Jaap Bierman, HTM, directeur

Bierman: marktwerking zorgt voor veel onnodige complexiteit

Op het Nederlandse hoofdspoor en in de grote steden is echte marktwerking bijna niet te realiseren en ook onwenselijk. Dit stelt HTM-directeur Jaap Bierman. Hij hoopt daarom dat de overheid een consistent beleid en heldere keuzes wil maken voor het OV op het gebied van aanbestedingen. “Wat is er mis met een goed presterend nutsbedrijf in publieke handen?”

Bierman denkt dat de huidige situatie op het gebied van aanbestedingen en concessieverleningen aan bedrijven in (buitenlandse) overheidshanden een ambivalentie veroorzaakt, die nadelig uitpakt voor zowel de vervoerders zelf als voor de reiziger. Juist vanwege de grote maatschappelijke functie van OV, is die ambivalentie niet goed, zo denkt de HTM-directeur. “Dit heeft geen meerwaarde voor de klant.”

Marktwerking

Op het moment dat Jaap Bierman aantrad als directeur van HTM, waren de operationele prestaties bij de Haagse vervoerder niet altijd voldoende, bestond er in de sector geen brancheorganisatie en had hij net een notitie geschreven over de ordening van de Nederlandse spoorsector. Twee jaar later zijn de eerste twee problemen tot zijn tevredenheid opgelost; maar zijn mening over de ordening van de Nederlandse spoorsector is na enkele jaren bij de HTM niet veranderd.

“Ik ben weliswaar lid van de VVD en in beginsel pro-markt, maar op het Nederlandse hoofdspoor en in de grote steden leidt marktwerking vooral tot grote afstemmingsproblemen tussen infra en vervoer, hoge administratie- en transactiekosten, lange juridische procedures met alle frictie tussen vervoerders van dien en verminderde focus op reizigers en de logistieke kerntaak. We halen ons daarmee veel onnodige complexiteit op de hals.”

Hij hoopt dat de overheid heldere keuzes zal maken en een consistent beleid zal ontwikkelen voor het openbaar vervoer op het gebied van aanbestedingen en concessies. In de huidige situatie ziet Bierman namelijk problemen in de OV-sector ontstaan vanwege de grote versnippering en gebrek aan integrale oplossingen: tussen infrastructuur en vervoer, tussen de strikte concessiegrenzen, en tussen de verschillende modaliteiten.

Belemmering goed vervoer

Vooral met de laatste twee onderdelen krijgt HTM zelf ook te maken. De Haagse vervoerder heeft namelijk rekening te houden met wensen van het Rijk, de gemeente Den Haag en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, het samenwerkingsverband van 23 gemeenten in Zuid-Holland. Zij kunnen alledrie andere belangen hebben.

Bierman vindt het bovendien jammer dat er nog een strikte scheiding bestaat tussen de verschillende vervoersmodaliteiten. HTM ontvangt momenteel een apart bedrag voor de concessie met de bussen en voor de concessie met tram en lightrail. “Soms is het financieel verstandiger om meer te investeren in bussen in plaats van trams, of andersom. Ik pleit dan ook voor integrale vervoersconcessies, waarbij de vervoerder zelf de beste modaliteit kiest voor de reiziger.”

Samenwerken voor ketenreis

Ook ziet hij mogelijkheden voor meer onderlinge samenwerking als alle vervoersmodaliteiten minder versnipperd zouden zijn. Een combinatie tussen OV, wmo-vervoer en taxivervoer zou de sector verder kunnen helpen en hij acht samenwerking met het bedrijfsleven ook goed mogelijk. “Ik denk dat in de toekomst multimodale vervoersconcepten nodig zijn. Hiermee kunnen kosten bespaard worden en kan de reiziger een naadloze reis door de keten worden geboden.”

Hij heeft goede hoop dat samenwerking steeds gemakkelijk wordt, onder meer door de komst van de nieuwe brancheorganisatie OVNL en de coöperatie rondom TLS, met alle vervoerders erin. “De samenwerking gaat beter, al is het nog steeds niet goed genoeg.” Zowel de vervoerders als de overheden zouden er beter aan doen om meer te focussen op de wensen van klant en daarop in te spelen. “De reiziger wil gewoon een naadloze reis, het maakt voor hem niet uit dat hij een tram van HTM pakt, daarna een trein van NS en uiteindelijk een bus van Arriva. Maar die ketenreis wordt nu door versnippering in de sector moeilijk gemaakt.”

