Klimaatakkoord biedt kansen voor goedkoper kaartje aan randen spits

Spoorvervoerder NS en de Rijksoverheid komen in 2019 met een voorstel voor korting als reizigers in de randen van de spits reizen. De spoorvervoerder wil al langer een korting kunnen aanbieden als de treinreizigers de drukke hyperspits ontlopen en dit voorstel is nu overgenomen in het Ontwerp Klimaatakkoord dat vorige week is gepresenteerd. 

“Wij zijn blij dat het akkoord de deur openzet voor een goedkoper treinkaartje aan de randen van de spits”, aldus NS-directeur Roger van Boxtel. “Dit is een logische stap om Nederland bereikbaar te houden, zeker nu noodzakelijke overheidsinvesteringen in infrastructuur vooralsnog achterblijven. De trein wordt hiermee aantrekkelijker voor automobilisten, zodat Nederland CO2-uitstoot kan besparen.”

Prijssturing

Om de hyperspits aan te pakken, zullen de partijen naast deze zogenaamde ‘schouderspitskorting’ ook nadenken over pilots met andere vormen van prijssturing en andere maatregelen voor vraagsturing. De partijen komen verder ook met een voorstel voor de financiële dekking. NS stelt dat in het Regeerakkoord al is afgesproken dat jaarlijks 300 miljoen euro beschikbaar is voor experimenten en projecten die bijdragen aan het realiseren van de reductiedoelstelling van het kabinet.

Deze maatregel moet namelijk de trein een aantrekkelijker alternatief maken voor de auto. De trein is beduidend duurzamer dan de auto. In het Mobiliteitsakkoord wordt de ambitie verwoord om het aantal zakelijke autokilometers in 2030 met 8 miljard kilometer te verminderen. Maar de drukte in de treinen neemt al jaren toe en naar verwachting zal die groei op de drukste trajecten jaarlijks blijven toenemen met 5 procent. “Korting aan de randen van de spits is een effectieve maatregel tegen drukke treinen en het houdt de trein betaalbaar”, aldus NS.

Prijsprikkels

NS toonde zich al eerder voorstander van extra korting aan de randen van de spits en vroeg daarom aan de klimaattafel om deze maatregel in het akkoord op te nemen en die laatste heeft aan dat verzoek voldaan. Volgens de klimaattafel helpen prijsprikkels om goede en bewuste keuzes te maken over de mobiliteit.

“Het huidige systeem van betalen voor bezit en betalen naar gebruik van fossiele brandstoffen zal in verband met de elektrificatie van het vervoer over moeten gaan naar een ander systeem, waarmee gericht(er) kan worden gestuurd op bereikbaarheid, milieu- en leefkwaliteit.”

Maatschappelijke opgave

Ook NS zelf ziet het spreiden van de spitsdrukte als een maatschappelijke opgave, vooral omdat het voor NS lang niet meer overal mogelijk is om treinen te verlengen of de frequentie op te schroeven. Daarvoor is namelijk geen ruimte op het spoor. Maar eerdere praktijkproeven met korting aan de randen van de spits wezen uit dat dit een effectieve maatregel is om de hyperspits te ontlasten.

Meer dan 22.000 treinreizigers deden vorig jaar mee aan dit onderzoek van NS en in de proef daalde het aantal reizigers dat tussen 7.30 uur en 8.30 uur incheckte met 5,5 procent.  Op het hoogste piekmoment in de ochtend – rond 8.00 uur – daalde het aantal incheckers zelfs met 10 procent. De duizenden reizigers kregen 40 procent korting als ze niet tijdens de hyperspits incheckten. De test duurde drie maanden.