NS wil tijdelijk dieseltreinen huren van Arriva

Spoorvervoerder NS is in gesprek met vervoerder Arriva over de tijdelijke huur van enkele dieseltreinen die ingezet moeten worden op het traject tussen Meppel/Zwolle en Leeuwarden. Volgens de spoorvervoerder gaat het hier om een tijdelijke oplossing voor een situatie die vooraf niet te voorzien was. In 2012 sprak NS namelijk af om met ingang van de dienstregeling 2017 een vierde trein te laten rijden tussen Leeuwarden en Meppel, maar toen was niet bekend dat de stroomcapaciteit hier onvoldoende was om de vier gewenste elektrische treinen te laten rijden.

ProRail is wel bezig met de ontwikkeling van een structurele oplossing op dit traject, legt NS-woordvoerster Anita Boonstra uit. “Maar we hebben een overeenkomst gesloten met de provincie Friesland. Zolang het nog niet mogelijk is om hier die vierde elektrische trein te laten rijden, bekijken we welke andere alternatieven er zijn.” Dieseltreinen zijn nu het snelste op dit traject in te zetten.

Huur

Het gaat om enkele dieseltreinen die alleen op dit traject op en neer zullen pendelen. “Wij hebben geen garage vol dieselmaterieel dat klaarstaat om in te zetten als sprinter tussen Leeuwarden en Meppel”, aldus Boonstra. Arriva heeft inmiddels aan NS laten weten dat deze vervoerder dit materieel wel beschikbaar heeft en de twee partijen zijn hierover in gesprek.

Daarbij wordt ook gesproken over een mogelijke inhuur van personeel, maar daarover zijn nu echter nog geen afspraken gemaakt. Boonstra: “De eerste insteek is materieel.” Eigenlijk zouden de vierde trein al in december van dit jaar moeten gaan rijden, maar die deadline wordt sowieso niet gehaald. De verwachting is nu dat het dieselmaterieel in de loop van 2017 zal worden ingezet.

“We hadden niet kunnen voorzien dat dit knelpunt zou ontstaan”, aldus Boonstra. “Maar het is tijdelijk. We willen nog steeds met vier elektrische treinen gaan rijden op dit traject en willen dat zo snel mogelijk.” De NS stimuleert ProRail daarom om zo snel mogelijk de uitbreiding van de tractie- en energievoorziening tussen Leeuwarden en Meppel te realiseren.

Spanning

Het probleem op dit traject zit hem in de aanwezige stroomcapaciteit. NS rijdt nu met drie treinen over het baanvak Leeuwarden-Meppel. In 2012 spraken NS en de provincie Friesland af om die frequentie te verhogen en één extra snelle trein per uur te laten rijden. Maar ProRail heeft gemerkt dat bij de inzet van vier treinen per uur het risico gelopen wordt dat de wettelijke normen voor aanraakspanning worden overschrijden. Een te hoge aanraakspanning is gevaarlijk voor mensen en dieren die zich op of dichtbij het spoor bevinden.

Deze overbelastverklaring door ProRail leidde tot een geschil tussen NS en ProRail, waarmee NS wilde bereiken dat de vervoerder alsnog kon gaan rijden met vier treinen. Dit lukte, maar alleen onder strenge voorwaarden wat betreft de lengte van het materieel en de aanvullende veiligheidsmaatregelen. Daardoor is het rijden met vier treinen, onder meer uit veiligheidsoogpunt, geen reële optie voor NS.

Varianten

NS heeft overigens wel varianten onderzocht om binnen de voorwaarden van ProRail vier elektrische treinen te laten rijden. Maar de vervoerder concludeerde dat er in dat geval altijd een ‘grote toename van het tekort aan zitplaatsen’ zal ontstaan. Niet alleen in Friesland, maar ook op andere plekken in Nederland. NS zou alleen de ICM-4 of enkele dubbeldekstreinen van het type VIRM-4 of VIRM-6 kunnen inzetten.

Een ICM-4 of ‘Koploper’ biedt echter sowieso te weinig zitplaatsen tussen Leeuwarden en Zwolle. Wekelijks zouden 8500 reizigers hiermee het risico lopen te moeten staan. Ook de inzet van VIRM-materieel is geen oplossing, omdat hierdoor rondom de Randstad problemen zouden ontstaan.”Uitruil tussen het voor Friesland geplande ICM-materieel met het voor de Randstad gepland VIRM-materieel, leidt tot grote tekorten aan zitplaatsen op met name het traject Amsterdam-Haarlem-Leiden-Den Haag-Rotterdam. Op dit traject, dat nu reeds vijfmaal genoteerd staat in de top 10 volle treinen, zou de klanthinder meer dan verdrievoudigen”, aldus NS.