Basis op orde

Bierman is twee jaar geleden aangetreden als directeur van HTM, waarbij hij aangaf enkele duidelijke ambities te hebben. “Ik wil niet onbescheiden zijn, maar HTM zit op de goede weg. Op het goede spoor, zou ik bijna zeggen.” Voor zijn aantreden, waren de operationele prestaties niet altijd goed, moest er een nieuwe stadstram geïntroduceerd worden en waren er nogal wat directionele wisselingen geweest. “Ik heb geprobeerd structuur en rust aan te brengen en we zijn bezig de cultuur te veranderen. Ik wil de basis op orde hebben: dat is wat klanten verwachten van HTM.”

Daarin is hij geslaagd. “Je moet jezelf eerst bewijzen en dan pas een grote mond hebben, maar de nieuwe stadstrams zijn succesvol geïntroduceerd en de klanttevredenheid is in de afgelopen jaren flink gestegen.” Bierman pakt een pen en tekent een piramide. “Als de basis goed zit, kun je je gaan richten op details, hoger in de piramide. Maar eerst moet je de basis robuust invullen; dan pas heb je het recht om verdere pretenties te hebben.”

Nieuwe betaalmethodes

Ambities heeft de directeur nog meer dan genoeg, met name op het gebied van innovatie. Vooral de laatste tijd wordt de druk op vervoerders om nieuwe betaalmogelijkheden te ontwikkelen steeds groter. HTM is de eerste vervoerder die trams heeft waar de chipautomaten technisch in staat zijn om de reizigers direct met zijn pinpas voor de reis te laten betalen. Later dit jaar gaat hiermee een proef voor reizigers van start.

Op langere termijn ziet Bierman de mogelijkheid om te betalen met de smartphone – waarbij de reiziger niet langer hoeft in te checken omdat de gps van de telefoon precies kan volgen waar de reiziger zich bevindt. “Dit is technisch mogelijk, al zijn en er wel wat hindernissen op het gebied van privacy. Maar we proberen mee te duwen in deze innovatiegolf, samenwerkend met TLS en andere vervoerders.”

Milieuvriendelijk

De andere lange termijn-ambitie van Bierman betreft een nieuw tractiesysteem voor bussen. HTMBuzz, de busafdeling van HTM, rijdt nu al met verschillende aardgasbussen – wat al een milieuvriendelijke brandstof is – maar omdat in 2025 alle nieuwe bussen volledig emissievrij moeten zijn, moet de vervoerder zich aanpassen.

Bierman: “Aardgas is niet volledig uitstootvrij. Nu kan ik als voormalig ingenieur bij Shell zeggen: elektrisch vervoer hoeft dat ook niet te zijn, afhankelijk van hoe je het opwerkt. Maar elektrische aandrijving is een mooi en betrouwbaar systeem en heeft de toekomst. Bovendien hebben wij in Den Haag al overal bovenleidingen en we hebben jarenlange ervaring met spanning en stroom. Dus het past ook mooi bij HTM.”

Innovatie

Vervoerders moeten rekening houden met deze en andere innovaties. Bierman: “Innovatie is zowel een kans als een noodzaak en innovaties wegduwen is erg naïef. Omdat dikke lijnen steeds dikker worden en dunne lijnen steeds dunner, kunnen innovaties een noodzakelijke aanvulling zijn. En ik ben natuurlijk niet de enige die dit in de sector ziet gebeuren, maar ik probeer te helpen om een nieuwe, frisse en klantgerichte wind door de sector te laten waaien.”

Inge Jacobs

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Lees OVPro voor slechts € 11,25 per maand.

Bekijk het abonnement

Auteur: Inge Jacobs

7 reacties op “Bierman: marktwerking zorgt voor veel onnodige complexiteit”

Joris van den Hurk|31.05.16|11:58

Mooi dat de heer Bierman een visie heeft en druk bezig is de basis op orde te brengen. Dat is ook hard nodig, want HTM is er niet in geslaagd het vertrouwen van méér reizigers te winnen. Ondanks een groeiende economie en de aantrekkingskracht van de metropool Den Haag/Rotterdam slaagt het bedrijf er absoluut niet in te groeien. Bizar dat je in het hart van de randstad slechter presteert dan de challengers daarbuiten. De HTM is simpelweg te duur en te bureaucratisch. Meer druk van de markt werkt.

Eva Bruin|31.05.16|12:37

Meneer van den Hurk is ook ergens niet in geslaagd! Namelijk inzien dat Den Haag aardig onder vuur ligt voor wat betreft infrastructurele werkzaamheden. Veel opbrekingen en buitendienststellingen. Dit geeft ook druk op reizigersaantallen. Slechter presteren is dan niet moeilijk. Ondank dat, toch zwarte cijfers. De challengers zijn de Franse en Duitse dik gesubsidieerde, welke eerder een vorm van concurrentie vervalsing met zich meebrengt, dan winst voor het OV.
En Ja HTM is bureaucratisch.

Steef Fontane Pennock|31.05.16|12:43

Helaas worden de tarieven voor het OV niet door HTM zelf bepaald. Dit is een overheidstaak. HTM is er in geslaagd om stijgende cijfers op het gebied van reizigerstevredenheid te laten zien. Hou vol!

Gerjan van Oosten|01.06.16|18:01

Marktwerking bij zaken die ons allen ter harte gaan zoals onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer en meer, leiden nooit tot verbetering. Alle partijen die zich op die ‘markt’ begeven zijn alleen geïnteresseerd in winst en niet in het algemeen belang. Daarom moet dit alles (weer) een overheidstaak worden. Wat betreft het OV is dat al voor de Eerste Wereldoorlog aangetoond. Ik neem aan dat elke weldenkende lezer kan vermoeden hoe dat in andere sectoren is.

Aad Nieuw|01.06.16|20:49

Den Haag was,is en blijft “op de schop”,dit gaat nog enige tijd duren.Ook de komende 2 jaar.Kijkend naar de discussie en kosten van het verbouwen van ons binnenhof/andere projecten in Den Haag: alles kost verschrikkelijk veel tijd en nog meer geld.Dit vraagt heel wat van Den Haag, haar inwoners, HTM en haar medewerkers.Als het rijk/MRDH onze passagiers NOG een plezier willen doen (naast de introductie van onze Avenio) subsidieer dan het gehele OV in Den Haag en maak al het OV zo tijdelijk gratis

Paul Lamote|02.06.16|15:47

Wij van WC-eend adviseren een monopolie voor WC-eend.

Tjeerd Meere|03.08.16|21:48

Stad staat Nederland. Marktwerking is goed voor enkelen maar niet voor reizigers. Gelijk krijgen of gelijk hebben. OV zonder marktwerking werkt in ons Stad-staatje echt het best.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

Bierman: marktwerking zorgt voor veel onnodige complexiteit | OVPro.nl
Jaap Bierman, HTM, directeur

Bierman: marktwerking zorgt voor veel onnodige complexiteit

Op het Nederlandse hoofdspoor en in de grote steden is echte marktwerking bijna niet te realiseren en ook onwenselijk. Dit stelt HTM-directeur Jaap Bierman. Hij hoopt daarom dat de overheid een consistent beleid en heldere keuzes wil maken voor het OV op het gebied van aanbestedingen. “Wat is er mis met een goed presterend nutsbedrijf in publieke handen?”

Bierman denkt dat de huidige situatie op het gebied van aanbestedingen en concessieverleningen aan bedrijven in (buitenlandse) overheidshanden een ambivalentie veroorzaakt, die nadelig uitpakt voor zowel de vervoerders zelf als voor de reiziger. Juist vanwege de grote maatschappelijke functie van OV, is die ambivalentie niet goed, zo denkt de HTM-directeur. “Dit heeft geen meerwaarde voor de klant.”

Marktwerking

Op het moment dat Jaap Bierman aantrad als directeur van HTM, waren de operationele prestaties bij de Haagse vervoerder niet altijd voldoende, bestond er in de sector geen brancheorganisatie en had hij net een notitie geschreven over de ordening van de Nederlandse spoorsector. Twee jaar later zijn de eerste twee problemen tot zijn tevredenheid opgelost; maar zijn mening over de ordening van de Nederlandse spoorsector is na enkele jaren bij de HTM niet veranderd.

“Ik ben weliswaar lid van de VVD en in beginsel pro-markt, maar op het Nederlandse hoofdspoor en in de grote steden leidt marktwerking vooral tot grote afstemmingsproblemen tussen infra en vervoer, hoge administratie- en transactiekosten, lange juridische procedures met alle frictie tussen vervoerders van dien en verminderde focus op reizigers en de logistieke kerntaak. We halen ons daarmee veel onnodige complexiteit op de hals.”

Hij hoopt dat de overheid heldere keuzes zal maken en een consistent beleid zal ontwikkelen voor het openbaar vervoer op het gebied van aanbestedingen en concessies. In de huidige situatie ziet Bierman namelijk problemen in de OV-sector ontstaan vanwege de grote versnippering en gebrek aan integrale oplossingen: tussen infrastructuur en vervoer, tussen de strikte concessiegrenzen, en tussen de verschillende modaliteiten.

Belemmering goed vervoer

Vooral met de laatste twee onderdelen krijgt HTM zelf ook te maken. De Haagse vervoerder heeft namelijk rekening te houden met wensen van het Rijk, de gemeente Den Haag en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, het samenwerkingsverband van 23 gemeenten in Zuid-Holland. Zij kunnen alledrie andere belangen hebben.

Bierman vindt het bovendien jammer dat er nog een strikte scheiding bestaat tussen de verschillende vervoersmodaliteiten. HTM ontvangt momenteel een apart bedrag voor de concessie met de bussen en voor de concessie met tram en lightrail. “Soms is het financieel verstandiger om meer te investeren in bussen in plaats van trams, of andersom. Ik pleit dan ook voor integrale vervoersconcessies, waarbij de vervoerder zelf de beste modaliteit kiest voor de reiziger.”

Samenwerken voor ketenreis

Ook ziet hij mogelijkheden voor meer onderlinge samenwerking als alle vervoersmodaliteiten minder versnipperd zouden zijn. Een combinatie tussen OV, wmo-vervoer en taxivervoer zou de sector verder kunnen helpen en hij acht samenwerking met het bedrijfsleven ook goed mogelijk. “Ik denk dat in de toekomst multimodale vervoersconcepten nodig zijn. Hiermee kunnen kosten bespaard worden en kan de reiziger een naadloze reis door de keten worden geboden.”

Hij heeft goede hoop dat samenwerking steeds gemakkelijk wordt, onder meer door de komst van de nieuwe brancheorganisatie OVNL en de coöperatie rondom TLS, met alle vervoerders erin. “De samenwerking gaat beter, al is het nog steeds niet goed genoeg.” Zowel de vervoerders als de overheden zouden er beter aan doen om meer te focussen op de wensen van klant en daarop in te spelen. “De reiziger wil gewoon een naadloze reis, het maakt voor hem niet uit dat hij een tram van HTM pakt, daarna een trein van NS en uiteindelijk een bus van Arriva. Maar die ketenreis wordt nu door versnippering in de sector moeilijk gemaakt.”

Basis op orde

Bierman is twee jaar geleden aangetreden als directeur van HTM, waarbij hij aangaf enkele duidelijke ambities te hebben. “Ik wil niet onbescheiden zijn, maar HTM zit op de goede weg. Op het goede spoor, zou ik bijna zeggen.” Voor zijn aantreden, waren de operationele prestaties niet altijd goed, moest er een nieuwe stadstram geïntroduceerd worden en waren er nogal wat directionele wisselingen geweest. “Ik heb geprobeerd structuur en rust aan te brengen en we zijn bezig de cultuur te veranderen. Ik wil de basis op orde hebben: dat is wat klanten verwachten van HTM.”

Daarin is hij geslaagd. “Je moet jezelf eerst bewijzen en dan pas een grote mond hebben, maar de nieuwe stadstrams zijn succesvol geïntroduceerd en de klanttevredenheid is in de afgelopen jaren flink gestegen.” Bierman pakt een pen en tekent een piramide. “Als de basis goed zit, kun je je gaan richten op details, hoger in de piramide. Maar eerst moet je de basis robuust invullen; dan pas heb je het recht om verdere pretenties te hebben.”

Nieuwe betaalmethodes

Ambities heeft de directeur nog meer dan genoeg, met name op het gebied van innovatie. Vooral de laatste tijd wordt de druk op vervoerders om nieuwe betaalmogelijkheden te ontwikkelen steeds groter. HTM is de eerste vervoerder die trams heeft waar de chipautomaten technisch in staat zijn om de reizigers direct met zijn pinpas voor de reis te laten betalen. Later dit jaar gaat hiermee een proef voor reizigers van start.

Op langere termijn ziet Bierman de mogelijkheid om te betalen met de smartphone – waarbij de reiziger niet langer hoeft in te checken omdat de gps van de telefoon precies kan volgen waar de reiziger zich bevindt. “Dit is technisch mogelijk, al zijn en er wel wat hindernissen op het gebied van privacy. Maar we proberen mee te duwen in deze innovatiegolf, samenwerkend met TLS en andere vervoerders.”

