Staatssecretaris Stientje van Veldhoven

Staatssecretaris: met decentralisatie is winst te behalen in OV

Foto: Marieke

“Decentralisatie is een instrument waarmee voor de reiziger winst in het OV te boeken is.” Dat stelde staatssecretaris Stientje van Veldhoven tijdens een debat over de marktordening van het spoor en de mogelijke decentralisatie van sprinterdiensten. Het belang van die reiziger is voor haar het kompas. “Voor mij staat de reiziger op één, niet of we wel of niet gaan decentraliseren.” 

De staatssecretaris laat in 2019 een onderzoek uitvoeren naar de effecten van openbaar aanbesteden in het OV en de mogelijkheid om meer sprinterdiensten te decentraliseren. Die twee onderzoeken staan met elkaar in verband. Daarbij zal onder andere gekeken worden naar de kwaliteit van het OV, eventuele concessie-overstijgende problemen en de rol van het Rijk.

Ook worden de gevolgen voor de reiziger meegenomen in het onderzoek, zodat het kabinet een besluit kan maken over de spoorordening na 2024. Maar er zijn verschillende politieke partijen die sowieso hun vraagtekens plaatsen bij marktwerking in het OV.

Winst reiziger

In het debat met de Tweede Kamerleden vertelde de staatssecretaris dat ze de reiziger altijd in het oog houdt bij een besluit over marktwerking en het eventuele decentraliseren van extra lijnen. De beslissing om spoorlijnen aan te besteden was ondergeschikt aan het belang van de reiziger. Ze ontweek hiermee echter een beslissend antwoord op vragen van Corrie van Brenk van GroenLinks en Suzanne Kröger van GroenLinks of het onderzoek ook kon leiden tot het resultaat dat marktwerking wordt afgeserveerd.

Van Veldhoven zei dat ze ervan uitging dat decentralisatie van meer spoorlijnen positief uitpakt voor de reiziger. Daarom is dit ook in  het Regeerakkoord opgenomen en tot nog toe heeft ze nog geen reden daaraan te twijfelen. “Op basis van de Quickscan naar de mogelijke decentralisatie van vier sprinterdiensten denk ik dat decentralisatie een instrument is waarmee winst te boeken is voor de reiziger.”

Personeel

Ze beloofde op verzoek van Cem Laçin van de SP en Gijs Van Dijk van de PvdA echter wel een kwalitatief onderzoek te doen naar de ervaringen van het personeel. Volgens deze twee Kamerleden zijn lang niet alle medewerkers positief over de gevolgen van marktwerking. De ambtsvrouw heeft daarom toegezegd naar de arbeidsvoorwaarden, de sociale veiligheid en de spoorwegveiligheid te kijken.

Vakbond FNV Spoor is blij met die toezegging, al zou de vakbond liever zien dat de staatssecretaris marktwerking volledig afschaft. “FNV Spoor is tegen marktwerking op het spoor en stelt dat zolang er sprake van marktwerking is, dit niet ten koste van veiligheid en arbeidsvoorwaarden mag gebeuren. Deze stap van de staatsecretaris is een goede, maar zegt nog niets over de uiteindelijke beslissingen van het kabinet over de spoorordening.”

Breed onderzoek

Marktwerking in het openbaar vervoer verdeelt al lange tijd de politiek. De voorstanders van marktwerking benoemen de positieve gevolgen van marktwerking, zoals een hogere kwaliteit en betere dienstverlening voor de reizigers. Roy van Aalst van de PVV vroeg de staatssecretaris tijdens het debat zelfs al eerder met de decentralisatie van enkele lijnen te beginnen. Maar aan de andere kant zien de tegenstanders bewijs van de negatieve gevolgen van marktwerking in de hogere prijzen in het Verenigd Koninkrijk, die juist zijn gestegen. Ook zijn medewerkers er lang niet altijd op vooruit gegaan.

Daarom vroegen alle politieke partijen het onderzoek zo breed mogelijk in te steken; zelfs de partijen die geen voorstander zijn van marktwerking in het OV. “Wij willen graag eerst een grondige evaluatie”, aldus Kröger. “Ik hoor van de staatssecretaris dat de klant koning is, maar goed OV is een publieke dienst met een breder belang. Dus moeten we ook nadenken over de medewerkers en de maatschappelijke baten. Wij hebben heel veel zorgen over bepaalde praktijken bij het aanbesteden.”

Financiële mogelijkheden

D66-Kamerlid Rutger Schonis adviseerde Van Veldhoven in het onderzoek ook de financiële mogelijkheden van de provincies onder de loep te nemen. Na een decentralisatie zullen zij de verantwoordelijkheid dragen voor deze spoorlijnen. “Provincies moeten het zelf willen en ook kunnen betalen”, aldus Schonis. “Marktwerking is geen doel op zich, maar een middel om de reiziger zo goed mogelijk te bedienen.”

De staatssecretaris heeft die aanbevelingen ook meegenomen en is van plan het onderzoek uit te voeren met betrokkenheid van alle belanghebbenden, zoals provincies, concessieverleners, vervoerders en consumentenorganisaties. De resultaten van het onderzoek worden in 2020 verwacht en op basis daarvan wordt dat jaar nog een beslissing genomen over ordening en sturing op het spoor na 2024.

Lees ook:

Auteur: Inge Jacobs

2 reacties op “Staatssecretaris: met decentralisatie is winst te behalen in OV”

Pat Rick|12.12.18|14:41

De reiziger is juist gebaat bij een geintegreerd spoorbedrijf. Nu heeft men het spoorbedrijf opgeknipt in hoofdnet + regionale vervoerders + ProRail + 40 goederenvervoerders; dan ontstaan er problemen met integratie: meerdere zuiljes op de stations, problemen met aansluitingen, vervoerders niet overgaan naar de nieuwe (beveiligings)standaard, waardoor er ook problemen met sporen naar het buitenland ontstaan, aansturing ProRail. Marktwerking heeft gefaald en moet juist naar 1 platte organisatie

Victor Bax|12.12.18|20:08

Ik denk als consument dat de overheid uit is op het zo goedkoop mogelijk uitbesteden aan partijen die de dienst zouden willen verlenen. Deze gaan de strijd met elkaar aan en schatten hun diensten zo goedkoop mogelijk. Vaak kunnen de beloften niet waargemaakt worden en krijgen ze boetes voor wanprestatie. Ook al zo’n verschijnsel waar de burger met de OV-chipkaart geen moer aan heeft. Op papier zal het vast allemaal werken maar de waarheid is nou eenmaal weerbarstig. Vermoeiend allemaal.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

Staatssecretaris: met decentralisatie is winst te behalen in OV | OVPro.nl
Staatssecretaris Stientje van Veldhoven

Staatssecretaris: met decentralisatie is winst te behalen in OV

Foto: Marieke

“Decentralisatie is een instrument waarmee voor de reiziger winst in het OV te boeken is.” Dat stelde staatssecretaris Stientje van Veldhoven tijdens een debat over de marktordening van het spoor en de mogelijke decentralisatie van sprinterdiensten. Het belang van die reiziger is voor haar het kompas. “Voor mij staat de reiziger op één, niet of we wel of niet gaan decentraliseren.” 

De staatssecretaris laat in 2019 een onderzoek uitvoeren naar de effecten van openbaar aanbesteden in het OV en de mogelijkheid om meer sprinterdiensten te decentraliseren. Die twee onderzoeken staan met elkaar in verband. Daarbij zal onder andere gekeken worden naar de kwaliteit van het OV, eventuele concessie-overstijgende problemen en de rol van het Rijk.

Ook worden de gevolgen voor de reiziger meegenomen in het onderzoek, zodat het kabinet een besluit kan maken over de spoorordening na 2024. Maar er zijn verschillende politieke partijen die sowieso hun vraagtekens plaatsen bij marktwerking in het OV.

Winst reiziger

In het debat met de Tweede Kamerleden vertelde de staatssecretaris dat ze de reiziger altijd in het oog houdt bij een besluit over marktwerking en het eventuele decentraliseren van extra lijnen. De beslissing om spoorlijnen aan te besteden was ondergeschikt aan het belang van de reiziger. Ze ontweek hiermee echter een beslissend antwoord op vragen van Corrie van Brenk van GroenLinks en Suzanne Kröger van GroenLinks of het onderzoek ook kon leiden tot het resultaat dat marktwerking wordt afgeserveerd.

Van Veldhoven zei dat ze ervan uitging dat decentralisatie van meer spoorlijnen positief uitpakt voor de reiziger. Daarom is dit ook in  het Regeerakkoord opgenomen en tot nog toe heeft ze nog geen reden daaraan te twijfelen. “Op basis van de Quickscan naar de mogelijke decentralisatie van vier sprinterdiensten denk ik dat decentralisatie een instrument is waarmee winst te boeken is voor de reiziger.”

