Vervoersconcessie: hogere boete voor NS bij slechte prestaties

Latere nachttreinen in het weekend, meer en betere reisinformatie en genoeg ruimte in treinen voor reizigers. Binnen 60 minuten vervangend vervoer bij verstoringen, betere aansluitingen op stads- en streekvervoer en meer service. Aan die voorwaarden moet de NS vanaf 2015 onder meer voldoen. Als dat niet gebeurt, dan volgt er een boete van 6,5 miljoen euro. Dat staat in de concept vervoersconcessie voor de periode 2015-2025. Het nieuwe contract moet leiden tot meer tevreden treinreizigers.

De boete die NS moet betalen bij slechte prestaties is flink gestegen van 2,75 miljoen euro per jaar naar 6,5 miljoen euro. Daarnaast hebben de bestuurders van het spoorbedrijf geen recht meer op een bonus als niet wordt voldaan aan de gestelde eisen.

Transparantie

In de concessie staat dat NS transparanter dient te worden over de prestaties op individuele trajecten en meer aandacht te geven aan lijnen waarbij de punctualiteit achterblijft. Sturing daarop zal naar verwachting de punctualiteit verbeteren dat zal leiden tot meer klanttevredenheid. Verder komt er een gerichte aanpak voor treinen met structurele volle bezetting.

Het criterium ‘reizigerspunctualiteit’ wordt voortaan leidend voor het op tijd rijden van treinen. Dit geeft volgens het ministerie de prestaties voor de reiziger duidelijker weer dan alleen de punctualiteit van treinen. Het halen van aansluitingen (reizigerspunctualiteit) gaat daarom zwaarder meetellen. NS wordt vanaf 2015 nog scherper beoordeeld op de prestaties op het spoor en het oordeel van de reizigers. Het ministerie gaat bij de aansturing van NS nog meer letten op het belang van de reiziger en zijn reis.

Samenwerking

NS dient op grond van de contracten beter en minder vrijblijvend met elkaar én andere partijen samen te werken. Er zijn gezamenlijke verbeterprogramma’s vastgesteld, die NS en ProRail samen moeten gaan uitvoeren, zoals de aanpak van winterweer en de invoering van ERTMS.

Ook worden eisen waaraan NS en ProRail moeten voldoen beter op elkaar en op regionale concessies afgestemd. NS voert daarbij tijdig en constructief overleg met decentrale overheden, regionale en stadsvervoerders, consumentenorganisaties en het ministerie. Zij doet dat onder meer bij de OV en Spoortafels.

Eisen

Mansveld legt haar eisen aan NS voortaan jaarlijks vast in een beleidsprioriteitenbrief. Daamee geeft de staatssecretaris NS specifieke prioriteiten mee die zij nader uitwerken in de jaarlijkse vervoerplannen. Mansveld vindt dat NS zich meer moeten richten op de publieke belangen. Daarom heeft het kabinet ervoor gekozen NS steviger te gaan aansturen op deze maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Directeur Timo Huges van de NS: “Bij de jaarcijfers begin dit jaar zei ik dat NS gemiddeld goed presteert, maar als we de reiziger en zijn reis echt centraal stellen is gemiddeld goed niet langer goed genoeg. Mijn focus ligt op het verbeteren van de reis van deur-tot-deur waarbij de dienstverlening van ons personeel op de trein en de beleving op stations een vast onderdeel is. Deze concessie geeft NS de mogelijkheid om vanuit het belang van die reiziger met de vervoerder als gastheer Nederland te blijven bedienen.”

Behandeling

De concessies voor NS en ProRail vormen de uitwerking van de Lange Termijn Spooragenda die Mansveld twee weken geleden presenteerde. De komende periode wordt deze concept-concessie door de staatssecretaris besproken met diverse belanghebbende partijen. Waarschijnlijk volgt na de zomer de afrondende behandeling in de Tweede Kamer.

Op basis van deze adviesronde met de diverse stakeholders en de reactie van de Tweede Kamer bereidt Mansveld een aanpassing van de afzonderlijke concessies voor. Op 1 januari 2015 moeten de nieuwe afspraken uit de concessie van kracht wordt. “Een snelle afronding is daarbij van belang. Dat geeft zekerheid voor ons personeel, stakeholders en voor de grote investeringen die voor NS met deze concessie zijn gemoeid. Zo weet de reiziger ook waar hij de komende 10 jaar op kan rekenen”, aldus Huges.