Risico op dodelijke slachtoffers bij STS-passages afgenomen
De doelstellingen die de spoorsector zich in 2004 heeft gesteld om het aantal STS-passages terug te dringen naar 133 of minder zijn niet gehaald. Uit definitieve cijfers van de Inspectie Leefomgeving en Transport blijkt dat het aantal STS-passages in 2012 is toegenomen naar 173 ten opzichte van 155 in het jaar daarvoor. Hoewel er in dat jaar een dodelijk treinongeval plaatsvond, is de kans op dodelijke slachtoffers bij het passeren van een rood sein afgenomen. Volgens de Inspectie is de daling van de bijbehorende risico’s bij STS-passages een effect van de maatregelen die de spoorsector de afgelopen jaren heeft genomen.
Als het aantal STS-passages wordt afgezet tegen de gereden treinkilometers, dan is er een dalende trend te zien. Op een miljoen door reizigerstreinen gereden kilometers kwam het in 2012 gemiddeld minder dan één keer voor (0,75) dat een trein een rood sein negeert. In 2011 was dat nog 0,98 keer.
Reizigersvervoerders
Bij de reizigersvervoerders nam het aantal STS-passages bij vrijwel alle partijen af. Alleen bij treinvervoerder Keolis was er in 2012 een toename zien. Deze vervoerder reed van 2008 tot en met 2011 geen een keer door een rood sein. In 2012 kwam dit drie keer voor. Van de reizigersvervoerders die in de afgelopen vijf jaar meer dan een miljoen reizigerskilometers reden scoort Connexxion het best door in 2012 geen een keer door een rood sein te zijn gereden. Daarna komt Veolia Transport met 0,50 STS-passages per een miljoen treinkilometers, NS internationaal/NS Hispeed/HSA (0,60), NS Reizigers (0,70), Syntus (0,78) en Arriva (1,1).
Bij de goederentreinen ligt het gemiddelde aantal STS-passages per miljoen gereden kilometers een stuk hoger dan bij de reizigersvervoerders. Dat was in 2012 iets minder dan twee (1,94). Dat is een daling ten opzichte van de periode 2007-2011 (2,14).
Toetsing van de verschillen tussen werkelijk en verwacht aantal STS-passages wijst uit bij de spoorgoederenvervoerders dat bij RRF het werkelijke aantal passages tussen 2008 en 2012 een stuk hoger is dan verwacht mag worden. Bij DB Schenker/Raillion is het werkelijke aantal passages in die periode lager dan verwacht. DB Schenker laat tussen 2008 en 2012 ook een daling zien van het aantal passages terwijl de passages van RRF in die periode toenemen.
Oorzaken
Er zijn vijf hoofoorzaken die 82 procent van de STS-passages verklaren: De machinist en of conducteur volgden de procedures aan boord onvoldoende of onjuist op. De machinist had het rode sein niet verwacht. Er waren technische problemen, bijvoorbeeld door glad spoor. De machinist was afgeleid, bijvoorbeeld door communicatiemiddelen of door werkzaamheden aan het spoor. De machinist heeft het rode sein niet goed waargenomen, bijvoorbeeld omdat er takken voor hingen of omdat het slecht herkenbaar was. Verder is het opvallend dat in 30 procent van de gevallen waarin sprake is van een STS-passage een lege materieeltrein, een losse locomotief of een rangeerdeel betrokken is.
In 2012 was er voor het eerst sinds 1988 sprake van een STS-passage met een dodelijk slachtoffer onder treinreizigers in Amsterdam Westerpark. Tientallen reizigers raakten hierbij gewond. ProRail en NS namen onder meer naar aanleiding van het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) diverse maatregelen om het aantal STS-passages terug te dringen. Zo is er overgestapt naar een nieuw plansysteem Donna dat risico’s op gevaarlijke situaties in de planning dagelijks herkent en dit meldt.
Maatregelen
Verder loopt er op dit moment een praktijkproef met het waarschuwingssysteem Orbit voor de machinist. Dit systeem ondersteunt de machinist door te waarschuwen als hij te snel op een rood sein afrijdt. Daarnaast is er extra geld vrijgemaakt voor de verdere uitrol van Automatische Treinbeïnvloeding, Verbeterde versie (ATB Vv). Dit systeem zorgt ervoor dat ook bij snelheden onder de 40 kilometer per uur een trein wordt stil gezet bij een te snelle nadering van een rood sein.
In de komende tien tot vijftien jaar wordt het Europese beveiligingssysteem ERTMS (European Rail Traffic Management System) uitgerold. ERTMS grijpt al in voordat het mis dreigt te gaan in. ERTMS kan de snelheid en de remming van de trein bewaken.
Lees ook:
