Geleidelijnen voor visueel beperkten op elk station eenduidig
Zestig procent van de stations in Nederland moet in 2020 helemaal zelfstandig toegankelijk zijn voor reizigers met een functiebeperking. In 2030 moeten alle stations dat zijn. Dat zijn doelstellingen van ProRail. Een belangrijke stap is de uniforme richtlijn voor het ontwerpen en aanbrengen van gids- en geleidelijnen voor mensen met een visuele beperking, die onlangs is vastgesteld. Deze gelden voor alle nieuwe stations, ook bij de oude stations zijn de lijnen inmiddels vernieuwd.
Iedereen die met de trein reist, voelt en ziet de geribbelde geleidelijnen en markeringen op perronranden, die speciaal voor blinden en slechtzienden op stations zijn aangebracht. Andere voorzieningen, zoals akoestische signalen, braille-bewegwijzering, een oproepknop met braille bij liften en grote pictogrammen, vallen minder op. ProRail heeft de afgelopen decennia flink geïnvesteerd in dit soort hulpmiddelen, alleen niet overal consistent.
“Omdat de wensen vanuit de doelgroep in de loop der jaren regelmatig wijzigden, zijn er verschillende soorten geleidelijnen aangebracht”, vertelt Tjebbe Ruskamp van ProRail. “Dat is vanwege het feit dat er betere oplossingen en materialen op de markt werden gebracht en projecten door verschillende aannemers zijn uitgevoerd.”
Programma Toegankelijkheid
Ruskamp is als projectmanager stations bij ProRail onder andere verantwoordelijk voor het beter toegankelijk maken van stations. “Vanuit het Programma Toegankelijkheid spelen wij in op Europese en Nederlandse regelgeving op dit gebied, zoals de PRM TSI-specificaties (People with Reduced Mobility Technical Specifications Interoperability). Dat heeft zowel invloed op het instappen vanaf perrons in treinen, als op liften, hellingbanen, trappen en routegeleiding voor blinden en slechtzienden.”
Het Programma Toegankelijkheid is een opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu om mensen met een functiebeperking makkelijker zelfstandig te laten reizen door het aanleggen van eenduidige geleidelijnen en verwijderen van obstakels. “Wij stemmen dergelijke toegankelijkheidsvoorzieningen af met belanghebbende organisaties, zoals Ieder(in), de koepelorganisatie van mensen met een lichamelijke handicap, verstandelijke beperking of chronische ziekte, de Oogvereniging en ouderenbonden”.
Uniforme gids- en geleidelijnen
Sinds vorig jaar worden alle nieuw te bouwen treinstations van uniforme gids- en geleidelijnen voorzien, conform de richtlijnen die gezamenlijk zijn vastgesteld door de Oogvereniging, ProRail en ingenieursbureau PBT Consult. Die laatste heeft ook meegewerkt aan de toepassing ervan op alle stations. Belangrijk voordeel is dat deze hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden eenduidig en veel beter voorspelbaar zijn.
Verder heeft ProRail zo’n vierhonderd bestaande treinstations in beheer, waar geleidelijnen gefaseerd naar de nieuwe richtlijn worden aangepast. Omdat ze nu te smal of te breed zijn en niet logisch lopen. “Wij zijn door ProRail gevraagd om de bestaande situatie in alle stations te inventariseren en op basis daarvan verbetervoorstellen te maken volgens de nieuwe richtlijn”, zegt Matthijs van Hofwegen, ontwerp- en projectleider bij ingenieursbureau 4Infra. “Tevens begeleiden wij de correcte uitvoering daarvan.”
Maatwerk
4Infra voert opdrachten uit voor NS, ProRail, beheerders van metro- en tramsystemen en gemeenten. In 2014 en 2015 verzorgde het bedrijf het verbeteren en uitbreiden van geleidelijnen op alle stations. “Elk station is maatwerk, waarvoor wij in een driehoeksverhouding samenwerken met onze opdrachtgever ProRail, PBTConsult en de Oogvereniging,” aldus van Hofwegen.
Om de beoogde uniformiteit voor langere tijd te kunnen waarborgen, heeft ProRail met de Oogvereniging en PBT Consult afgesproken dat de nieuwe richtlijn voor geleidelijnen gedurende tien jaar wordt bevroren. Als beheerder moet ProRail bij elke verandering op een treinstation uiteraard rekening houden met alle reizigers. “De adviseurs van PBTConsult voegen bouwkundige kennis en brede praktijkervaring toe, om te beoordelen of voorgestelde verbeteringen geen negatieve effecten voor andere reizigersdoelgroepen veroorzaken”, zegt Ruskamp.