Personeel

Ze beloofde op verzoek van Cem Laçin van de SP en Gijs Van Dijk van de PvdA echter wel een kwalitatief onderzoek te doen naar de ervaringen van het personeel. Volgens deze twee Kamerleden zijn lang niet alle medewerkers positief over de gevolgen van marktwerking. De ambtsvrouw heeft daarom toegezegd naar de arbeidsvoorwaarden, de sociale veiligheid en de spoorwegveiligheid te kijken.

Vakbond FNV Spoor is blij met die toezegging, al zou de vakbond liever zien dat de staatssecretaris marktwerking volledig afschaft. “FNV Spoor is tegen marktwerking op het spoor en stelt dat zolang er sprake van marktwerking is, dit niet ten koste van veiligheid en arbeidsvoorwaarden mag gebeuren. Deze stap van de staatsecretaris is een goede, maar zegt nog niets over de uiteindelijke beslissingen van het kabinet over de spoorordening.”

Breed onderzoek

Marktwerking in het openbaar vervoer verdeelt al lange tijd de politiek. De voorstanders van marktwerking benoemen de positieve gevolgen van marktwerking, zoals een hogere kwaliteit en betere dienstverlening voor de reizigers. Roy van Aalst van de PVV vroeg de staatssecretaris tijdens het debat zelfs al eerder met de decentralisatie van enkele lijnen te beginnen. Maar aan de andere kant zien de tegenstanders bewijs van de negatieve gevolgen van marktwerking in de hogere prijzen in het Verenigd Koninkrijk, die juist zijn gestegen. Ook zijn medewerkers er lang niet altijd op vooruit gegaan.

Daarom vroegen alle politieke partijen het onderzoek zo breed mogelijk in te steken; zelfs de partijen die geen voorstander zijn van marktwerking in het OV. “Wij willen graag eerst een grondige evaluatie”, aldus Kröger. “Ik hoor van de staatssecretaris dat de klant koning is, maar goed OV is een publieke dienst met een breder belang. Dus moeten we ook nadenken over de medewerkers en de maatschappelijke baten. Wij hebben heel veel zorgen over bepaalde praktijken bij het aanbesteden.”

Financiële mogelijkheden

D66-Kamerlid Rutger Schonis adviseerde Van Veldhoven in het onderzoek ook de financiële mogelijkheden van de provincies onder de loep te nemen. Na een decentralisatie zullen zij de verantwoordelijkheid dragen voor deze spoorlijnen. “Provincies moeten het zelf willen en ook kunnen betalen”, aldus Schonis. “Marktwerking is geen doel op zich, maar een middel om de reiziger zo goed mogelijk te bedienen.”

De staatssecretaris heeft die aanbevelingen ook meegenomen en is van plan het onderzoek uit te voeren met betrokkenheid van alle belanghebbenden, zoals provincies, concessieverleners, vervoerders en consumentenorganisaties. De resultaten van het onderzoek worden in 2020 verwacht en op basis daarvan wordt dat jaar nog een beslissing genomen over ordening en sturing op het spoor na 2024.

Lees ook:

Auteur: Inge Jacobs

2 reacties op “Staatssecretaris: met decentralisatie is winst te behalen in OV”

Pat Rick|12.12.18|14:41

De reiziger is juist gebaat bij een geintegreerd spoorbedrijf. Nu heeft men het spoorbedrijf opgeknipt in hoofdnet + regionale vervoerders + ProRail + 40 goederenvervoerders; dan ontstaan er problemen met integratie: meerdere zuiljes op de stations, problemen met aansluitingen, vervoerders niet overgaan naar de nieuwe (beveiligings)standaard, waardoor er ook problemen met sporen naar het buitenland ontstaan, aansturing ProRail. Marktwerking heeft gefaald en moet juist naar 1 platte organisatie

Victor Bax|12.12.18|20:08

Ik denk als consument dat de overheid uit is op het zo goedkoop mogelijk uitbesteden aan partijen die de dienst zouden willen verlenen. Deze gaan de strijd met elkaar aan en schatten hun diensten zo goedkoop mogelijk. Vaak kunnen de beloften niet waargemaakt worden en krijgen ze boetes voor wanprestatie. Ook al zo’n verschijnsel waar de burger met de OV-chipkaart geen moer aan heeft. Op papier zal het vast allemaal werken maar de waarheid is nou eenmaal weerbarstig. Vermoeiend allemaal.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.