EU start onderzoek naar staatssteun van overheid aan NS

De Europese Commissie gaat onderzoeken of de Nederlandse overheid illegale staatssteun heeft verleend aan NS. Het onderzoek richt zich op het gunnen van de concessie voor de hogesnelheidslijn aan de treinvervoerder. Bij de Europese Commissie zijn sinds 2011 meerdere klachten binnengekomen over mogelijke staatssteun aan de NS. De Commissie is naar aanleiding daarvan een onderzoek gestart.

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu en een woordvoerder van de Europese Commissie bevestigden tegenover NRC Handelsblad dat er een onderzoek komt. De Tweede Kamer houdt donderdag een rondetafelgesprek over het vervoer over de hogesnelheidslijn en de alternatieven voor de Fyra V250.

HSA, met als aandeelhouders NS en KLM, heeft in 2001 de concessie van de hogesnelheidslijn gewonnen. Daarbij is afgesproken om 19 treinstellen te laten rijden voor 160 miljoen euro (prijspijl 2001, red.). Nadat HSA in financiële problemen raakte door het uitblijven van een hogesnelheidsverbinding, werden de voorwaarden voor de concessie aangepast. De hogesnelheidslijn werd in 2011 samengevoegd met het Nederlandse hoofdrailnet en tot 2025 aan de NS gegund.

Exploitatiekosten

Ook is de jaarlijkse vergoeding die HSA aan het ministerie betaalt voor de exploitatie van de hsl verlaagd naar 101 miljoen euro per jaar. Maatschappij Voor Beter OV is een van de partijen die naar de Europese Commissie is gestapt. Ook Veolia maakte vorige maand bekend plannen te hebben om deze zaak in Brussel aan te kaarten.

De vervoerder deed dat nadat het kabinet vorige maand instemde met de alternatieve plannen van de NS en NMBS voor de weggevallen Fyra-treinen. Daarmee behoudt de NS de concessie voor de hogesnelheidslijn. Veolia eindigde bij de aanbesteding van de hogesnelheidslijn in 2001 op de tweede plek.

Concessievoorwaarden

Veolia was een van de partijen die meedong naar de exploitatie. HSA won de aanbesteding door jaarlijks 160 miljoen euro te bieden voor het recht om de hsl te exploiteren. Veolia eindigde met de helft van dit bedrag op de tweede plek. Zowel Veolia als Arriva, die destijds meededen aan de aanbesteding, stellen dat de Nederlandse overheid NS beschermt door het exploitatiebedrag te verlagen.

De NS voldoet ook op een ander punt niet aan de oorspronkelijke concessievoorwaarden. Doordat de NS met gewone intercity’s over de hsl wil gaan rijden, worden tevens de afgesproken rijtijden niet gehaald.

Akkoord

Volgens een woordvoerder van het ministerie gaat de ‘correspondentie’ met de Europese Commissie met name over het akkoord met de NS in 2011. Door die overeenkomst zou de concessie wezenlijk zijn veranderd.

Lees ook:

• Rondetafelgesprek over alternatieven Fyra in Tweede Kamer
• Veolia wil naar Europese Commissie stappen over hsl
• HSL-dossier opvallend gemeden in Miljoenennota
• ‘NS krijgt illegale staatssteun bij exploitatie hogesnelheidslijn’
• ‘NS overtrad aanbestedingseisen bij keuze voor Fyra’
• ‘Fyra-treinen voldoen niet aan aanbestedingseisen’