GVB moet 300 miljoen euro besparen in nieuwe concessie

De stadsregio Amsterdam wil over tien jaar ruim zestig procent minder exploitatiesubsidie verlenen aan het Amsterdamse openbaarvervoerbedrijf GVB. In totaal moet dat in die tien jaar driehonderd miljoen euro aan besparingen opleveren. Daarover hebben de stadsregio en GVB nieuwe concessie-afspraken gemaakt. Deze concessie gaat op 15 december in en duurt tot en met 2024.

De Stadsregio Amsterdam heeft met GVB en de gemeente Amsterdam afspraken gemaakt over de uitvoering van het openbaar vervoer tot en met 2024 in de gemeenten Amsterdam, Diemen, Duivendrecht (gemeente Ouder-Amstel) en enkele uitlopers naar Amstelveen en Schiphol.

Kern van de afspraken is dat de subsidie omlaag gaat en het openbaar vervoer moet verbeteren. De nieuwe afspraken moeten in de komende tien jaar leiden tot 35 procent meer reizigers en tot 15 procent meer productiviteit productiviteit in beheer en onderhoud van de infrastructuur.

Concessie

De huidige concessie voor het Amsterdamse OV is door de Stadsregio Amsterdam verleend aan GVB. De bezuinigingsopgave en de plannen voor het verbeteren van het openbaar vervoer betekenen dat de vervoerder anders moet gaan werken. Ook moet de exploitatie van de metroverbinding Noord/Zuidlijn nog worden ingepast.

Stadsregio Amsterdam en GVB hebben afgesproken dat de jaarlijkse exploitatiesubsidie wordt afgebouwd van 102 miljoen euro in 2012 naar circa 36 miljoen euro in 2024. Dit is een verdere teruggang ten opzichte van het subsidiebedrag van 150 miljoen euro van de vorige concessie. Niets doen zou het schrappen van een derde van de bus- en tramlijnen betekenen. Door slimme keuzes te maken, kan dat worden voorkomen en kan de kwaliteit van het OV zelfs omhoog.

Meer ruimte in Programma van Eisen

GVB gaat inspelen op de vraag van de OV-reiziger en de veranderende mobiliteitsstromen (onder meer toename van het aantal reizigers). Zo wordt bijvoorbeeld de reistijd verkort door een helder lijnennet met meer gestrekte, snelle lijnen in plaats van kronkellijnen en worden trams en bussen ingezet waar de meeste reizigers zijn. Verder wordt de dynamische reisinformatie verbeterd door het plaatsen van 700 displays op de drukste haltes.

GVB verwacht tot en met 2024 het openbaar vervoer meer dan 20 procent sneller te maken en 35 procent meer reizigers te trekken. kunnen maken en 35 procent meer reizigers te trekken. GVB krijgt hiervoor van de Stadsregio meer ruimte in het Programma van Eisen, wat mogelijkheden biedt voor innovaties. Zo wordt, om extra inkomsten te genereren, de commerciële exploitatie van vijf metrostations door GVB toegestaan. Dit biedt tegelijkertijd kans om van de stations prettiger verblijfsgebieden te maken voor de reiziger.

Aangepaste concessie

In de aangepaste concessie krijgt GVB meer tijd om deze forse ambities te realiseren. Daarom heeft het dagelijks bestuur van de Stadsregio besloten dat de concessie doorloopt tot en met 2024. Dit biedt ook ruimte om de voorbereiding en exploitatie van de Noord/Zuidlijn vorm te geven.

De stadsregio stuurt in haar nieuwe aanpak op behaalde resultaten en rekent daar ook op af. De prestaties van het vervoerbedrijf worden gemeten op basis van de klanttevredenheid (OV-klantenbarometer), het aantal reizigerskilometers in de spits, punctualiteit en rituitval. Ook zegt de stadsregio meer prikkels te gaan geven om bepaalde resultaten te halen. Zo maakt de stadsregio een deel van de subsidie variabel, afhankelijk van de groei van het aantal reizigerskilometers in de spits.

Herijkingsmomenten

In de jaren 2016, 2019 en 2022 vinden herijkingsmomenten plaats. Die kunnen leiden tot verrekening of aanpassing van de maximale subsidie. Mocht bijvoorbeeld de ontwikkeling van de inkomsten aanzienlijk afwijken, dan kan de subsidie voor GVB worden aangepast.

Terwijl de exploitatiesubsidie fors afneemt, investeert de Stadsregio Amsterdam tot 2025 circa 395 miljoen euro in verbeteringen van het OV-netwerk om het sneller en betrouwbaarder te maken zodat het OV meer reizigers trekt. Ook investeert de Stadsregio ruim 500 miljoen euro in de aanschaf van nieuwe metrotoestellen en in totaal 684 miljoen euro in beheer en onderhoud van de railinfrastructuur en de kosten voor de renovatie van het metrosysteem. GVB investeert fors in de aanschaf van moderne, schone Euro-6 bussen en dynamische reisinformatie.

Noord/Zuidlijn

De komst van de Noord/Zuidlijn in 2017 leidt tot beter en sneller OV en reizigersgroei, en daarmee tot een rendabelere exploitatie van het OV. Een succesvolle ingebruikname is van groot belang. In opdracht van de Stadsregio Amsterdam zorgt GVB voor voldoende opgeleid personeel om de Noord/Zuidlijn te kunnen exploiteren.

Het beheer en onderhoud van de railinfrastructuur zal 15 procent efficiënter worden uitgevoerd. De Dienst Metro van de gemeente Amsterdam werkt hiervoor samen met GVB Rail Services. In de nieuwe contracten staat onder meer centraal: outputsturing, efficiënter en bedrijfsmatiger werken, betere monitoring, meer marktwerking en optimale beschikbaarheid en betrouwbaarheid tegen zo laag mogelijke kosten.