‘Beveiligingssystemen faalden bij treinramp Spanje’

Bij de treinramp in Spanje is er mogelijk iets misgegaan met de combinatie van twee verschillende beveiligingssystemen. Daardoor grepen de systemen niet tijdig in om de snelheid van de trein te verminderen. Dat zegt Wijnand Veeneman, onderzoeker Openbaar Vervoer de TU Delft. De trein reed 190 kilometer per uur, terwijl op de plaats van het ongeluk maar 80 kilometer per uur is toegestaan. Doordat de trein te snel reed op dit traject, vloog hij uit de bocht en ontspoorde.

Veeneman: “Het ongeluk is veroorzaakt door een combinatie van menselijk falen en het beveiligingssysteem dat niet ingrijpt.” Nader onderzoek van een deel van de menselijke resten die uit de verwrongen wagons zijn geborgen leidde tot de conclusie dat niet 80, maar 78 mensen bij de ramp zijn omgekomen. 35 mensen liggen nog zwaargewond in het ziekenhuis.

Het spoor waar de trein over reed is voor het grootste deel beveiligd door het Europese beveiligingssysteem ERTMS. Vlak voor de plek van het ongeluk neemt het Spaanse beveiligingssysteem ASFA het over. “Het is aannemelijk dat het bij de handover van ERTMS naar ASFA is misgegaan.” Een van de verklaringen daarvoor zou volgens Veeneman dat er een ontwerpfout zit in de combinatie van die twee systemen.

Automatisch afremmen

ERTMS kan een trein automatisch laten afremmen als die op een bepaald traject te hard rijdt. ASFA kan de trein ook automatisch laten remmen, maar werkt wel anders. 

Ook op het Nederlandse spoor worden er twee systemen naast elkaar gebruikt. In Nederland zijn dat de beveiligingssystemen ERTMS en ATB (Automatische Treinbeïnvloeding). ATB zorgt ervoor dat een trein stil wordt gezet bij een te snelle nadering van een rood sein, maar ook dat een machinist te hard rijdt.

Volgens ProRail leidt de combinatie van deze systemen in ons land niet tot problemen. Woordvoerder Babet Verstappen van ProRail: “Ik kan geen enkele vergelijking met Spanje maken. Op het conventionele spoor in Nederland geldt een maximumsnelheid van 140 kilometer per uur. De beveiligingssystemen zorgen ervoor dat treinen niet boven die snelheid uitkomen.” De spoorbeheerder ziet geen aanleiding om een onderzoek te starten naar de beveiligingssystemen op het Nederlandse spoor.

ERTMS

Zowel in Nederland als in Spanje wordt de komende jaren het meer geavanceerde Europese beveiligingssysteem ERTMS verder uitgerold.

De machinist die de trein bestuurde, is door justitie aangehouden in het ziekenhuis. Vlak na het ongeluk heeft hij toegegeven dat hij veel te hard reed toen de trein uit een bocht vloog. Aan boord van de trein waren twee machinisten, die de ramp allebei overleefden.

Marieke van Gompel

Lees ook:

Ontspoorde passagierstrein Spanje reed veel te hard