Onderzoek naar berekening kpi ‘zitplaatskans HSL’ na tweede fout
Staatssecretaris Stientje van Veldhoven laat een extern onderzoek uitvoeren naar de berekening en de scores van vervoerder NS op de prestatie-indicator Zitplaatskans in de spits op de HSL-Zuid. Dit komt omdat is gebleken dat het resultaat van NS op de kpi in 2017 en het eerste halfjaar van 2018 door een foute berekening minder hoog blijkt te zijn dan was gerapporteerd. Wel is nog steeds de afgesproken bodemwaarde behaald.
Het is niet voor het eerst dat de gerealiseerde scores op deze prestatienorm moet worden gecorrigeerd, want enkele jaren geleden was dat ook al het geval. Dat kwam destijds door aanpassingen aan het materieel, waardoor het aantal zitplaatsen onterecht naar boven was bijgesteld.
De staatssecretaris noemt het ‘betreurenswaardig’ dat nu opnieuw een correctie nodig is. “NS heeft mij gemeld dat het systeem en de processen waarmee deze prestatie-indicator wordt berekend zijn aangepast, om dergelijke fouten in de toekomst te voorkomen. Ik laat een extern onderzoek uitvoeren naar de berekening en scores op de prestatie-indicator ‘Zitplaatskans in de spits HSL’ om vast te stellen of NS inderdaad inmiddels alles op orde heeft en nieuwe fouten zijn uitgesloten.”
Meer bagageruimte
Het probleem is dat NS de treinen in 2017 heeft aangepast, zodat er ruimte is gekomen voor fietsen en bagage. Dit is echter ten koste gegaan van het aantal zitplaatsen, namelijk 30 zitplaatsen in de treinen met zes rijtuigen en 40 (klap)stoelen in de treinen met negen rijtuigen. Met die daling van het aantal zitplaatsen is echter geen rekening gehouden bij de berekening van de betreffende prestatienorm.
Uiteindelijk heeft dit ertoe geleid dat in 2017 de score voor de zitplaatskans op de HSL 0,8 procentpunt te hoog is uitgekomen en voor de eerste helft van 2018 zelfs 1,2 procent te hoog. Maar zelfs na de correctie komen de uiteindelijke cijfers voor deze kpi met respectievelijk 96,0 procent en 93,7 procent nog steeds ruim uit boven de te behalen bodemwaarde van 91,2 procent.
Hoofdrailnet
Volgens NS heeft deze fout nauwelijks een effect op de prestatienorm voor de zitplaatskans op het hele hoofdrailnet. De zitplaatskans op het hoofdrailnet in 2017 berekende NS eerder op 95,1 procent en dat wordt nu 95,0 procent. Voor de eerste helft van 2018 verandert er niets aan het berekende percentage. Maar de staatssecretaris wil dit ook zelf controleren. Daarom laat ze in het externe onderzoek ook de berekening van deze prestatie-indicator onderzoeken. “Ik wil uitsluiten dat bij die prestatie-indicator dezelfde fouten zijn gemaakt.”
NS heeft ook zelf al enkele maatregelen genomen om te zorgen dat wijzigingen in de operatie altijd goed worden verwerkt in de KPI-prestatiewaarden. Dan gaat het bijvoorbeeld om een extra inspectie van alle rijtuigtypes en extra checks op het materieelpark voor het hoofdrailnet. NS heeft bovendien een procedure uitgewerkt voor het verbeteren van de datakwaliteit. Als alle verbeterpunten met hoge prioriteit zijn uitgevoerd, laat NS ook een externe audit uitvoeren op het beheersing van het gehele proces van beheer van brondata, juistheid en volledigheid van data.
Lees ook:
NS, al 20 jaar een van de hoofdrolspelers in het HSL-debacle, komt er steeds weer mee weg om niet te presteren maar kromme zaken recht te praten, theoretische maatregelen aan te kondigen, spijt te betuigen, en beterschap te beloven. En de politiek trapt er iedere keer weer in. In plaats van het volgens de concessievoorwaarden vervoeren van reizigers is steeds weer uitleggen en begrip vragen de hoofdtaak van NS geworden. Overigens is ProRail net zo erg.
Geweldig dat de staatssecretaris (vast wel veel) geld over heeft voor het narekenen van cijfers.