Studie KiM: gebrek aan OV-ervaring drempel voor gebruik MaaS
Reizigers die nu niet in het openbaar vervoer stappen, zullen zelfs bij een perfect werkend Mobility as a Service-systeem waarschijnlijk nauwelijks bereid zijn om van het OV gebruik te maken. Dat blijkt uit een onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM). Reizigers veranderen hun reisgedrag namelijk niet graag. MaaS staat voor een aanbod van multimodale mobiliteitsdiensten die worden aangeboden via een app met realtime informatie, boeking- en betaalmogelijkheden.
Kara Livingston, topvrouw bij Keolis, geeft antwoord op de vraag of MaaS reisgewoontes kan veranderen tijdens het BusVision Congres op 11 oktober. Maar de onderzoekers van het KiM twijfelen of mensen echt bereid zullen zijn om hun auto in te ruilen voor een MaaS-abonnement en vaker gebruik maken van alternatieven of meerdere modaliteiten.
Veranderend reisgedrag
De onderzoekers concluderen in hun brochure ‘Meer zicht op MaaS‘ dat MaaS in eerste instantie vooral gebruikt zal worden door jongvolwassenen in de grote steden, die dit gebruiken voor incidentele reizen. Maar ze achten het niet waarschijnlijk dat hierdoor op de korte termijn forse verschuivingen plaatsvinden in het mobiliteitsgedrag van mensen. Als mensen nu geen ervaring hebben met het OV, lijkt het sterk dat reizigers meerdere modaliteiten willen gebruiken via MaaS.
“Bestaande ervaringen met OV-gebruik, het eraan gewend zijn om voorafgaand aan een verplaatsing een keuze te maken tussen vervoerwijzen of het eraan gewend zijn om binnen één verplaatsing meerdere vervoersmiddelen te gebruiken, maken het waarschijnlijker dat iemand openstaat voor een multimodaal vervoersaanbod via MaaS”, aldus de onderzoekers.
Kansen voor MaaS
MaaS wordt soms ook genoemd in het kader van het verbeteren van de bereikbaarheid van het platteland. Dit kan bijvoorbeeld door het reguliere openbaar vervoer te combineren met het doelgroepenvervoer en die vervoersstromen te ontsluiten. Maar de grootste kansen voor Mobility as a Service liggen volgens de onderzoekers van het KiM toch echt in de stad.
Dit komt omdat MaaS vooral positief wordt beoordeeld door mensen die geen eigen auto bezitten of bereid zijn die op te geven. Juist in de grote steden is het bezit en het gebruik van een eigen auto niet altijd handig. Bewoners van rurale gebieden of rustigere steden lijken meer moeite te hebben om MaaS te zien als een goede oplossing – vooral omdat zij zelf al een auto hebben en de kosten daarvoor relatief laag achten.
Effecten openbaar vervoer
In Nederland begint MaaS nu langzaam van de grond te komen. De overheden hebben al een eerste stap gezet met de zeven MaaS-pilots en vervoerders werken aan betere multimodale reizen. Ook bieden vervoerders hun diensten aan in geïntegreerde reisapps, zoals Tranzer. Het is echter lastig om vooraf in te schatten wat de effecten van deze ontwikkeling zijn op het openbaar vervoer. Aan de ene kant wordt het OV in grote steden de ruggengraat van MaaS genoemd en is de verwachting dat het openbaar vervoer in de steden toeneemt. Dat is goed voor verschillende maatschappelijke doelen, zoals duurzaamheid.
Daarentegen staat in veel grote steden de capaciteit van het openbaar vervoer juist al onder druk. MaaS kan dit probleem verergeren. Tegelijkertijd zijn er studies die wijzen op het risico van extra autoverkeer door Mobility as a Service. Fervente automobilisten lijken namelijk nauwelijks bereid dit vervoersmiddel op te geven, maar MaaS maakt het gemakkelijker voor OV-reizigers om hun reis of delen daarvan af te leggen met een auto. Dit kan juist de positieve gevolgen van MaaS beperken en de autodrukte doen toenemen.
Autogebruik
De onderzoekers stellen het onwaarschijnlijk te vinden dat MaaS al binnen korte termijn zal zorgen voor grote verschuivingen in de dagelijkse mobiliteit of tot fors minder gebruik van een auto. Hoewel veel respondenten aangaven dat MaaS waarschijnlijk voor minder auto’s zou zorgen, gaven ze meer specifiek aan dat met name in stedelijke huishoudens de tweede auto weggedaan zou worden.
Wil er een echte verandering in gedrag plaatsvinden, moet Mobility as a Service in ieder geval de bestaande situatie verbeteren. Vier aspecten zijn hier van belang, namelijk kostenvoordelen, meer gemak, meer keuzevrijheid en het bieden van maatwerk. Bovendien moet de dienst autonomie en flexibiliteit bieden én is het voor reizigers essentieel dat de dienst betrouwbaar en overal beschikbaar is. “Dit laatste is op het platteland vermoedelijk geen reëel uitgangspunt”, aldus het KiM.
Keolis heeft in verschillende concessies al ervaring opgedaan met Mobility as a Service. Kara Livingston, Hoofd Innovatie bij Keolis, gaat op 11 oktober in op de vraag of MaaS werkelijk mobiliteitsgewoontes kan veranderen tijdens het BusVision Congres.
