent, terwijl de bodemwaarde is vastgesteld op 82,5 procent.

Jaargemiddelde

Volgens de topman bij NS komt dit met name door slechte prestaties in het eerste kwartaal. “Dit heeft een grote impact op het jaargemiddelde”, stelt hij. Bovendien komt hier nog bij dat de prestaties op de HSL de komende tijd  zullen worden beïnvloed door de voorbereiding van de IC Brussel, de komst van de Eurostar in 2018 en de beschikbaarheid van voldoende reserve Traxx-locomotieven en software-upgrades. Van Boxtel zegt dat het zeer onzeker is dat de prestaties leiden tot een score boven de bodemwaarde van de KPI voor de reizigerspunctualiteit op de HSL.

Ook in 2018 wordt nog getwijfeld aan de betrouwbaarheid van deze lijn. Er staan namelijk nog behoorlijk wat veranderingen op de hogesnelheidslijn gepland, waarmee NS en ProRail hopen de prestaties te kunnen verbeteren. Het gaat hier onder andere om de verdere uitvoering van het dynamische verbeterprogramma, de introductie van nieuwe treindiensten, verbeteringen aan het materieel en een update van de infrastructuur. NS kan pas een stabiele situatie beloven vanaf begin 2019.

Three-strikes-out

De wetgeving maakt het mogelijk om een concessie in te trekken wanneer een vervoerder er tot driemaal toe niet in slaagt om dezelfde prestatie-indicator te halen. Vanwege de tegenvallende prestaties besloot het kabinet met strengere prestatieafspraken scherper te willen sturen op de uitvoering.  “Bij falen van NS kan in overleg worden besloten tot samenwerking met een andere vervoerder op de HSL”, aldus het ministerie. “Wanneer NS tot drie keer toe niet aan die afspraken voldoet, is het mogelijk de HSL uit de concessie te halen.”

Demissionair staatssecretaris Dijksma laat nu in een brief aan de Tweede Kamer weten te verwachten dat NS en ProRail er alles aan doen om in de tweede helft van dit jaar te ‘revancheren’. Ze heeft ook 60 miljoen euro gereserveerd voor infrastructurele maatregelen op de korte termijn en er wordt momenteel ook een marktverkenning uitgevoerd naar de mogelijke prestaties die andere vervoerders zouden kunnen leveren op de HSL.

Hoewel de marktverkenning eigenlijk afgelopen zomer zou worden opgeleverd, meldde Dijksma maandag in de brief dat het uitvoerende bureau meer tijd nodig heeft. Het heeft vervoerders meer tijd gekost dan verwacht om een besluit te nemen over hun deelname aan deze verkenning en om daarna een goede bijdrage te kunnen leveren. De uitkomst wordt nu in november 2017 verwacht.

Problemen HSL

NS beweert dat een andere vervoerder op de HSL met dezelfde problemen zou worden geconfronteerd als NS nu. De spoorvervoerder haalt daarvoor ook de review aan die in 2016 is uitgevoerd door Triple Bridge en Railistics, waarin werd geconcludeerd dat de combinatie van complexiteit en nieuwe productintroducties in ieder geval een tijd zouden zorgen voor instabiliteit. De vervoerder reageerde onlangs ook nog verbolgen op het besluit van Dijksma om toch een boete op te leggen, ondanks de erkenning van NS dat het vervoer op de HSL beter moet en alle inspanningen die NS doet. Daar worden nog stappen tegen genomen.

Nu belooft NS een externe analyse te laten uitvoeren, waarmee wordt bekeken of de spoorvervoerder momenteel de juiste keuzes maakt in het proces en op managementniveau. Daarover wil de spoorvervoerder ook in gesprek met het ministerie. “We doen een beroep op een constructieve benadering van dit vraagstuk om te voorkomen dat we elkaar en bovenal onze reizigers voortdurend dreigen op te zadelen met een gevoel van ’te veel beloven en te weinig leveren’, hetgeen niet altijd terecht is”, aldus Van Boxtel. “Voor een dergelijk complex traject blijken eenvoudige en snelle oplossingen niet onmiddellijk voor handen zijn.”

Lees ook:

• ‘NS verwachtte kpi’s op HSL te kunnen halen’
• Wim van de Camp: NS onterecht verontwaardigd over boete HSL
• FMN teleurgesteld over conclusies rapport marktwerking spoor
• Half miljoen euro boete voor NS wegens slechte prestaties op HSL

Op 28 november organiseert OVPro het OV Debat 2017 over de toekomst van het openbaar vervoer in Nederland. Registreer u nu via https://www.ovdebat.nl/aanbestedingen/programma/ op 28 november in de Jaarbeurs Utrecht.