NS trekt boetekleed aan inzake OV-concessie Limburg
De NS laat een extern bureau onderzoek doen naar de manier waarop de fraude kon plaatsvinden bij NS-dochterbedrijf Abellio tijdens de aanbestedingsprocedure in Limburg. In een woensdag gepubliceerd bericht trekt de NS het boetekleed aan en zegt dat het ‘publieke verantwoordelijkheid’ neemt door volledige medewerking te verlenen aan het vervolgonderzoek dat de Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft aangekondigd. Volgens de ACM heeft NS zich schuldig gemaakt aan concurrentie-vervalsing en overtreding van de Spoorwegwet. De top van NS zou hiervan op de hoogte zijn geweest.
“NS gaat verder met het reeds aangekondigde onderzoek naar onder meer de cultuur en start deze zomer met de implementatie van de noodzakelijke maatregelen”, stelt NS-directeur Timo Huges in een brief aan minister Dijsselbloem van Financiën. Het externe onderzoek is onderdeel van die aangekondigde maatregelen. NS zegt dat vorige week al documenten en e-mails aan ACM zijn overhandigd. Ook heeft het bedrijf een eerder aangekondigd beroep ingetrokken tegen het ACM-besluit dat NS de Spoorwegwet heeft overtreden.
FNV-bestuurder Huub van den Dungen gooide woensdag de knuppel in het hoenderhok door het vertrouwen in NS-directeur Timo Huges op te zeggen en de ondernemingsraad van NS te adviseren dit standpunt over te nemen. In een artikel in Dagblad De Limburger stelt de bestuurder dat NS door het gesjoemel met de OV-concessie in Limburg vertrouwen heeft verloren. “Huges is niet de persoon die dat vertrouwen kan herstellen”, vindt Van den Dungen. NS wil niet reageren op dit bericht, buiten dat het vertrek van de directeur ‘niet aan de orde’ is.
Kamerleden
Politiek Den Haag nam in de loop van woensdag stelling in de kwestie. De Tweede Kamerfractie van D66 wil dat NS zich helemaal terugtrekt uit regionale aanbestedingsprocedures, in elk geval tot zeker is dat de regels worden nageleefd. “Vorig jaar hebben minister Dijsselbloem (PvdA) en staatssecretaris Mansveld (PvdA) beloofd dat de NS zich aan de concurrentieregels zou houden maar het ging bij de eerste de beste concessie in Limburg al mis”, volgens fractielid Stientje van Veldhoven.
“Wat ons betreft moet er eerst schoon schip worden gemaakt bij de NS, daarna kunnen ze pas weer meedoen met aanbestedingen.” Volgens D66 betekent dat in ieder geval dat NS zich moet terugtrekken uit de lopende aanbestedingsprocedure voor Zwolle-Kampen/Zwolle-Enschede. Van Veldhoven heeft een debat met minister Dijsselbloem en staatssecretaris Mansveld aangevraagd.
Carla Dik-Faber, Tweede Kamerlid van de ChristenUnie, wil dat staatssecretaris Mansveld stappen onderneemt om ervoor te zorgen dat NS-concurrenten op het spoor niet te lijden hebben onder de monopoliepositie die NS heeft als eigenaar van treinen en stations. “Andere vervoerders zijn voor tijdelijke treinen vaak afhankelijk van NS, die tegelijkertijd ook concurrent is in het aanbieden van reizen op het spoor. De NS wordt wat mij betreft verplicht om mee te werken bij een verzoek om treinen van deze vervoerders.”
Reizigersorganisaties
Voorzitter Arriën Kruyt van reizigersvereniging Rover heeft geen goed woord over voor de wijze waarop vakbond FNV NS-directeur Huges op de korrel neemt. “Het is schandalig dat Van den Dungen deze situatie gebruikt om aan de stoelpoten te zagen van één van de beste NS-directeuren die we de laatste tijd hebben gehad. En dat alleen omdat ze de goudgerande arbeidsvoorwaarden voor personeel willen veiligstellen in de huidige CAO-onderhandelingen.” Volgens Rover had NS nooit moeten meebieden met de regionale vervoersconcessie en moet de organisatie zich richten op landelijk vervoer via intercity-treinen.
Ook Maatschappij voor Beter OV vindt dat Huges adequaat heeft opgetreden: “Tegen de
verantwoordelijken zijn per direct passende maatregelen genomen, hij heeft het boetekleed aangetrokken en de gevolgen geaccepteerd”, zegt Maatschappij-voorzitter Rikus Spithorst. “Dat na de fraude deze NS-dochter geen vertrouwen meer genoot van de Provincie Limburg was onontkoombaar, maar geen reden om het vertrouwen in topman Huges op te zeggen.”
Vertrouwelijke informatie
Dinsdag maakte de provincie Limburg bekend dat Arriva de concessie voor regiovervoer in Limburg mag gaan verzorgen. Aanvankelijk had NS-dochter Abellio de aanbestedingsprocedure gewonnen, maar dit werd teruggedraaid nadat bleek dat twee Abellio-bestuurders vertrouwelijke informatie hadden ontvangen van een ex-medewerker van Veolia. Uit het ACM-rapport blijkt nu dat de NS-top daarvan op de hoogte was.
Ook zou NS de Spoorwegwet hebben overtreden door slechts mondjesmaat gehoor te geven aan verzoeken van concurrenten Arriva en Veolia om diensten als kaartautomaten, servicebalies en pauzelocaties voor personeel. Hoewel de Spoorwegwet NS verplicht het gebruik van deze diensten tegen een redelijk aanbod ter beschikking te stellen, kwamen deze aanbiedingen soms te laat of helemaal niet binnen. De concessie gaat in december 2016 van start en loopt 15 jaar. Er is zo’n 2 miljard euro mee gemoeid.
Update 4-6-2015: Voor Beter OV heeft later op de dag de steun aan NS-directeur Huges ingetrokken. “Toen wij het vanmorgen vroeg opnamen voor Huges, wisten wij nog niet dat er nog een lijk in de kast lag.” (Dat betrof het feit dat óók de NS-top op de hoogte was van de fraude -red.) “Toen later vandaag dat lijk uit de kast viel, konden we daar niet aan voorbij gaan, en moesten wij het beeld wel bijstellen.” Naar het oordeel van Voor Beter OV dient de Raad van Commissarissen nu orde op zaken te stellen, waarbij ‘geen enkele maatregel jegens wie dan ook op voorhand mag worden uitgesloten’.
Lees ook:
