ov expo '22

OV Innovatieprijs: RET en HTM innoveren en experimenteren met de slimme tram

Innovatietram HTM.

Stadsvervoerders RET en HTM hebben allebei één tram rondrijden in Nederland waar reizigers mee kunnen doen aan onderzoeken en de nieuwste technologische snufjes kunnen ontdekken. Door alles uitgebreid te testen en onderzoeken in de echte wereld, vergaren RET en HTM veel nuttige informatie en weten ze precies welke innovaties ze kunnen uitrollen naar de rest van de vloot. Deze innovatie is genomineerd voor de OV Innovatieprijs die wordt uitgereikt op de OV Expo ’22 op 6 oktober in Houten. Bekijk de andere genomineerden en stem hier.

Bij HTM heet de tram de Innovatietram en bij RET de Slimme Tram. Het concept van beide trams is hetzelfde: allerlei nieuwigheden uitproberen in de echte wereld met echte reizigers. En dat levert heel veel bruikbare informatie op, stelt Peter Smit, innovatiemanager bij HTM. “Wij hebben bijvoorbeeld getest hoe je de beleving van drukte bij reizigers omlaag kan brengen. Dat was voor corona al belangrijk, maar tijdens helemaal. Wij hebben met  behulp van uitgebreid onderzoek een verband gevonden tussen de materialen die we gebruiken en het gevoel van drukte.”

“Zittingen met een bekleding van leer geeft per definitie een gevoel van schoonheid, reinheid en minder drukte. Toen we onze andere trams zijn gaan vervangen hebben we daar natuurlijk rekening mee gehouden.”

HTM is in 2019 al begonnen met de Innovatietram. De tram van RET rijdt wat dat betreft korter rond en verschilt ook van de Innovatietram. De Slimme Tram van RET bevat ook andere technologische snufjes. “Wij hebben de Slimme Tram wat breder neergezet. We testen bijvoorbeeld verschillende type sensoren op onder andere de tandwielkasten die helpen onderhoud voorspellen. Ook testen we meerdere systemen op het gebied van veiligheid zoals het voorkomen van aanrijdingen en botsingen.”, zegt vlootmanager bij RET Daphne Blaauw. “De tram is in februari dit jaar geïntroduceerd en ziet er ook echt anders uit ten opzichte van de rest van de vloot.”

Operationele organisatie

Het is niet zo makkelijk om zomaar een tram te hebben waar je in experimenteert. Ten eerste moet je als vervoerder veel rekening houden met veiligheid, en ook een gedegen onderzoek is natuurlijk lastig in de wereldlijke omgeving.

“Ik denk niet dat heel veel mensen weten hoe complex het is om in een operationele omgeving met reizigers te testen”, zegt Smit. “Dat is een enorme uitdaging. Als je in een lab-omgeving zit dan is dat een beheerste omgeving. Je kan bepalen wie je uitnodigt en hoe je de deelnemers voorbereid. In een operationele omgeving kun je dat niet. Je weet dan niet hoeveel reizigers mee doen en hoe je die reizigers met elkaar kan vergelijken. Onderzoektechnisch en beheersmatig is dat erg lastig. Je mag niet zomaar alles in een tram schroeven, dat heeft natuurlijk ook veiligheidseisen.”

Slimme Tram RET. Foto: RET
Slimme Tram RET. Foto: RET

Enthousiasme

Beide vervoerders merken wel veel enthousiasme voor de trams. De tram van HTM kun je zelfs online volgen via OV-zoeker. “De tram rijdt rond op de Randstadrail en is in principe niet anders dan andere voertuigen. Momenteel testen wij meerdere camerasystemen in de Innovatietram. We onderzoeken momenteel of we met telsoftware in de camera’s kunnen weten wat de bezetting is van de tram. Dat is nuttig voor controle en veiligheid. We weten dan precies waar het druk is in de tram en of mensen echt ingecheckt hebben. Je kan dan gericht een controle uitvoeren.”

Hoewel de trams van RET en HTM beide verschillende technologieën uitproberen delen de vervoerders wel de data met elkaar. “We werken al langer samen met een drukte-indicator op een aantal trajecten in tijde van corona, maar nu sinds RET ook met een Slimme Tram rondrijdt, delen we daar ook de onderzoeksresultaten met elkaar.”

Blaauw benadrukt dat zij de reizigers en de medewerkers nadrukkelijk mee willen nemen in het onderzoek. “Dat maakt de Slimme Tram zo handig. We zetten de tram bewust in voor innovaties en betrekken daar de reiziger en RET-medewerker in en vragen wat zij van die innovaties vinden.” Dat gaat makkelijk met bijvoorbeeld een QR-code waar de reizigers een vragenlijst kunnen invullen.

“We krijgen heel veel positieve reacties”, stelt Blaauw. “Wij hebben bijvoorbeeld al filmpjes op TikTok voorbij zien komen.” Ook HTM krijgt positieve reacties van reizigers. “Het valt op dat reizigers graag bereid zijn om hun mening te geven. Er komen wel honderden reacties op.”

Leveranciers

Niet alleen voor reizigers is een experimententram leuk, maar ook leveranciers staan te trappelen om hun nieuwe ideeën in de trams tentoon te stellen. “Ik werk heel bewust samen met leveranciers”, zegt Blaauw. “Wat ik ontzettend leuk vind, is dat ik allemaal verzoeken krijg om prototypes te gaan testen die nog niet eens op de markt zijn. Dat is hartstikke tof.”

“Het productiebedrijf komt dan met iets nieuws en wil weten of het in de praktijk werkt. Wij zijn dan wel kritisch, want het moet natuurlijk wel een toegevoegde waarde hebben. We moeten echt het idee hebben dat we het zouden kunnen uitrollen naar de rest van de vloot. Dat gebeurt overigens niet altijd automatisch. We vragen ons altijd af of het rendabel is en of het echt oplevert wat we voor ogen hadden.”

“Het is ontzettend leuk dat wij genomineerd zijn voor de OV Innovatieprijs omdat je gezien wordt. Er is heel veel tijd en energie in gestoken door een heel team. We hebben al gezegd tegen het team dat we met iedereen een feestje gaan vieren als we de OV Innovatieprijs ook daadwerkelijk winnen.”

Op de OV Expo ’22 wordt de felbegeerde OV Innovatieprijs uitgereikt. Meld je hier (veelal) gratis aan.

Lees ook:

Auteur: Sander van Vliet

Sander van Vliet is de vaste redacteur voor OVPro en werkt nauw samen met zusterpublicaties VerkeersNet en TaxiPro. Na de studies journalistiek en filosofie werkte hij in de sportjournalistiek. De Leidenaar ziet dat een goede en betrouwbare OV-sector onmisbaar is en houdt de lezer van OVPro graag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de OV-wereld.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.

OV Innovatieprijs: RET en HTM innoveren en experimenteren met de slimme tram | OVPro.nl
ov expo '22

OV Innovatieprijs: RET en HTM innoveren en experimenteren met de slimme tram

Innovatietram HTM.

Stadsvervoerders RET en HTM hebben allebei één tram rondrijden in Nederland waar reizigers mee kunnen doen aan onderzoeken en de nieuwste technologische snufjes kunnen ontdekken. Door alles uitgebreid te testen en onderzoeken in de echte wereld, vergaren RET en HTM veel nuttige informatie en weten ze precies welke innovaties ze kunnen uitrollen naar de rest van de vloot. Deze innovatie is genomineerd voor de OV Innovatieprijs die wordt uitgereikt op de OV Expo ’22 op 6 oktober in Houten. Bekijk de andere genomineerden en stem hier.

Bij HTM heet de tram de Innovatietram en bij RET de Slimme Tram. Het concept van beide trams is hetzelfde: allerlei nieuwigheden uitproberen in de echte wereld met echte reizigers. En dat levert heel veel bruikbare informatie op, stelt Peter Smit, innovatiemanager bij HTM. “Wij hebben bijvoorbeeld getest hoe je de beleving van drukte bij reizigers omlaag kan brengen. Dat was voor corona al belangrijk, maar tijdens helemaal. Wij hebben met  behulp van uitgebreid onderzoek een verband gevonden tussen de materialen die we gebruiken en het gevoel van drukte.”

“Zittingen met een bekleding van leer geeft per definitie een gevoel van schoonheid, reinheid en minder drukte. Toen we onze andere trams zijn gaan vervangen hebben we daar natuurlijk rekening mee gehouden.”

HTM is in 2019 al begonnen met de Innovatietram. De tram van RET rijdt wat dat betreft korter rond en verschilt ook van de Innovatietram. De Slimme Tram van RET bevat ook andere technologische snufjes. “Wij hebben de Slimme Tram wat breder neergezet. We testen bijvoorbeeld verschillende type sensoren op onder andere de tandwielkasten die helpen onderhoud voorspellen. Ook testen we meerdere systemen op het gebied van veiligheid zoals het voorkomen van aanrijdingen en botsingen.”, zegt vlootmanager bij RET Daphne Blaauw. “De tram is in februari dit jaar geïntroduceerd en ziet er ook echt anders uit ten opzichte van de rest van de vloot.”

Operationele organisatie

Het is niet zo makkelijk om zomaar een tram te hebben waar je in experimenteert. Ten eerste moet je als vervoerder veel rekening houden met veiligheid, en ook een gedegen onderzoek is natuurlijk lastig in de wereldlijke omgeving.

“Ik denk niet dat heel veel mensen weten hoe complex het is om in een operationele omgeving met reizigers te testen”, zegt Smit. “Dat is een enorme uitdaging. Als je in een lab-omgeving zit dan is dat een beheerste omgeving. Je kan bepalen wie je uitnodigt en hoe je de deelnemers voorbereid. In een operationele omgeving kun je dat niet. Je weet dan niet hoeveel reizigers mee doen en hoe je die reizigers met elkaar kan vergelijken. Onderzoektechnisch en beheersmatig is dat erg lastig. Je mag niet zomaar alles in een tram schroeven, dat heeft natuurlijk ook veiligheidseisen.”

Slimme Tram RET. Foto: RET
Slimme Tram RET. Foto: RET

Enthousiasme

Beide vervoerders merken wel veel enthousiasme voor de trams. De tram van HTM kun je zelfs online volgen via OV-zoeker. “De tram rijdt rond op de Randstadrail en is in principe niet anders dan andere voertuigen. Momenteel testen wij meerdere camerasystemen in de Innovatietram. We onderzoeken momenteel of we met telsoftware in de camera’s kunnen weten wat de bezetting is van de tram. Dat is nuttig voor controle en veiligheid. We weten dan precies waar het druk is in de tram en of mensen echt ingecheckt hebben. Je kan dan gericht een controle uitvoeren.”

Hoewel de trams van RET en HTM beide verschillende technologieën uitproberen delen de vervoerders wel de data met elkaar. “We werken al langer samen met een drukte-indicator op een aantal trajecten in tijde van corona, maar nu sinds RET ook met een Slimme Tram rondrijdt, delen we daar ook de onderzoeksresultaten met elkaar.”

Blaauw benadrukt dat zij de reizigers en de medewerkers nadrukkelijk mee willen nemen in het onderzoek. “Dat maakt de Slimme Tram zo handig. We zetten de tram bewust in voor innovaties en betrekken daar de reiziger en RET-medewerker in en vragen wat zij van die innovaties vinden.” Dat gaat makkelijk met bijvoorbeeld een QR-code waar de reizigers een vragenlijst kunnen invullen.

“We krijgen heel veel positieve reacties”, stelt Blaauw. “Wij hebben bijvoorbeeld al filmpjes op TikTok voorbij zien komen.” Ook HTM krijgt positieve reacties van reizigers. “Het valt op dat reizigers graag bereid zijn om hun mening te geven. Er komen wel honderden reacties op.”

Leveranciers

Niet alleen voor reizigers is een experimententram leuk, maar ook leveranciers staan te trappelen om hun nieuwe ideeën in de trams tentoon te stellen. “Ik werk heel bewust samen met leveranciers”, zegt Blaauw. “Wat ik ontzettend leuk vind, is dat ik allemaal verzoeken krijg om prototypes te gaan testen die nog niet eens op de markt zijn. Dat is hartstikke tof.”

“Het productiebedrijf komt dan met iets nieuws en wil weten of het in de praktijk werkt. Wij zijn dan wel kritisch, want het moet natuurlijk wel een toegevoegde waarde hebben. We moeten echt het idee hebben dat we het zouden kunnen uitrollen naar de rest van de vloot. Dat gebeurt overigens niet altijd automatisch. We vragen ons altijd af of het rendabel is en of het echt oplevert wat we voor ogen hadden.”

“Het is ontzettend leuk dat wij genomineerd zijn voor de OV Innovatieprijs omdat je gezien wordt. Er is heel veel tijd en energie in gestoken door een heel team. We hebben al gezegd tegen het team dat we met iedereen een feestje gaan vieren als we de OV Innovatieprijs ook daadwerkelijk winnen.”

Op de OV Expo ’22 wordt de felbegeerde OV Innovatieprijs uitgereikt. Meld je hier (veelal) gratis aan.

Lees ook:

Auteur: Sander van Vliet

Sander van Vliet is de vaste redacteur voor OVPro en werkt nauw samen met zusterpublicaties VerkeersNet en TaxiPro. Na de studies journalistiek en filosofie werkte hij in de sportjournalistiek. De Leidenaar ziet dat een goede en betrouwbare OV-sector onmisbaar is en houdt de lezer van OVPro graag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de OV-wereld.

Reageer ook

Nog maximaal tekens

Log in via een van de volgende social media partners om je reactie achter te laten.