Milieuvriendelijk

De andere lange termijn-ambitie van Bierman betreft een nieuw tractiesysteem voor bussen. HTMBuzz, de busafdeling van HTM, rijdt nu al met verschillende aardgasbussen – wat al een milieuvriendelijke brandstof is – maar omdat in 2025 alle nieuwe bussen volledig emissievrij moeten zijn, moet de vervoerder zich aanpassen.

Bierman: “Aardgas is niet volledig uitstootvrij. Nu kan ik als voormalig ingenieur bij Shell zeggen: elektrisch vervoer hoeft dat ook niet te zijn, afhankelijk van hoe je het opwerkt. Maar elektrische aandrijving is een mooi en betrouwbaar systeem en heeft de toekomst. Bovendien hebben wij in Den Haag al overal bovenleidingen en we hebben jarenlange ervaring met spanning en stroom. Dus het past ook mooi bij HTM.”

Innovatie

Vervoerders moeten rekening houden met deze en andere innovaties. Bierman: “Innovatie is zowel een kans als een noodzaak en innovaties wegduwen is erg naïef. Omdat dikke lijnen steeds dikker worden en dunne lijnen steeds dunner, kunnen innovaties een noodzakelijke aanvulling zijn. En ik ben natuurlijk niet de enige die dit in de sector ziet gebeuren, maar ik probeer te helpen om een nieuwe, frisse en klantgerichte wind door de sector te laten waaien.”

Inge Jacobs

Auteur: Inge Jacobs

7 reacties op “Bierman: marktwerking zorgt voor veel onnodige complexiteit”

Joris van den Hurk|31.05.16|11:58

Mooi dat de heer Bierman een visie heeft en druk bezig is de basis op orde te brengen. Dat is ook hard nodig, want HTM is er niet in geslaagd het vertrouwen van méér reizigers te winnen. Ondanks een groeiende economie en de aantrekkingskracht van de metropool Den Haag/Rotterdam slaagt het bedrijf er absoluut niet in te groeien. Bizar dat je in het hart van de randstad slechter presteert dan de challengers daarbuiten. De HTM is simpelweg te duur en te bureaucratisch. Meer druk van de markt werkt.

Eva Bruin|31.05.16|12:37

Meneer van den Hurk is ook ergens niet in geslaagd! Namelijk inzien dat Den Haag aardig onder vuur ligt voor wat betreft infrastructurele werkzaamheden. Veel opbrekingen en buitendienststellingen. Dit geeft ook druk op reizigersaantallen. Slechter presteren is dan niet moeilijk. Ondank dat, toch zwarte cijfers. De challengers zijn de Franse en Duitse dik gesubsidieerde, welke eerder een vorm van concurrentie vervalsing met zich meebrengt, dan winst voor het OV.
En Ja HTM is bureaucratisch.

Steef Fontane Pennock|31.05.16|12:43

Helaas worden de tarieven voor het OV niet door HTM zelf bepaald. Dit is een overheidstaak. HTM is er in geslaagd om stijgende cijfers op het gebied van reizigerstevredenheid te laten zien. Hou vol!

Gerjan van Oosten|01.06.16|18:01

Marktwerking bij zaken die ons allen ter harte gaan zoals onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer en meer, leiden nooit tot verbetering. Alle partijen die zich op die ‘markt’ begeven zijn alleen geïnteresseerd in winst en niet in het algemeen belang. Daarom moet dit alles (weer) een overheidstaak worden. Wat betreft het OV is dat al voor de Eerste Wereldoorlog aangetoond. Ik neem aan dat elke weldenkende lezer kan vermoeden hoe dat in andere sectoren is.

Aad Nieuw|01.06.16|20:49

Den Haag was,is en blijft “op de schop”,dit gaat nog enige tijd duren.Ook de komende 2 jaar.Kijkend naar de discussie en kosten van het verbouwen van ons binnenhof/andere projecten in Den Haag: alles kost verschrikkelijk veel tijd en nog meer geld.Dit vraagt heel wat van Den Haag, haar inwoners, HTM en haar medewerkers.Als het rijk/MRDH onze passagiers NOG een plezier willen doen (naast de introductie van onze Avenio) subsidieer dan het gehele OV in Den Haag en maak al het OV zo tijdelijk gratis

Paul Lamote|02.06.16|15:47

Wij van WC-eend adviseren een monopolie voor WC-eend.

Tjeerd Meere|03.08.16|21:48

Stad staat Nederland. Marktwerking is goed voor enkelen maar niet voor reizigers. Gelijk krijgen of gelijk hebben. OV zonder marktwerking werkt in ons Stad-staatje echt het best.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.